Jak stanowi § 1, zasady etyki zawodowej komornika sądowego wynikają z uniwersalnych norm etycznych oraz zasad etyki zawodowej prawników przyjętych w Unii Europejskiej i przystosowanych do zawodu komornika. Kodeks obowiązuje odpowiednio aplikantów, asesorów komorniczych i emerytowanych komorników, zaś komornik po powołaniu jest zobowiązany złożyć przyrzeczenie, że będzie przestrzegać wszystkich postanowień. Ponadto organy samorządu komorniczego czuwają nad pozyskiwaniem do zawodu najlepszych i najbardziej doświadczonych prawników i utrzymywaniem przez komorników wysokich standardów moralnych oraz bronią środowisko przed atakami na jego godność i niezależność, co jest szczególnie istotne biorąc pod uwagę raczej negatywne odczucia społeczne w stosunku do tej grupy zawodowej.
Wykonywanie zawodu
Już na wstępie Rozdziału II Kodeks wskazuje, że komornik działa w interesie wierzyciela, zachowując wymogi dotyczące ochrony dłużnika i lojalność wobec wymiaru sprawiedliwości. Ochrona dłużnika ma polegać jedynie na ograniczeniu rozmiarów i sposobów egzekucji ze względu na zasadę proporcjonalności, a także ze względów humanitarnych. Co istotne, komornik jest zobowiązany troszczy się o sprawność podejmowanych czynności egzekucyjnych (m.in. przez przestrzeganie wyznaczonych terminów i kontrolowanie przebiegu i wyniku czynności). Nie może usprawiedliwiać uchybień dla zasad etyki i zawodu tym, że kierował się sugestiami którejś ze stron postępowania, zwłaszcza, że w czasie wykonywania czynności zawodowych podlega tylko ustawom, orzeczeniom sądowym, prezesowi sądu rejonowego przy którym działa i właśnie zasadom etyki zawodowej. Wszelkie czynności komornika powinny być wykonywane według najlepszej woli i wiedzy, z należytą uczciwością i bezstronnością, rzetelnością i sprawnością. Komornik jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy wszystkiego tego, o czym powziął wiadomość w związku z prowadzeniem czynności; co więcej, powinien zadbać, aby tajemnicy dochowali również jego pracownicy. Podobnie, tajemnicą objęte są wszelkie dokumenty i notatki znajdujące się w aktach sprawy.
Samorząd komorniczy i stosunki koleżeńskie
Krajowa Rada Komornicza i rady izb komorniczych troszczą się o honor komorników i otaczanie ich szacunkiem w społeczeństwie. Komornik z kolei okazuje szacunek i podporządkowanie się decyzjom władz samorządu komorniczego oraz współdziała z nimi we wszystkich sprawach dotyczących zawodu komorniczego. Komornicy powinni służyć sobie radą i udzielać wzajemnej pomocy w pracy zawodowej. Obowiązek zachowania uprzejmości, lojalności i życzliwości wyraża się m.in. w tym, że komornik nie powinien publicznie komentować czynności przeprowadzanych przez jego kolegę po fachu, jak również nie powinni tego czynić jego pracownicy. Jeżeli komornik stwierdza, że jakieś działania naruszają etykę zawodową, może w sposób taktowny zwrócić komuś uwagę, zaś w przypadku poważnych uchybień powinien wystąpić o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
Zasady uczciwej konkurencji
Od 1 stycznia 2012 r. obowiązują nowe zasady etyczne dotyczące konkurencji w zawodzie (Uchwała KRK Nr 909/IV). Uchwała jest odpowiedzią na nowelizację przepisów dotyczących postępowania egzekucyjnego w zakresie przyznania wierzycielowi prawa swobodnego wyboru komornika do prowadzenia egzekucji. Naczelną regułą uczciwej konkurencji zawodowej jest prawo wierzyciela do wyboru komornika w oparciu o ocenę sprawności, szybkości i rzetelności prowadzonych przez niego postępowań egzekucyjnych. Przejawem nieuczciwej konkurencji jest m.in. zabieganie o wierzycieli, przyznawanie korzystnych (choć sprzecznych z rozporządzeniem) kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu egzekucyjnym, zaniżanie kosztów egzekucji, reklamowanie swoich usług, nielojalne przejmowanie pracowników innych kancelarii czy opracowywanie poradników dla stron egzekucji.
Odpowiedzialność za naruszenie etyki zawodowej regulują art. 71−78 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Komornik odpowiada za uchybienia nie tylko na polu zawodowym i publicznym, ale również prywatnym (chociażby w wyniku doboru otoczenia i stosunków towarzyskich). W sprawach dyscyplinarnych orzekają trzyosobowe komisje dyscyplinarne, powoływane przez Krajową Radę Komorniczą w każdej izbie spośród jej członków. Od orzeczeń komisji przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii komornika, którego sprawa dotyczy. Katalog kar dyscyplinarnych obejmuje: upomnienie, naganę, kare pieniężną oraz wydalenie ze służby komorniczej, połączone z zakazem wykonywania zawodu przez 5 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
Celowość kodeksu etyki zawodowej
Na koniec warto zastanowić się nad celowością wprowadzania kodeksów etycznych, co bywa różnie oceniane przez środowisko. Zwolennicy podnoszą, że kodyfikacja ułatwia wykonywanie zawodu oraz wyraźnie wyznacza granice dopuszczalnego postępowania. Z drugiej strony, przeciwnicy stoją na stanowisku, że normowanie zasad etycznych może pociągać za sobą niebezpieczne założenie, że skoro kodeks ma charakter wyczerpujący, to, co nie jest w nim zakazane, jest dozwolone. Co więcej, nawet wśród przedstawicieli zawodu pojawiły się głosy, że Kodeks w większości jest niezgodny z prawem. Niemniej jednak, charakter zawodu komornika jest na tyle specyficzny, że wydaje się, że Kodeks Etyki Zawodowej pozwoli na rozwiązanie wielu dylematów, przed którymi dość często stoją jego przedstawiciele.
