Licencje na programy komputerowe

Licencje na programy komputerowe

Uwagi ogólne.

Programy komputerowe podlegają ogólnym zasadom prawa autorskiego, są chronione tak, jak utwory literackie, chyba że w tym zakresie Rozdział 7 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych przewidział w stosunku do nich pewne odrębności. Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia, jednakże idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, w tym podstawą łączy, nie podlegają ochronie. Używanie programów komputerowych odbywa się na całkowicie odmiennych zasadach, niż ma to miejsce w stosunku do innych rodzajów utworów. Odmienne reguły obowiązują, gdy chodzi o dozwolony użytek prywatny. W przypadku oprogramowania art. 77 wyłącza możliwość korzystania z programów komputerowych w ramach dozwolonego użytku prywatnego, co w praktyce jest równoznaczne z obowiązkiem uzyskania każdorazowo odpowiedniej licencji. Programy komputerowe wprowadzane są do obrotu masowo, dlatego umowy licencyjne ich dotyczące mają zazwyczaj charakter tzw. umów adhezyjnych. Cechą umów adhezyjnych jest ich powtarzalność, masowość i w zasadzie jednakowa treść. Zazwyczaj kontrahent o silniejszej pozycji ekonomicznej przygotowuje wzorzec umowy i stosuje go w ten sposób, że druga strona może albo do niego przystąpić, co do zasady bez możliwości negocjacji warunków lub też w ogóle zrezygnować z jej zawarcia. Bardzo często zawarcie umowy licencyjnej jest częścią procesu instalacji oprogramowania. Odwołując się do treści art. 52 ust. 1 ustawy o prawie autorskim, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu

nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu. W związku z tym, sam zakup programu komputerowego – o ile umowa licencyjna nie została dołączona przy zakupie w postaci wzorca, nie jest udzieleniem licencji. Zawarcie umowy licencyjnej odbywa się wówczas poprzez akceptację jej warunków w trakcie procesu instalacji oprogramowania, co jednocześnie umożliwia kontynuację procesu instalacji. Czasami stosowane jest także dodatkowe zabezpieczenie w postaci kodu autoryzującego wprowadzanego w określonym terminie do programu lub też do systemu producenta. W takim wypadku akceptacja warunków licencji w procesie instalacji oprogramowania jest jedynie udzieleniem licencji czasowej, a zawarcie właściwej umowy licencyjnej następuje dopiero po aktywacji kodu.

Czas obowiązywania licencji.

Gdy chodzi o czas obowiązywania licencji mamy w praktyce do czynienia z dwoma modelami. Pierwszy z nich zakłada udzielenie licencji na korzystanie z programu komputerowego na pewien czas, którego upływ i jednoczesny brak przedłużenia licencji spowoduje jej wygaśnięcie. Drugi model to licencja o charakterze bezterminowym. Odwołując się do treści art. 68 ust. 2, licencję udzieloną na okres dłuższy niż pięć lat uważa się, po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieoznaczony. Oznacza to, iż przez okres 5 lat umowa, ze względu na długość okresu wypowiedzenia, ma charakter umowy zawartej na czas oznaczony, natomiast po upływie piątego roku licencja staje się umową na czas nieoznaczony, której termin wypowiedzenia wynosi rok. Z treści przepisów wynika prawna możliwość wypowiedzenia umowy licencyjnej, jednakże w praktyce wypowiedzenie umowy licencyjnej na oprogramowanie jest mało prawdopodobne, z uwagi na niewielkie znaczenie ekonomiczne w obliczu powstających nieustannie nowych wersji programów komputerowych.

Odsprzedaż programu.

Istotnym problem stanowi dla praktyki odsprzedaż egzemplarza nośnika programu komputerowego. Jego nabywca, aby móc korzystać z programu musi, oprócz stania się właścicielem nośnika, stać się także stroną umowy licencyjnej. W sytuacji „prostych” umów adhezyjnych osoba odkupująca egzemplarz programu nabywca wstępuje w miejsce dotychczasowego użytkownika. Sprawa komplikuje się, gdy zawarcie umowy licencyjnej następuje poprzez zgłoszenie do kodu autoryzującego do systemu producenta, gdyż w takich przypadkach nabywca powinien zarejestrować się u producenta, aby móc korzystać z programu.

Czynności niewymagające zgody uprawnionego.

Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, nie jest wymagana zgoda uprawnionego do trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie. Zgody uprawnionego nie wymagają także tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała. Zgoda nie jest ponadto wymagana, gdy chodzi o:

1) sporządzenie kopii zapasowej, jeżeli jest to niezbędne do korzystania z programu komputerowego. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, kopia ta nie może być używana równocześnie z programem komputerowym;

2) obserwowanie, badanie i testowanie funkcjonowania programu komputerowego w celu poznania jego idei i zasad przez osobę posiadającą prawo korzystania z egzemplarza programu komputerowego, jeżeli, będąc do tych czynności upoważniona, dokonuje ona tego w trakcie wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania lub przechowywania programu komputerowego;

3) zwielokrotnianie kodu lub tłumaczenie jego formy w rozumieniu art. 74 ust. 4 pkt 1 i 2, jeżeli jest to niezbędne do uzyskania informacji koniecznych do osiągnięcia współdziałania niezależnie stworzonego programu komputerowego z innymi programami komputerowymi, o ile zostaną spełnione następujące warunki:

a) czynności te dokonywane są przez licencjobiorcę lub inną osobę uprawnioną do korzystania z egzemplarza programu komputerowego bądź przez inną osobę działającą na ich rzecz,

b) informacje niezbędne do osiągnięcia współdziałania nie były uprzednio łatwo dostępne dla osób, o których mowa pod lit. a,

c) czynności te odnoszą się do tych części oryginalnego programu

Polecane

Najnowsze