Ustanawianie służebności przesyłu w praktyce – część pierwsza

Ustanawianie służebności przesyłu w praktyce – część pierwsza

Praktyka stosowania prawa pokazała, że dotychczas stosowane metody rozwiązywania problemów związanych z korzystaniem z cudzych nieruchomości przez przedsiębiorstwa infrastrukturalne nie spełniały swojego zadania. W szczególności w odniesieniu do właścicieli przedsiębiorstw przesyłowych, którzy narażeni byli na wiele niewiadomych, chociażby w kwestii pozyskiwania gruntów, przez które miały przebiegać linie przesyłowe czy też w kwestii uregulowań dotyczących nabywania tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, na których urządzenia przesyłowe już się znajdują. Był to stan niepożądany z punktu widzenia pewności obrotu gospodarczego, zatem zmiany ustawodawcze w tej materii bezsprzecznie odczytywane były i są pozytywnie, zarówno przez judykaturę, jak i doktrynę.

Służebność przesyłu w ogólności

Rozważania czysto praktyczne na temat służebności przesyłu należy zacząć od przedstawienia krótkich definicji: urządzenia przesyłowego a następnie przedsiębiorcy przesyłowego.

Punktem wyjścia jest tutaj art. 49 kodeksu cywilnego. Stosownie do treści § 1 tego przepisu, urządzenia przesyłowe to: „Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne […]”. W tej definicji legalnej ustawodawca odniósł się do kwestii w/w urządzeń w dwojaki sposób.

Po pierwsze, poprzez wskazanie, czemu służą przedmiotowe urządzenia – prawodawca wymienił tutaj doprowadzanie lub odprowadzanie określonych mediów.

Po drugie, za pomocą wyszczególnienia substancji lub energii, które mają być za pośrednictwem w/w urządzeń doprowadzane i odprowadzane, tj. płyny, para, gaz, energia elektryczna.

Warto zwrócić uwagę na użycie przez ustawodawcę w treści definicji zwrotu „inne urządzenia”, przez co definicja ta automatycznie staje się dużo bardziej pojemna. Pozwala bowiem na jej zastosowanie do szerokiego kręgu urządzeń, i to zarówno uwzględniając te obecnie istniejące, jak i te, które dopiero powstaną i będą wykorzystywane do doprowadzania i odprowadzania różnych mediów.

Natomiast pod pojęciem przedsiębiorcy przesyłowego należy rozumieć przedsiębiorcę, który aktualnie, tj. w momencie ustanawiania służebności przesyłu jest właścicielem urządzeń przesyłowych znajdujących się na danej nieruchomości. To wobec niego kierować można żądania o ustanowienie służebności, bądź też to on może domagać się jej ustanowienia na swoją rzecz.

Ustanowienie służebności przesyłu

Wiedząc już czym jest urządzenie przesyłowe i z kim będziemy mieli do czynienia stykając się z problematyką służebności przesyłu, potencjalny właściciel nieruchomości, na której takowe urządzenia się znajdują, może chcieć uregulować jej stan prawny. Do celu prowadzi obecnie de facto kilka różnych dróg.

Przed wprowadzeniem omawianej nowelizacji, w szczególności w latach poprzedniego ustroju państwowego, przedsiębiorstwa przesyłowe instalowały swoje urządzenia na cudzych gruntach bez uzyskiwania do nich jakiegokolwiek tytułu prawnego, a jedynie na podstawie tzw. pozwolenia budowlanego. Szacuje się, iż w ten sposób posadowiono aż do

ok. 70% obecnie istniejących urządzeń przesyłowych w całej Polsce. Takie „zaszłości” z pewnością prędzej czy później będą musiały zostać uregulowane prawnie.

W późniejszym czasie, wobec stopniowego rozwoju gospodarczego, zarówno właściciel nieruchomości, jak i przedsiębiorca, do którego urządzenia przesyłowe należały, próbowali regulować swoją sytuację bazując na istniejących instrumentach prawnych. Wykorzystywano m.in. umowę dzierżawy czy po prostu umowę sprzedaży, na podstawie której przedsiębiorca nabywał własność nieruchomości i w konsekwencji mógł bez przeszkód korzystać z danej nieruchomości.

Problematyczna okazywała się jednak kwestia „dogadania się” obu stron o, mimo wszystko, sprzecznych interesach. Dostępne środki prawne bynajmniej tego nie ułatwiały.

Polecane

Najnowsze