Skutecznie pomagajmy! cz. 1

Skutecznie pomagajmy! cz. 1

Jednym z największych utrudnień jest konieczność odprowadzania VAT od aukcji charytatywnych. Obecnie opodatkowaniu VAT podlega wydanie licytowanych podczas aukcji organizowanej przez organizację pozarządową przedmiotów wytworzonych przez podopiecznych organizacji, gdzie wpływy z licytacji są przeznaczane na cele charytatywne. Podobnie rzecz ma się z aukcjami przedmiotów wytworzonych w ramach warsztatów terapii zajęciowej. Trudno przyjąć, że wylicytowana kwota jest faktycznie wytworzoną wartością dodaną. Kwota dokonanego datku w większości przypadków znacznie przewyższa realną wartość wylicytowanego przedmiotu, a określenie „aukcja” jest stosowane na wyrost w celu stworzenia impulsu do licytowania/podbijania wartości deklarowanych darowizn. Opodatkowanie VAT nie występuje w przypadku aukcji typowych polegających na tym, że osoby trzecie wystawiają na aukcji własne przedmioty a wylicytowane kwoty przekazują na rzecz NGO jako darowiznę.

Trudno uznać, że organizacje NGO z tytułu aukcji jest podatnikiem VAT, ponieważ działalność organizacji NGO w tym zakresie jakkolwiek zarobkowa nie jest działalnością producenta, handlowca lub usługodawcy. Do tego rodzaju aukcji nie można zastosować przepisów zwolnienia z VAT przewidzianego dla dostaw towarów, dokonywanych przez NGO, które zostały otrzymane jako darowizny w ramach zbiórek publicznych. Jednym, z prawnych rozwiązań byłoby wydanie przez Ministra Finansów interpretacji ogólnej wskazującej, że wydanie przez NGO przedmiotów licytowanych podczas aukcji charytatywnych nie podlega VAT.

Inny ważny problem związany ze zwolnieniami z VAT dotyczy darowizny żywności na rzecz organizacji pożytku publicznego oraz możliwości rozliczania kosztów z tego tytułu w podatkach dochodowych (PIT i CIT). Obecnie bez podatku mogą przekazywać żywność tylko jej producenci (pozwala na to obowiązująca od 2009 r. nowelizacja ustawy o VAT, punkt 16, art. 43 ust. 1 (Dz. U. nr. 209, poz. 1320) ), który wprowadził do krajowego systemu podatku od towarów i usług długo oczekiwaną instytucję zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dla transakcji, których przedmiotem jest nieodpłatne przekazywanie produktów spożywczych przez producentów na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele charytatywnej działalności prowadzonej przez te organizacje. Takiej możliwości nie mają i sieci handlowe, jak i dystrybutorzy, restauratorzy czy firmy cateringowe. Po rozszerzeniu zwolnienia na inne podmioty żywność mogłaby trafić do banków żywności, które mogłyby przygotować dużo więcej posiłków dla potrzebujących.

Propozycja rozszerzenia zwolnienia z VAT na wszystkie darowizny żywnościowe nie przyniesie strat dla budżetu państwa, gdyż dotyczyć będzie żywności nie będącej już w obrocie handlowym. Jest to żywność pełnowartościowa, która niestety jest kierowana do utylizacji (firmy utylizując żywność i tak nie płaca od niej podatku VAT). Zmarnowana żywność to nie tylko marnotrawstwo jedzenia, ale również wody i energii potrzebnej do jej wyprodukowania. Zmiana polegałaby na wykreśleniu w treści obowiązującego przepisu słów „przez producenta” w ustawie z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w art. 43 ust. 1 pkt 16.

Obecnie obowiązujące przepisy podatkowe i ich wykładnia prezentowana przez organy podatkowe utrudniają świadczenie usług prawnych pro bono. Najpoważniejszym źródłem problemów związanych ze świadczeniem bezpłatnej pomocy prawnej jest niewątpliwie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.). Zgodnie z interpretacją tego przepisu przyjmowaną w większości przypadków przez władze podatkowe, osoby i kancelarie świadczące pomoc prawną pro bono są obowiązane do odprowadzania podatku VAT od świadczonych nieodpłatnie usług. Dodatkowo, osoba, która z takich usług skorzysta, powinna potraktować wartość nieodpłatnej usługi jako swój przychód i odprowadzić od niej podatek dochodowy. W oczywisty zatem sposób obowiązujący system prawny nie tylko nie zachęca, ale wręcz powstrzymuje wielu prawników i kancelarie od rozbudowywania dotychczasowej działalności pro bono. Należałoby wyeliminować istniejące obecnie wątpliwości w zakresie opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnej pomocy prawnej. Stan ten zostanie osiągnięty poprzez wyłączenie nieodpłatnie świadczonych usług prawnych z opodatkowania VAT poprzez dodanie nowego art. 8 ust. 5 ustawy. Proponowane zmiany opierają się na przepisie art. 26 ust. 2 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej,zgodnie z którym państwa członkowskie mogą odstąpić od stosowania przepisów dotyczących opodatkowania VAT nieodpłatnego świadczenia usług, pod warunkiem, że takie odstępstwo nie będzie prowadzić do zakłócenia konkurencji. W związku z powyższym, Polska jest uprawniona do wyłączenia z zakresu opodatkowania VAT nieodpłatnie świadczonych usług prawnych, o ile takie wyłączenie nie będzie prowadziło do naruszenia konkurencji na rynku usług prawnych. Z uwagi na fakt, iż Dyrektywa VAT nie wprowadza dodatkowych wymogów w tym zakresie, dopuszczalne jest określenie szczegółowych warunków dotyczących takiego wyłączenia.

Zmianom przepisów o VAT powinna towarzyszyć spójna zmiana przepisów o podatkach dochodowych, tak aby zarówno beneficjenci świadczeń, jak i wykonujący je, nie ponieśli negatywnych konsekwencji podatkowych. Cel ten można osiągnąć różnymi metodami, ale jednolite traktowanie, zarówno w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i od osób prawnych, wydaje się nie tylko pożądanym, ale i najprostszym rozwiązaniem. Z tych względów w ustawie o podatku dochodowych od osób fizycznych i w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych można dodać odpowiednio w art. 11 nowego ust. 2c i w art. 12 nowego ust. 6b stanowiących, że nie ustala się wartości pieniężnej świadczeń, o których mowa w art. 8 ust. 5 ustawy o VAT.

 

Na podstawie raportu Skoczyński Wachowiak Strykowski Kancelaria Prawna sp. k.

Polecane

Najnowsze