Podmioty dokonujące doręczeń
Doręczenia są instytucją, dzięki której możemy zapoznać się z treścią pism. Zgodnie z treścią KPC sąd dokonuje doręczeń przez:
– operatora publicznego lub inny operatora pocztowego określonego w ustawie – Prawo pocztowe,
– osoby zatrudnione w sądzie,
– komornika,
– sądową służbę doręczeniową (utworzoną przez Ministra Sprawiedliwości na uzasadniony wniosek prezesa sądu).
Specjalne reguły obowiązują przy doręczeniach żołnierzom, funkcjonariuszom Policji i Służbie Więziennej (dokonuje się ich przez organy bezpośrednio przełożone) oraz przy doręczeniach osobom pozbawionym wolności (tutaj dokonuje się ich przez zarząd zakładu).
W ustanowionym elektronicznym postępowaniu upominawczym doręczeń powodowi dokonuje się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, a pozwanemu, gdy wniesie pismo drogą elektroniczną.
Podmioty odbierające
Zasadniczym sposobem doręczenia jest doręczenie właściwe, czyli osobiście osobie fizycznej. Jeżeli chodzi o osobę prawną (a także organizację nieposiadającą osobowości prawnej) doręczenia następują do organu uprawnionemu do reprezentowania przed sądem lub do rąk upoważnionego do odbioru pism pracownika. Istotnym jest, iż przedsiębiorcom i wspólnikom spółek handlowych, którzy są wpisani do rejestru doręcza się pisma na adres podany w rejestrze, chyba że wskazano inny adres do doręczeń. Gdy ustanowiony został pełnomocnik procesowy lub osoba upoważniona do odbioru pism, doręczeń należy dokonywać właśnie tym podmiotom.
Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, pismo może odebrać dorosły domownik, administrator, dozorca lub odpowiedni organ gminy. Jest to doręczenie zastępcze.
Jeżeli doręczenie nie jest możliwe w wyżej określony sposób pismo należy złożyć w odpowiedniej placówce pocztowej, a doręczane w inny sposób w urzędzie gminy. Na drzwiach mieszkania należy pozostawić, gdzie i kiedy pismo pozostawiono wraz z pouczeniem, że należy je odebrać w ciągu 7 dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. Jeśli termin ten upłynie czynności zawiadomienia powtarza się. W przypadku upływu kolejnego terminu pismo uważa się za doręczone.
Dodatkowo należy wspomnieć, że w toku sprawy adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi oraz radcowie Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa doręczają sobie nawzajem odpisy pism.
Miejsce i czas dokonywania doręczeń
Doręczeń dokonuje się w mieszkaniu, miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie. Może być także dokonane do skrytki pocztowej na wniosek strony. Strony i ich przedstawiciele muszą zawiadamiać sąd o każdej zmianie miejsca zamieszkania. Inaczej pisma będą pozostawiane na ten adres ze skutkiem doręczenia (chyba że sąd zna nowy adres). Doręczeń w porze nocnej i w dni wolne od pracy dokonuje się tylko w wyjątkowych wypadkach, wymagane jest także zarządzenie prezesa sądu.
Doręczenia pełnomocnikom i współuczestnikom
Jeżeli strona ustanowi kilku pełnomocników – pisma doręcza się jednemu z nich. Jeżeli pełnomocnik reprezentuje kilka osób, doręcza się jeden egzemplarz pisma. W przypadku współuczestników, gdy uprawniono jednego z nich do odbioru pism, doręcza się po jednym egzemplarzu dla każdego współuczestnika.
Kurator do doręczeń
Instytucja ta została ustanowiona, by doręczać pisma kuratorowi ustanowionemu przez sąd w przypadku, gdy miejsce pobytu strony nie jest znane, a przedmiotem doręczenia jest pozew lub inne pismo, które wymaga podjęcia obrony. Kuratora ustanawia się na wniosek osoby zainteresowanej. Musi ona uprawdopodobnić, że miejsce pobytu strony nie jest znane. O ustanowieniu kuratora informuje się publicznie w budynku sądu oraz w lokalu wójta (burmistrza lub prezydenta miasta), a w sprawach większej wagi, także w prasie.
Jeżeli ustanowienie kuratora nie będzie konieczne, pismo w takich wypadkach doręcza się przez wywieszenie w budynku sądu. Jest ono skuteczne z upływem miesiąca od wywieszenia.
Doręczenia to bardzo ważna i przydatna instytucja prawna, dlatego warto zapoznać się z jej uregulowaniem.
