Pełnomocnik w postępowaniu cywilnym. Osoba pełnomocnika, udzielenie pełnomocnictwa, rodzaje pełnomocnictwa, zakres pełnomocnictwa cz. 2

Pełnomocnik w postępowaniu cywilnym. Osoba pełnomocnika, udzielenie pełnomocnictwa, rodzaje pełnomocnictwa, zakres pełnomocnictwa cz. 2

Udzielenie pełnomocnictwa

Udzielenie pełnomocnictwa jest czynnością jednostronną. Musi istnieć porozumienie między osobą, która ma być reprezentowana a pełnomocnikiem. Głownie powstaje ono wraz ze stosunkiem podstawowym, jakim jest umowa zlecenia. Może jednak powstać na podstawie przepisów art. 117 § 1 lub § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Sąd ustanowi dla strony zwolnionej od kosztów sądowych pełnomocnika, jeżeli zna jego udział za potrzebny. Pełnomocnictwa może udzielić osoba, która ma zdolność procesową czyli zdolność do czynności prawnych, jej przedstawiciel ustawowy, pełnomocnik umocowany na podstawie przepisów prawa materialnego, pod warunkiem że należy do kategorii osób wymienionych w art. 87 Kodseksu postępowania cywilnego (Gawryczuk W., Pełnomocnictwo procesowe, MOP nr 2/2001).

Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie (W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2008, s. 167), ponieważ pełnomocnik przy pierwszej czynności procesowej ma obowiązek dołączyc do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa np. w pozwie, odpowiedzi na pozew, piśmie procesowym lub na rozprawie (A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2011, art. 89 k.p.c., Legalis). Zarówno adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa mogą sami uwierzytelnić pełnomocnictwo. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. W toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu (art. 89 Kodeksu postępowania cywilnego).

Podpis mocodawcy na pełnomocnictwie nie musi być czytelny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 sierpnia 2000 roku, II CKN 894/00). Niedołączenie pełnomocnictwa do pierwszego pisma procesowego sporządzanego przez pełnomocnika, jeżeli nie zostało ono złożone wcześniej, stanowi brak formalny pisma procesowego w rozumieniu przepisu art. 126 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego, który powinien być usunięty w trybie przepisu art. 130 Kodeksu postępowania cywilnego (A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2011, art. 89 k.p.c., Legalis).

Rodzaje pełnomocnictwa

Wyróżnia się następujące rodzaje pełnomocnictwa:

1. procesowe, które upoważnia do działania w imieniu mocodawcy w całym postępowaniu rozpoznawczym, zabezpieczającym i egzekucyjnym:

a. ogólne, które upoważnia pełnomocnika do prowadzenia w imieniu mocodawcy wszystkich procesów, które toczą się z jego udziałem;

b. do prowadzenia poszczególnych spraw, które upoważnia pełnomocnika do prowadzenia w imieniu mocodawcy tylko tych spraw np.: w sprawach małżeńskich (art. 426 Kodeksu postępowania cywilnego);

2. do niektórych czynności, które upoważnia pełnomocnika do działania w imieniu mocodawcy tylko w zakresie czynności wymienionych w jego treści np.: w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych do odbioru należności zasądzonych na rzecz pracownika lub ubezpieczonego udzielone po powstaniu tytułu egzekucyjnego (art. 465 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego) (W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2008, s.167). Pełnomocnictwo do niektórych tylko czynności procesowych w sprawie, w której wymagane jest pełnomocnictwo szczególne, musi wymieniać te czynności i oznaczać sprawę przez wskazanie jej przedmiotu oraz stron (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 1999 roku, II CZ 115/99).

Zakres pełnomocnictwa

Zakres pełnomocnictwa wynika z jego treści. Mocodawca może powierzyć pełnomocnikowi prowadzenie całej sprawy sądowej lub upoważnić go do niektórych tylko czynności procesowych. Jeżeli mocodawca nie określa zakresu pełnomocnictwa to ma zastosowanie przepis art. 91 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi iż pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do:

1) wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych, nie wyłączając powództwa wzajemnego, skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego ich wniesieniem, jako też wniesieniem interwencji głównej przeciwko mocodawcy;

2) wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji;

3) udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu;

4) zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie;

5) odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej.

Zgodnie z przepisem art. 92 Kodeksu postępowania cywilnego zakres, czas trwania i skutki umocowania szerszego niż pełnomocnictwo procesowe, jak również umocowanie do poszczególnych czynności procesowych, ocenia się według treści pełnomocnictwa oraz przepisów prawa cywilnego. Nie ma więc przeszkód, aby mocodawca rozszerzył ze skutkiem prawnym zakres swojego pełnomocnictwa ponad czynności wymienione w przepisie art. 91 Kodeksu postępowania cywilnego. Aby rozszerzenie takie miało skutki procesowe, powinno nastąpić w samym akcie pełnomocnictwa (H. Ciepła [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 1-366. Tom 1, (red.) K. Pietrzykowski, Warszawa 2010, art. 92, Legalis).

Polecane

Najnowsze