Sposób powołania1
Prezes urzędu powoływany jest przez premiera spośród osób zgłaszających swą kandydaturę w ramach naboru. Konkurs w ramach, którego dokonuje się wyboru Prezesa ma charakter otwarty. Informacje o naborze powinny zostać zamieszczone w siedzibie urzędu, w miejscu powszechnie dostępnym a także w Biuletynie Informacji Publicznej.
Nabór przeprowadza specjalnie powołana komisja składająca się z minimum 3 osób posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie dające gwarancje dokonania prawidłowego naboru. Powyższa komisja przedstawia także szczegóły dotyczące wymagań, jakie powinien spełniać kandydat na przedmiotowe stanowisko. Spośród osób ubiegających się o urząd prezesa komisja wybiera trzy kandydatury, które następnie przedstawia Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Komisja dokonując oceny kandydatów kieruje się trzema podstawowymi kryteriami:
• wiedzą, jaka jest niezbędna do wykonywania przedmiotowej funkcji
• doświadczeniem zawodowym kandydata
• zdolnościami kierowniczymi
Komisja sporządza protokół z przeprowadzonych czynności.
Wymagania formalne2
Prezes Urzędu musi spełnić pewne wymagania formalne niezbędne do pełnienia powyższej funkcji. Przede wszystkim powinien posiadać:
• tytuł zawodowy magistra;
• obywatelstwo polskie;
• kompetencje kierownicze;
• co najmniej 6 letni staż pracy w tym trzy lata powinien pełnić funkcje kierownicze;
• pełnie praw publicznych.
Kompetencje Prezesa3
Jednym z podstawowych zadań Prezesa jest opracowywanie projektów aktów prawnych z zakresu zamówień publicznych. Posiada także kompetencje do wydawania aktów jednostronnych. Przykładem jest decyzja administracyjna o wpisie organizacji na listę uprawnionych do wnoszenia środków ochrony prawnej. Prowadzi i ogłasza listę podmiotów, które wyrządziły szkodę w trakcie wykonywania zamówienia. Funkcja ta ma jednak tylko charakter wykonawczy. O wpisie na powyższą listę decyduje prawomocne orzeczenie sądu o wyrządzeniu szkody przez wykonawcę.
Prezes urzędu ma także pewne zadania edukacyjne. Organizuje szkolenia z zakresu zamówień przede wszystkim dla urzędników zajmujących się tymi procedurami, na co dzień. Opracowuje także plan szkoleń, a także wzory standardowych umów i regulaminów o udzielenie zamówienia publicznego.
Centralny organ administracji rządowej posiada również kompetencje kontrolne. Prezes urzędu może przeprowadzić kontrolę z urzędu lub na wniosek w przypadku uzasadnionych podejrzeń, iż w trakcie udzielania zamówienia doszło do złamania przepisów prawa. Tzw. kontrola doraźna przeprowadzana jest ex post, czyli po udzieleniu zamówienia.
Prezes Urzędu może przeprowadzić kontrole uprzednią, czyli jeszcze przed zawarciem umowy o zamówienie publiczne. W przypadku, gdy zamówienie współfinansowane jest ze środków unijnych i przekracza równowartość 20 tyś euro dla robót budowlanych i 10 tyś dla usług kontrola uprzednia jest obowiązkowa. Jeżeli zamówienie współfinansowane jest ze środków unijnych, ale nie przekracza powyższych obowiązków wówczas na Prezesie nie spoczywa obowiązek przeprowadzenia kontroli.
Prezes Urzędu posiada pewne funkcje quasi kreacyjne. Zgłasza kandydatów na stanowiska Prezesa i wiceprezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Przedstawia także wniosek o powołanie na rzecznika dyscyplinarnego KIO. Przedstawia sprawozdanie z działalności Krajowej Izby Odwoławczej.
Omawiany organ centralny ma także za zadanie prowadzić działania mające na celu informatyzacje zamówień publicznych. Dokonuje także analizy funkcjonowania zamówień publicznych.
Prezes Urzędu Zamówień Publicznych pełni bardzo ważną rolę, jeżeli chodzi o zamówienia publiczne. Nie tylko jest organem kontrolnym i stricte wykonawczym. Ma pewne kompetencje, dające mu możliwość wpływania na wzrost, jakość prowadzenia zamówień publicznych i kreowania pewnych standardów.
