Zasiedzenie

Przedmiot zasiedzenia

Zasiedzenie w głównej mierze dotyczy prawa własności. Kwestią dyskusyjną jest jednak zastosowanie instytucji zasiedzenia do innych praw rzeczowych. W pierwszej kolejności trzeba jasno stwierdzić, iż podobnie jak prawo własności przepisom o zasiedzeniu podlega udział we współwłasności. Zgodnie z orzecznictwem w skutek zasiedzenia można nabyć prawo użytkowania wieczystego. W tym wypadku stosuje się wprost przepisy o zasiedzeniu nieruchomości. W myśl ustawy, w drodze zasiedzenia można nabyć, niektóre służebności gruntowe spełniające warunek określony w art. 292 KC. W kwestii nieruchomości budynkowych do nabycia prawa własności w drodze zasiedzenia może dojść tylko wraz z zasiedzeniem prawa użytkowania wieczystego gruntu.

Zasiedzenie nieruchomości

Ustawa reguluje zasiedzenie nieruchomości oraz ruchomości w sposób odmienny lecz występuje pewna grupa przesłanek wspólnych dla obu rodzajów rzeczy. Przesłanki zasiedzenia nieruchomości zostały określone w art. 172 KC. Po pierwsze osoba posiadająca rzecz musi być posiadaczem samoistnym, czyli władającą rzeczą jak właściciel. W celu nabycia własności przez zasiedzenie, niezbędne jest zachowania ciągłości posiadania. Ustawodawca ułatwia spełnienie tego warunku poprzez wprowadzenie domniemania ciągłości posiadania. Wystarczy, że posiadacz w postępowaniu sądowym udowodni nabycie posiadania w przeszłości oraz posiadanie rzeczy w chwili obecnej. Ustawodawca stwierdza również, że w wypadku zaistnienia przemijającej przeszkody posiadania, jeżeli posiadanie zostanie przywrócone, poczytuję się je jako nieprzerwane. Najistotniejszą przesłanką zasiedzenia jest upływ ustawowo określonego terminu posiadania.  W wypadku nieruchomości termin ten wynosi 20 lat dla posiadacza, który uzyskał posiadanie w dobrej wierze i 30 lat dla posiadacza, który uzyskał posiadanie w złej wierze. Jako nabycie w dobrej wierze rozumiemy błędne ale usprawiedliwione okolicznościami przeświadczenie, że posiadaczowi przysługuje prawo własności. Z drugiej strony nabycie w złej wierze następuje gdy posiadacz wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności mógł się dowiedzieć, że takie prawo mu nie przysługuje. W myśl art. 7 KC obowiązuje domniemanie dobrej wiary.

Zasiedzenie ruchomości

W wypadku ruchomości przesłanki przymusu ciągłości posiadania oraz posiadania samoistnego zostały uregulowane identycznie jak dla zasiedzenia nieruchomości. W odmienny sposób ustawodawca uregulował termin jaki musi upłynąć aby posiadacz nabył prawo własności. Według art. 174 KC do nabycia rzeczy ruchomej w skutek zasiedzenia niezbędne jest posiadanie rzeczy przez 3 lata w dobrej wierze. Znaczą różnicą między zasiedzeniem nieruchomości oraz rzeczy ruchomej jest kwestia dobrej wiary. W wypadku nieruchomości wystąpienie dobrej wiary skracało długość terminu zasiedzenia, oraz istotne było aby posiadacz jedynie nabył posiadanie w dobrej wierze. Natomiast w wypadku rzeczy ruchomej istnienie dobrej wiary nie skraca długości terminu zasiedzenia ale wręcz warunkuje jego dopuszczalność, co więcej posiadacz zobowiązany jest do zachowania dobrej wiary nie tylko w momencie nabycia posiadania ale przez cały okres jego trwania.

Skutki zasiedzenia

Głównym skutkiem zasiedzenie jest pierwotne nabycie własności rzeczy lub nieruchomości przez dotychczasowego posiadacza oraz utratą tego prawa przez dotychczasowego nieposiadającego właściciela. Zasiedzenie wywołuje skutki z mocy prawa ale dla celów dowodowych niezbędne jest stwierdzenie zasiedzenia przez sąd za pomocą postanowienia deklaratoryjnego.

Polecane

Najnowsze