Skarga kasacyjna

Skarga kasacyjna

Dopuszczalność

Przepisy wyraźnie wskazują, od jakiego rodzaju orzeczeń prawomocnych przysługuje skarga kasacyjna. Będą to wydane przez sąd drugiej instancji prawomocne wyroki lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie. Przepisy wskazują, od których orzeczeń skarga jest niedopuszczalna. I tak będą to sytuacje związane z wartością przedmiotu zaskarżenia:

– w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych,

– w sprawach gospodarczych – niższa niż siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych,

– w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – niższa niż dziesięć tysięcy złotych.

Jednakże w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia także w sprawach o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.

Skarga kasacyjna jest także niedopuszczalna w sytuacjach, których jej niedopuszczalność wynika z rodzaju sprawy, czyli:

–  o rozwód, o separację, o alimenty, o czynsz najmu lub dzierżawy oraz o naruszenie posiadania,

– dotyczących kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent,

– rozpoznanych w postępowaniu uproszczonym.

– od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa lub orzekającego unieważnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się wyroku zawarła związek małżeński.

Kodeks także ściśle wymienia przypadki dopuszczalności skargi kasacyjnej w postępowaniu nieprocesowym.

Zakres podmiotowy

Skargę może wnieść strona, uczestnik postępowania w postępowaniu nieprocesowym, a także Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka (przy czym wniesienie skargi przez stronę wyłącza jej wniesienie przez trzy ostatnie podmioty). Strona ma 2 miesiące na jej wniesienie od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem, natomiast Prokurator Generalny, RPO i RPD mają 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli strona zażądała doręczenia z uzasadnieniem – od chwili doręczenia orzeczenia stronie. Skargę wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie. Postępowanie toczy się przed Sądem Najwyższym więc istnieje obowiązkowe zastępstwo przez adwokatów lub radców prawnych.

Treść skargi

Skarga kasacyjna powinna zawierać:

1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części,

2) przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie,

3) wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany,

4) wniosek o przyjęcie do rozpoznania i jego uzasadnienie.

Skarga  kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe powinna zawierać również oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. Do skargi kasacyjnej dołącza się także dwa jej odpisy.

Co do punktu 2 skargę można oprzeć na:

– naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

– naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

– Prokurator Generalny może oprzeć skargę kasacyjną na wyżej wymienionych podstawach, jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich – jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela.

Podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być natomiast zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.

Przebieg postępowania

Po wniesieniu skargi jest ona badana pod względem braków formalnych. Strona przeciwna może wnieść do sądu II instancji odpowiedź na skargę w terminie 2 tygodni od doręczenia jej skargi. Jeżeli skargę wniósł Prokurator Generalny, RPO lub RPD odpowiedź mogą wnieść obie strony. Potem skarga zostaje przedstawiona Sądowi Najwyższemu. SN przyjmuje skargę do rozpoznania, jeżeli:

– w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,

– istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów,

– zachodzi nieważność postępowania,

– skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.

Skarga rozpoznawana jest w składzie 3 sędziów w granicach zaskarżenia i w granicach podstaw. Z urzędu SN bierze pod uwagę nieważność postępowania.

Rodzaje orzeczeń wydanych przez SN

SN może wydać następujące orzeczenia:

1. W razie uwzględnienia skargi kasacyjnej:

– uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który je wydał lub innemu sądowi równorzędnemu,

– uchyla orzeczenie sądu I instancji i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania.

2. Sąd Najwyższy może na wniosek skarżącego uchylić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy jeżeli podstawa naruszenia prawa materialnego jest oczywiście uzasadniona, a skargi kasacyjnej nie oparto także na podstawie naruszenia przepisów postępowania lub podstawa ta okazała się nieuzasadniona.

3. Sąd Najwyższy uchyla wydane w sprawie wyroki oraz odrzuca pozew lub umarza postępowanie jeżeli pozew ulegał odrzuceniu albo istniała podstawa do umorzenia postępowania.

4. Sąd Najwyższy oddala skargę kasacyjną, jeżeli nie ma uzasadnionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.

Polecane

Najnowsze