Zachowek cz. 2 – wysokość , sposób obliczania.

Zachowek cz. 2 – wysokość , sposób obliczania.

Podstawa obliczenia zachowku

Wysokości zachowku, jaka należy się uprawnionemu zależna jest od udziału spadkowego, jaki przypadłby uprawnionemu gdyby dziedziczył z mocy ustawy. W tym miejscu należy nadmienić, że ustalając udział spadkowy należy uwzględnić także spadkobierców niegodnych oraz takich, którzy spadek odrzucili. Nie uwzględnia się jednak spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia bądź takich, którzy zostali wydziedziczeni.

Ponadto wartość spadku dla celów ustalenia zachowku oblicza się według cen z daty orzekania o roszczeniach z tytułu zachowku.

Wysokość zachowku

Przedstawia się ona następująco:

– połowa wartości udziału spadkowego – taka wysokość zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy,

– 2/3 wartości udziału spadkowego – należy się uprawnionemu wyżej wymienionemu, jeżeli jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni (nie osiągnął jeszcze pełnoletności).

Obliczając zachowek należy wziąć pod uwagę tylko aktywa spadkowe. Uprawnieni do zachowku w żadne sposób nie partycypują w długach, jak również nie uwzględnia się  zapisów zwykłych i poleceń. Natomiast darowizny i zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę podlegają zaliczeniu na czystą wartość spadku.

Doliczanie darowizn

Doliczanie darowizn do wartości spadku w celu ustalenia udziału spadkowego i wysokości zachowku następuje według następujących zasad:

  1. Doliczeniu podlegają wszystkie darowizny – z wyjątkiem wyłączeń przedstawionych w następnym akapicie.
  2. Nie jest istotne czy przedmiot darowizny jeszcze istnieje, a także to czy znajduje się w majątku obdarowanego.
  3. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny spadkodawcy, wówczas zalicza się na należny mu zachowek poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania, wykształcenia ogólnego, zawodowego. Warunkiem zaliczenia tych kosztów jest to, iż przekraczają one przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.

Zgodnie z art. 995 kodeksu cywilnego wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

Doliczeniu do spadku nie podlegają darowizny spełniające poniższe kryteria:

  1. Drobne darowizny, zwyczajowo przyjęte w danych stosunkach,
  2. Dokonane przed więcej niż 10 –ciu laty, licząc wsztecz od daty otwarcia spadku, czyli dnia śmierci spadkodawcy,
  3. Darowizny na rzecz osób, które nie są spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku,
  4. Przy obliczaniu zachowku zstępnemu, czyli dziecku spadkodawcy – nie dolicza się do spadku darowizn dokonanych w czasie, gdy spadkodawca nie miał jeszcze zstępnych; kodeks dopuszcza możliwość doliczenia do spadku darowizny dokonanej nie więcej niż na 300 dni przed urodzeniem zstępnego,
  5. Przy obliczaniu zachowku małżonkowi spadkodawcy – nie dolicza się darowizn dokonanych przez zawarciem małżeństwa.

Doliczanie zapisów i poleceń

Nie dolicza się do spadku zapisów zwykłych i poleceń. Należy zwrócić uwagę, że z dniem 23 października 2011r. ustawodawca wprowadził zapis windykacyjny, dlatego też dotychczasowy zapis został nazwany „zapisem zwykłym”.

Zapis windykacyjny, zgodnie z brzmieniem nowych przepisów, podlega doliczeniu do spadku, na takich samych zasadach jak darowizna. Wartość tego zapisu oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili ustalenia zachowku.

Zaliczenie na poczet zachowku

Istotną kwestią jest to, iż roszczenie o zachowek, jakie posiada uprawniony, musi zostać obniżone przez darowizny i zapisy windykacyjne, które zostały dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku, gdyż podlegają one zaliczeniu na poczet zachowku. Co więcej, jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, jego zachowek ulega umniejszeniu o darowiznę, bądź zapis windykacyjny, dokonany na rzecz jego wstępnego.

Właściwe obliczenie zachowku

Do czystej wartości spadku, która uwzględnia tylko aktywa (bez długów), należy doliczyć darowizny i zapisy windykacyjne podlegające doliczeniu według zasad przedstawionych powyżej. Tak ustaloną wartość należy pomnożyć przez ułamek, który określa należny uprawnionemu zachowek (1/2 bądź 2/3).

Polecane

Najnowsze