Omawiane zmiany zawarte zostały w ustawie z dnia 28 lipca 2011r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 187 poz. 1110), podpisanej przez Prezydenta 26 sierpnia, a obowiązującej od 9 października 2011 roku.
Teraz więcej osób może zostać właścicielami nieruchomości
Nowelizacja poszerzyła krąg podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem o przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Teraz jest to każda osoba fizyczna i prawna, która w dniu 13 października 2005r. była użytkownikiem wieczystym nieruchomości, czyli jeśli przysługujące jej prawo użytkowania wieczystego ustanowione zostało najpóźniej w tym dniu. Tym samym zniesione zostały ograniczenia dotyczące przeznaczenia nieruchomości – dotychczas przekształceniu podlegały tylko nieruchomości zabudowane na cele mieszkaniowe lub zabudowane garażami albo przeznaczone pod tego rodzaju zabudowę oraz nieruchomości rolne. Prawo do przekształcenia dotyczy także ich następców prawnych (następcą może być zarówno osoba fizyczna, jak i prawna).
Bez ograniczeń czasowych, czyli nawet dla użytkowań wieczystych ustanowionych po dniu 13 października 2005r., nadal przekształcenie przysługuje osobom, które uzyskały je w wyniku rekompensaty za wcześniej odebraną własność (art. 1 ust. 1a ustawy o przekształceniu z 2005r.).
Z przekształceniem już nie trzeba się spieszyć
Uchylony został ustęp 5 artykułu 1 omawianej ustawy, który ograniczał możliwość wystąpienia z wnioskiem o przekształcenie do 31 grudnia 2012 roku. Bez tego ograniczenia mniej zapobiegliwi użytkownicy wieczyści będą mogli w spokoju spędzić święta Bożonarodzeniowe i Sylwestra.
Gmina zadecyduje o zniżce
Zniesione zostały obowiązkowe bonifikaty od opłaty za przekształcenie dla mniej zamożnych. Sama idea bonifikaty, czyli obniżenia wysokości opłaty, jaką należy uiścić za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, pozostała. Zależy jednak od uznania organu właściwego do wydania decyzji. Starosta w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa a wójt, burmistrz lub prezydent miasta, zarząd powiatu lub zarząd województwa w przypadku nieruchomości samorządowych, może udzielić bądź odmówić udzielenia bonifikaty, on też zadecyduje o jej wielkości.
Nadal obowiązują obligatoryjne bonifikaty dla osób fizycznych, które prawo użytkowania wieczystego uzyskały przed dniem 5 grudnia 1990 roku oraz w odniesieniu do zabytków. Nie uległy zmianie także zasady rozkładania opłaty na raty oraz całkowitego zwolnienia od opłaty.
W razie sporów zadecyduje większość lub sąd
Sprecyzowane zostały zasady występowania z wnioskiem o przekształcenie w przypadku współużytkowania wieczystego. Często zdarza się bowiem, że prawo użytkowania wieczystego nieruchomości przysługuje kilku osobom, albo że użytkowaniem wieczystym objęta jest nieruchomość wspólna, w której wiele osób posiada własność odrębnych lokali. W przypadku chęci przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przez jednych, mogą napotkać na sprzeciw pozostałych współużytkowników wieczystych. Według nowego brzmienia art. 2 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, wystarczy, że z wnioskiem wystąpią współużytkownicy wieczyści, których suma udziałów wynosi co najmniej połowę (udziały liczy się według wielkości powierzchni przysługującej im części nieruchomości). Dopiero jeżeli co najmniej jeden współużytkownik wieczysty zgłosi sprzeciw wobec przekształcenia, organ administracyjny właściwy dla postępowania przekształceniowego ma obowiązek zawiesić to postępowanie, a od tego czasu zastosowanie będą miały przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące współwłasności. Zgodnie z nimi, w braku zgody wszystkich współwłaścicieli (w naszym przypadku współużytkowników wieczystych), w przedmiocie sporu rozstrzyga sąd.
Jeśli sprawa przekształcenia została wszczęta przed 9 października 2011 roku, a jest nadal prowadzona po tej dacie, do dalszego postępowania stosuje się nowe zasady.
