Wyłączenie spod ochrony autorskoprawnej

Wyłączenie spod ochrony autorskoprawnej

Akty normatywne lub ich urzędowe projekty.

Potrzeba wyłączenia materiałów urzędowych została zauważona w Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych (art. 2 ust. 4 tekstu paryskiego). Zasadność tego wyłączenia ma na celu poszanowanie prawa do informacji na temat zdarzeń legislacyjnych oraz w prawie dostępu i swobodnego korzystania z aktów normatywnych. Interes społeczny w tym przypadku został uznany za nadrzędny nad w stosunku do interesu autorskiego. Przyjęte rozwiązanie może skłaniać do rozszerzającej wykładni tego przepisu, jednakże z uwagi, iż w stosunku do art. 1 formułuje on wyjątki, a zatem ma charakter szczególny i zgodnie z zasadami wykładni nie powinien być interpretowany rozszerzająco.

Przez akt normatywny najczęściej są rozumiane ustawy, rozporządzenia, umowy międzynarodowe, a także akty prawa miejscowego. Zaznaczyć trzeba, iż zakresem art. 4 pkt 1 objęte są nie tylko krajowe akty normatywne i ich urzędowe projekty, ale także te o charakterze zagranicznym.

Warto też zauważyć, że spod ochrony zostały wyłączone akty normatywne i ich urzędowe projekty, ale ich tłumaczenia nie zostały jej pozbawione, chyba że również mają one charakter urzędowy, jak ma to miejsce np. w przypadku konwencji międzynarodowych ogłaszanych w Dzienniku Ustaw.

Podobnie jak w przypadku wszystkich pozostałych kategorii, które zostały wymienione w art. 4, tak i w przypadku aktów normatywnych należy dopuścić ochronę ich zbiorów (art. 3) oraz ochronę komentarzy towarzyszących aktom.

 

Urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole.

Pojęcie „dokumentu urzędowego” występuje zwłaszcza na gruncie przepisów proceduralnych – w Kodeksie postępowania cywilnego, czy też Kodeksie postępowania administracyjnego, przy czym ich użycie koncentruje się głównie na ich wartości dowodowej nie formułując generalnej definicji tego pojęcia. Korzystając z praktyki prawniczej oraz odwołując się do potocznego rozumienia, za dokumenty urzędowe uznać należy pisma sporządzane i wydawane w stosownej formie przez uprawnione do tego organy, które zawierają w swej treści pewną relewantną treść – najczęściej stwierdzenie jakiegoś zdarzenia lub okoliczności, potwierdzenie lub zaprzeczenie przysługiwania jakiegoś prawa, rozstrzygnięcie zaistniałego sporu, czy tez określenie sposobu zachowania się w danej sytuacji. Uznać można, iż pojęcie „dokumentu urzędowego” stanowi swoiste uzupełnienie pojęcia „akt normatywny”.

Szczególne wątpliwości rodzą się na gruncie określenia desygnatów pojęć „urzędowe materiały, znaki i symbole” z uwagi na posiadane przez te terminy szerokie znaczenie. Badanie zakresu użytego przez ustawodawcę pojęcia będzie opierało się na stwierdzaniu urzędowego charakteru tych przedmiotów. Zdaje się, że urzędowymi materiałami możemy nazwać te, które pochodzą od urzędu lub za które urząd jest odpowiedzialny. W tej grupie mieścić się będą m.in. urzędowe uzasadnienia aktów prawnych, formularze, wzory pism, testy egzaminacyjne, pisma procesowe włączone do akt sprawy, herby miast i innych jednostek administracyjnych, pieczęcie, ordery, stemple, znaki kontrolne i gwarancyjne, czy też znaki drogowe.

 

Opublikowane opisy patentowe i ochronne.

Fakt, iż tego rodzaju materiały powinny być powszechnie dostępne, a korzystanie z nich nie powinno podlegać ograniczeniom wynika z istoty oraz funkcji systemu ochrony własności przemysłowej. Trzeba jednakże zauważyć, że ochrony pozbawione są one dopiero po ich opublikowaniu. Przyjmuje się, że art. 4 pkt 3 ustawy nie rozciąga się na opisy znaków towarowych, gdyż znaki te, jak potwierdza orzecznictwo, mogą podlegać ochronie autorskoprawnej niezależnie od ochrony jaka płynie z ich rejestracji.

 

Proste informacje prasowe.

Pod tym pojęciem należy rozumieć materiały prasowe niewykazujące cechy oryginalności, informujące jedynie o pewnych zdarzeniach, nieopatrzone żadną indywidualną oceną, ani też komentarzem. Charakter taki przypisuje się zazwyczaj komunikatom pogodowym, informacją o imprezach kulturalnych oraz sportowych, repertuarze kin i teatrów, notowania giełdowe i walutowe, kroniki wypadków, itp. Interpretację tego pojęcia ułatwia często wykładnia celowościowa oraz odwołanie się do treści innych przepisów prawnych. Celem regulacji zawartej w art. 4 pkt 4, jest zapobieganie sytuacjom monopolu informacyjnego w związku z powoływaniem się ochronę wypływającą z prawa autorskiego. Trzeba zaznaczyć, że pod pojęciem „informacji prasowych” nie należy rozumieć tylko i wyłącznie komunikatów ogłoszonych w prasie drukowanej, ale także podanie ich w radiu oraz telewizji, jak też przez inne media, które zostały objęte zakresem pojęcia „prasa” w ustawie – Prawo prasowe (art. 7 ust. 2 pkt 1).

Polecane

Najnowsze