Uwagi wstępne
Nowa ustawa została uchwalona już w maju 2011r., ale ze względu na dosyć rewolucyjny charakter zmian zastosowano trwające aż sześć miesięcy vacatio legis. Uregulowanie stanowi dostosowanie polskiego prawa do standardów unijnych, w zakresie ochrony konsumenta zaciągającego kredyt, większej przejrzystości zawieranych umów i korzystniejszych warunków spłaty kredytu.
Zakres przedmiotowy
Przede wszystkim, nowa ustawa rozszerza kwotę kredytów, do jakich ma zastosowanie. Obecnie limit został podwyższony do 255.550 złotych, co w porównaniu z poprzednim (80.000 złotych) stanowi ponad trzykrotnie większą sumę.
Wymagania dotyczące reklamy
Od wejścia ustawy w życie, podwyższone zostają standardy dotyczące reklam kredytów. Poza dotychczasowym wymogiem- tj. podaniem rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania– klient będzie musiał być poinformowany o poszczególnych opłatach należących się kredytodawcy. Precyzując, w reklamie podane być muszą:
a. stopa oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu;
b. całkowita kwota kredytu;
Dodatkowo, w niektórych przypadkach, w reklamie podać należy:
a. czas obowiązywania umowy;
b. całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta oraz wysokość rat;
c. cenę towaru lub usługi oraz kwotę wszystkich zaliczek w przypadku umowy o kredyt przewidującej odroczenie płatności.
Jeżeli nadawcą reklamy jest pośrednik kredytowy, zobowiązany jest on do podania zakresu umocowania do dokonywania czynności faktycznych lub prawnych, a także informacji, czy współpracuje on z kredytodawcami.
Wszystkie wymagane informacje podane być powinny na podstawie reprezentatywnego przykładu.
Formularz informacyjny
Wzmocnieniu pozycji klienta ma służyć wprowadzenie jednolitego formularza kredytu, w którym wyszczególnione zostaną opłaty zawarte w kwocie kredytu. Formularz stanowi załącznik do ustawy i ma identyczny wzór w całej Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 13 nowej ustawy, w formularzu ma znaleźć się ponad 20 elementów, dotyczących praw konsumenta dotyczących kredytu i szczegółów umowy.
Najważniejsze z nich to:
a. informacja o rzeczywistej stopie oprocentowania oraz całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta,
b. informacja dotycząca obowiązku zawarcia umowy dodatkowej, w szczególności umowy ubezpieczenia,
c. informacja o prawie konsumenta do odstąpienia od umowy i ewentualnej spłaty kredytu przed terminem,
d. informacja o skutkach braku płatności,
e. w odpowiednich przypadkach informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności odsetkach, opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki na jakich koszty te mogą ulec zmianie.
f. informacja o konieczności poniesienia opłat notarialnych, o ile takie wystąpią.
Prawo konsumenta do odstąpienia od umowy kredytu
Nowa ustawa przyznaje kredytobiorcy prawo rezygnacji z udzielonego kredytu. Terminem do podjęcia takiej decyzji jest 14 dni od daty zawarcia umowy. Nie jest wymagane podawanie uzasadnionych przyczyn odstąpienia.
Wcześniejsza spłata kredytu
Według nowych uregulowań, klient zawsze będzie miał prawo do wcześniejszej spłaty zaciągniętej sumy pieniędzy. Zmianą na korzyść kredytodawcy jest możliwość naliczenia w tej sytuacji prowizji w wysokości:
a. do 1 % kwoty pozostałej do spłaty- gdy do planowanej spłaty kredytu pozostał więcej niż rok
b. do 0,5 % kwoty – gdy okres jest krótszy niż rok.
Owa prowizja wchodzi w rachubę jednak tylko w wypadku wysokich pożyczek, gdy roczna wartość rat przekracza trzykrotność przeciętnej pensji w sektorze przedsiębiorstw, ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” – obecnie ta suma to około 3,6 tys. zł brutto.
Kwota prowizji żądanej przez kredytodawcę, niezależnie od limitów procentowych, nie może przewyższać dwóch sum:
a. wysokości odsetek, które konsument byłby zobowiązany zapłacić w okresie między spłatą kredytu przed terminem, a uzgodnionym terminem zakończenia umowy,
b. bezpośrednich kosztów kredytodawcy związanych z wcześniejszą spłatą.
Kolejnym obostrzeniem jest generalne wyłączenie uprawnienia do pobierania prowizji w wypadku:
a. kredytu w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym;
b. kredytu, w których spłata została dokonana zgodnie z umową ubezpieczenia zawartą w celu zabezpieczenia spłaty kredytu.
