Renta planistyczna

Renta planistyczna

Renta planistyczna, często mylona z opłatą adiacencką, jest to jednorazowa opłata, pobierana na podstawie ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003, Nr 80,poz.717) przez wójta burmistrza lub prezydenta miasta od właściciela lub użytkownika wieczystego zbywającego nieruchomość, jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość tej nieruchomości wzrosła. Opłata ta ustalana jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Stanowi obligatoryjny element uchwały wprowadzającej nowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub uchwały zmieniającej plan obowiązujący. Jej maksymalna wysokość nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości, stanowi ona dochód własny gminy. Rada gminy nie może ustalić renty planistycznej kwotowo, ma natomiast swobodę w ustaleniu jej wysokości z uwzględnieniem jej maksymalnego pułapu; nie byłoby zgodne z prawem uchwalenie także stawki zerowej (patrz: wyr. NSA we Wrocławiu z 6.9.2002 r., II SA/Wr 1193/02, OSS 2003, Nr 1, s. 15). Ustalana jest przez organy wykonawczy gminy niezwłocznie po otrzymaniu wypisu z aktu notarialnego, dotyczącego zbycia nieruchomości. Ustawa nakłada w tym względzie na notariuszy obowiązek ich przesłania w terminie 7 dni od dnia sporządzenia umowy. Wysokość opłaty ustala się na dzień jej sprzedaży. Sprzedaż nieruchomości po upływie pięcioletniego terminu od daty wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wyłącza ustalenie opłaty z tytułu wzrostu jej wartości. Upływ tego terminu organy administracji oraz sądy biorą pod uwagę z urzędu.

Właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, której wartość wzrosła w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego, przed jej zbyciem może żądać od wójta, burmistrza albo prezydenta miasta ustalenia, w drodze decyzji, wysokości opłaty, o której mowa w art. 36 ust. 4.

Zbycie części nieruchomości a renta planistyczna

Także w przypadku zbycia części nieruchomości przez jej właściciela lub użytkownika wieczystego wójt, burmistrz lub prezydent miasta pobiera tą opłatę, jeżeli na skutek uchwalenia nowego lub zmiany obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wartość nieruchomości wzrosła. Należy przyjąć, opierając się na wykładni funkcjonalnej, że nieruchomością w rozumieniu art. 36 ust. 4 ustawy jest także część gruntu, stanowiąca przedmiot własności tego samego właściciela, objęta planem zagospodarowania przestrzennego i przeznaczona w tym planie na określony cel, która po wyodrębnieniu geodezyjnym lub prawnym może być, w rezultacie tego przeznaczenia, samodzielnym przedmiotem obrotu cywilnoprawnego.

Czy renta planistyczna jest podatkiem?

Orzecznictwo sądowe przyjmuje, że jakkolwiek opłata na rzecz gminy z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w wyniku uchwalenia nowego lub zmiany obowiązującego planu miejscowego ma pewne cechy podatku w rozumieniu art. 6 Ordynacji Podatkowej, to jednak nie może zostać uznana za podatek, a do ustalenia tej opłaty stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego ( patrz wyr. NSA w Warszawie z 3.9.2005, OSK 520/04, OSP 2005, Nr 8, poz. 91). Gmina może dochodzić wniesienia tej opłaty w ciągu 5 lat od dnia powstania zobowiązania. Jest to termin procesowy ( tak NSA w Warszawie, wyr. z 27.10.2004 r., OSK 774/04, niepubl.). Jako, że jest to opłata o charakterze publicznoprawnym, spór dotyczący jej wymierzenia lub wysokości nie może toczyć się przed sądem powszechnym.

Renta planistyczna a rolnicy

Nie pobiera się tej opłaty od rolników, którzy przenieśli nieodpłatnie nieruchomości rolne, wchodzące w skład ich gospodarstw rolnych na następcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz.291, Nr 67, poz. 411 i Nr 70, poz. 416) (chodzi tu o osoby, na które przeniesiono własności i posiadanie gospodarstwa rolnego, młodsze co najmniej o 15 lat od przenoszącego własności i posiadanie gospodarstwa, o których mowa w art. 84 i n. ww. ustawy z 20.12.1990 r.) albo przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wydanych na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427 oraz z 2008 r. Nr 98, poz. 634) ( chodzi o producentów rolnych przekazujących swoje gospodarstwa rolne na zasadach określonych w §4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi) W przypadku zbycia przez następcę nieruchomości przekazanych przez rolnika przepisy o opłacie, o której mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio, przy czym nie mogło minąć 5 lat od uchwalenia lub zmiany planu zagospodarowania przestrzennego.

Nieważność uchwały rady gminy w sprawie planu miejscowego. Zwrot opłaty.

Jeżeli stwierdzono nieważność uchwały rady gminy w sprawie planu miejscowego, w całości lub części (co może nastąpić orzeczeniem sądu administracyjnego lub decyzją organu nadzoru), a gmina pobrała na jej podstawie opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek jej uchwalenia wówczas ciąży na niej obowiązek zwrotu tej opłaty. Roszczenie to staje się wymagalne z dniem uprawomocnienia się decyzji organu nadzoru lub orzeczenia sądu administracyjnego.

 

Literatura:

 

Baranowski W., Buczek G., Chełmiński B., Jurek K., Kozłowski E., Nalepka A., Rogatko B., Schmidt J. (red.), „Encyklopedia wiedzy o nieruchomościach”, Warszawa-Kraków 2008

 

Lorek A., „Opłata adiacencka i renta planistyczna”, Wrocław 2010

 

Wierzbowski W., „Gospodarka nieruchomościami”, Warszawa 2008,

 

Niewiadomski Z. (red.), „Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz”, Warszawa 2009

Polecane

Najnowsze