Forma wyrażenia zgody
Zgoda, wyrażana jest jako oświadczenie woli złożone przez dłużnika albo wierzyciela drugiej stronie pierwotnego stosunku zobowiązaniowego lub osobie trzeciej, która dług miałaby przejąć (przejemca). Jeżeli chodzi o wierzyciela musi on swoją zgodę wyrazić w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zaś w przypadku dłużnika kodeks cywilny nie wprowadza żadnych wymogów formalnych wyrażenia zgody na przejęcie długu. Na temat formy wyrażania zgody zarówno przez dłużnika jak i wierzyciela wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższym, i tak w wyroku z 11 września 1958 r., III CR 1168/57 stwierdził że „forma pisemna, wymagana dla zgody wierzyciela, zostanie zachowana, jak również zostanie spełnione wymaganie wyrażenia zgody, w wypadku wniesienia przez wierzyciela pozwu przeciwko przejemcy o spełnienie świadczenia”. Zaś w orzeczeniu z dnia 26 czerwca 1998 r. II CKN 825/97, SN stwierdził że „zgoda dłużnika na przejęcie długu przez osobę trzecią na podstawie umowy z wierzycielem może być wyrażona w dowolny sposób”. Wyrażenie zgody może nastąpić przed zawarciem umowy przejęcia lub po zawarciu omawianej umowy. Zatem zgoda może przybrać formę zezwolenia na dokonanie czynności lub potwierdzenia. W tym drugim przypadku zgoda ma moc wsteczną i skutkuje od momentu zawarcia umowy przejęcia (ex tunc). Warto zauważyć, że od momentu akceptacji umowy przejęcia przez wierzyciela lub dłużnika strony zawartej umowy związane są ową zgodą i bez niej nie mogą dokonywać zmian w łączącej ich umowie.
Termin wyrażenia zgody
Zgodnie z art. 520 Kodeksu Cywilnego, dłużnik lub wierzyciel mogą wyznaczyć tej drugiej stronie pierwotnego stosunku zobowiązaniowego odpowiedni termin do wyrażenia zgody na zawarcie umowy przejęcia, bezskuteczny upływ rzeczonego terminu równoznaczny jest z brakiem zgody. Oczywiście może dojść do sytuacji gdy obie strony umowy przejęcia wyznaczą odrębne terminy na wyrażenie zgody. W doktrynie przyjęty został pogląd że obowiązuje w takiej sytuacji termin wyznaczony wcześniej. Zgodnie zaś z przepisami Kodeksu Cywilnego termin wyznaczony jest wcześniej, wtedy gdy informacja o jego wyznaczeniu dotarła do adresata w taki sposób, że osoba ta mogła się z nim zapoznać.
Skutki niewyrażenia zgody
W sytuacji opisanej w art. 521 § 1 kodeksu cywilnego, kiedy dłużnik odmawia wyrażenia zgody na zawarcie umowy o przejęcie długu, umowa taka uznana jest za niezawartą, czyli nie wywołuje żadnych skutków prawnych pomiędzy wierzycielem a osobą trzecią i nie można takiej umowy konwalidować. Sytuacja wygląda wtedy następująco, osoba trzecia nie staje się przejemcą długu, zaś dłużnik nie zostaje z owego długu zwolniony. Niedoszłemu przejemcy, który spełnił świadczenie nie przysługują w stosunku do dłużnika żadne roszczenia, w szczególności nie może dochodzić od dłużnika zwrotu spełnionego świadczenia na podstawie przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. Jeżeli chodzi o sytuację opisaną w art. 521 § 2 kodeksu cywilnego, czyli wtedy kiedy to wierzyciel odmawia wyrażenia zgody na zawarcie umowy o przejęcie długu skutki mogą kształtować się dwojako. Po pierwsze umowa przejęcia długu jest po prostu bezskuteczna. Po drugie niedoszły przejemca staje się odpowiedzialny względem dłużnika za to że wierzyciel będzie żądał od niego spełnienia świadczenia. W takiej sytuacji jeżeli wierzyciel nie wyraził zgody na przejęcie długu a następnie żąda spełnienia świadczenia od dłużnika, osoba trzecia- niedoszły przejemca poniesie odpowiedzialność względem dłużnika za powstałą szkodę.
