Możliwe rozwiązania
Kapitał zakładowy może zostać podwyższony w jednym z dwóch proponowanych przez ustawę trybów: 1) poprzez zmianę dotychczasowej umowy spółki 2) bez konieczności zmiany umowy spółki. W doktrynie i praktyce przyjął się podział wskazujący, że pierwsze rozwiązanie jest tzw. trybem formalnym a drugie trybem nieformalnym.
Zmiana umowy spółki- tryb formalny.
Jeżeli postanowienia pierwotnej umowy spółki nie przewidują możliwości podwyższenia kapitału zakładowego konieczne w tym przypadku jest dokonanie jej zmiany. Następuje to w drodze uchwały wspólników podjętej większością 2/3 głosów oddanych. Oczywiście sama umowa założycielska może przewidywać surowsze wymogi podjęcia uchwały. Warto wspomnieć również, że w przypadku gdy spółka nie jest jeszcze wpisana do rejestru na podwyższenie kapitału zakładowego zgodę muszą wyrazić wszyscy wspólnicy. Uchwała zamieniająca umowę spółki musi być zaprotokołowana notarialnie, zaś by wywierała skutki prawne konieczne jest jej zgłoszenie do rejestru przedsiębiorców. W procesie obejmowania udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym mogą uczestniczyć wspólnicy a także osoby spoza ich grona. W takim wypadku obecnym wspólnikom przysługuje pierwszeństwo. Zobligowani są oni do złożenia notarialnego oświadczenia o objęciu nowych udziałów, powinno ono być dokonane w ciągu miesiąca od wezwania przez zarząd do wykonania swojego prawa. Warto również dodać, że prawo objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym przysługuje wspólnikom w takim stosunku jaki wynika z posiadanych przez nich udziałów. Prawo pierwszeństwa nie ma charakteru absolutnego, przepis ( art. 258 k.s.h) który je konstruuje ma charakter dyspozytywny, a co za tym idzie umowa spółki może je wyłączyć.
Podwyższenie kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki- tryb nieformalny
Jeżeli w umowie założycielskiej zamieszczone są postanowienia dotyczące możliwości podwyższenia kapitału zakładowego wówczas dokonanie tej operacji dopuszczalne jest bez zmiany umowy spółki. Takie rozwiązanie stosują wspólnicy, którzy już w dniu zakładania spółki przewidują, że z biegiem czasu potrzebne i zasadne będzie podwyższenie kapitału, i będą oni chcieli uniknąć całego formalnego procesu z tym związanego. Postanowienia umowy spółki przewidujące możliwość nieformalnego trybu muszą jednak spełniać minimum ustawowe wyrażone w art. 257 § 1 k. s. h. , a mianowicie kodeks wymaga aby wskazana była co najmniej maksymalna kwota o jaką może być podwyższony kapitał zakładowy oraz termin do którego decyzja w tej sprawie musi zapaść. Oczywiście umowa spółki może zawierać jeszcze bardziej szczegółowe postanowienia dotyczące m.in. rodzaju i wielkość wkładów które wspólnicy zobowiązani będą wnieść, albo terminy w jakich nastąpi wykonanie tego obowiązku. Należy wskazać, że w przypadku gdy umowa spółki szczegółowo ureguluje wszystkie kwestie związane z nieformalnym trybem podwyższenia kapitału zakładowego to decyzję w tym zakresie można przyznać zarządowi, nie będzie wtedy konieczne angażowanie zgromadzenia wspólników.
W doktrynie pojawił się spór dotyczący sytuacji, w której umowa spółki nie skonkretyzuje w wystarczający sposób procesu podwyższenia kapitału. Czy zadanie to powinien wykonać zarząd- zgodnie z obowiązującą teorią domniemania kompetencji zarządu czy może zgromadzenie wspólników- jako organ kompetentny do organizowania podstawowych sfer działalności spółki? Należy zgodzić się z podzielanym w doktrynie poglądem, że w takiej sytuacji zobowiązane jest zgromadzenie wspólników, które określi komu przyznane zostaną udziały, w jakim terminie zostaną wniesione wkłady na ich pokrycie itp.
Samo podwyższenie zarówno w trybie formalnym jak i nieformalnym może być dokonane na dwa sposoby. Poprzez zwiększenie wartości nominalnej istniejących udziałów, drugi sposób polega na utworzeniu nowych udziałów- obok już istniejących.
