Zastosowana przez Sąd Najwyższy argumentacja opierała się przede wszystkim na fakcie, iż w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym opłaty mają charakter preferencyjny. Głównym zamierzeniem ustawodawcy było wprowadzenie stosunkowo niskich opłat celem odformalizowania i przyspieszenia postępowania sądowego.
Ponadto warto przytoczyć w tym miejscu argumentację, z której Sąd Najwyższy wywiódł swoje wnioski. Cyt: zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, od pozwu w postępowaniu nakazowym lub upominawczym pobraniu podlegała czwarta część opłaty, z wyłączeniem spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Z kolei zgodnie z art. 19 ust. 4, trzy czwarte części opłaty pobierane były od pozwanego, w razie wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, oraz od powoda, w razie prawidłowego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu przeciwko nakazowi zapłaty wydanemu w postępowaniu upominawczym. Kolizję norm regulujących wysokość opłat od pozwu w sprawie podlegającej rozpoznaniu zarówno w postępowaniu nakazowym, jak i uproszczonym art. 19 ust. 2 rozstrzygał zatem w sposób jednoznaczny „na korzyść” postępowania uproszczonego, co wynikało z użycia sformułowania „z wyłączeniem”. W sytuacji, w której sprawa podlegała rozpoznaniu jednocześnie według przepisów o postępowaniu nakazowym i uproszczonym, wysokość opłaty należnej od pozwu określał art. 28 u.k.s.c.
Na gruncie art. 19 ust. 2 u.k.s.c. w dotychczasowym brzmieniu w orzecznictwie przyjęto, że w sprawie podlegającej rozpoznaniu zarówno w postępowaniu upominawczym, jak i w uproszczonym pobiera się opłatę stałą, określoną w art. 28 u.k.s.c. (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., III CZP 138/06). Z uzasadnienia tej uchwały jednoznacznie wynika, że głównym argumentem przemawiającym za wskazaniem art. 28 u.k.s.c. jako przepisu regulującego wysokość opłaty od pozwu w sprawie, w której doszło do „nałożenia się” przepisów o postępowaniu upominawczym i uproszczonym, było wyłączenie zawarte w końcowej części art. 19 ust. 2 u.k.s.c.
Przepis ten został zmieniony powołaną ustawą z dnia 14 grudnia 2006 r. Zgodnie z jego obecnym brzmieniem, czwartą część opłaty pobiera się od pozwu w postępowaniu nakazowym. Jednocześnie ustawodawca zrezygnował z unormowania zawartego w końcowej części art. 19 ust. 2, zawierającego wyłączenie spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Należy dodać, że w art. 19 ust. 4 pozostawione zostało wymaganie uiszczenia przez pozwanego trzech czwartych części opłaty w razie wniesienia zarzutów, a usunięto normę nakładającą na powoda analogiczny obowiązek w razie prawidłowego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu przeciwko nakazowi zapłaty wydanemu w postępowaniu upominawczym. Nowelizacja art. 19 ust. 2 wskazuje, że od reguły zawartej w części wstępnej tego przepisu nie podlegają wyłączeniu sprawy rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym.
Za przedstawioną wykładnią przemawia argumentacja czerpana z treści omawianego przepisu w brzmieniu przed i po nowelizacji, a przede wszystkim z rezygnacji z wyłączenia spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym. O ile w dotychczasowym brzmieniu omawianego przepisu ustawa nakazywała pobranie od pozwu w postępowaniu nakazowym czwartej części opłaty z wyłączeniem spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym, o tyle obecna redakcja wyłączenia takiego nie zawiera, co oznacza, że art. 19 ust. 2 u.k.s.c. stosuje się do wszystkich spraw, w których ustawa przewiduje możliwość wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, a więc również do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym.
Wykładnia art. 19 ust. 2 u.k.s.c. nie może abstrahować od treści art. 19 ust. 4, ustalającego wysokość opłaty od zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Przy przyjęciu, że opłata należna od pozwu jest ustalona na podstawie art. 28 u.k.s.c., suma opłat od pozwu i zarzutów przekraczałaby o trzy czwarte wysokość opłaty wynikającej z art. 28 u.k.s.c. To z kolei oznaczałoby, że opłaty sądowe w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, w której ustawa przewidziała możliwość wydania nakazu zapłaty, byłyby znacznie wyższe niż w sprawie, w której nie było możliwości wydania nakazu zapłaty. Ustawodawca dopuścił wprawdzie możliwość uiszczenia opłaty w wymiarze większym od całej opłaty należnej w sprawie, zgodnie bowiem z art. 19 ust. 1 u.k.s.c. pobiera się połowę opłaty od sprzeciwu od wyroku zaocznego, jednak – jak przyjmuje się w doktrynie – regulację tę należy traktować jako wyjątkową.
