Uwagi ogólne
Zgodnie z art. 351 § 1 k.p.c. strona może w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu – od jego doręczenia, zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wykonalności albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu. Postępowanie w sprawie uzupełnienia wyroku zawsze następuje na wniosek strony, co oznacza, że sąd nie może uzupełnić wyroku z urzędu. Wniosek może złożyć każda strona postępowania, a także interwenient uboczny, prokurator, organizacja społeczna, inspektor pracy i rzecznik konsumentów, pod warunkiem, że brali udział w toczącym się postępowaniu. Wniosek należy wnieść do sądu, który orzekał w sprawie i powinien on spełniać wymogi pisma procesowego, w tym zawierać prawidłowo sformułowane żądanie. Wniosek nie podlega opłacie.
Zakres wniosku
Wniosek o uzupełnienie wyroku może odnosić się do tej części żądania pozwu, o której sąd w ogóle, tzn. ani pozytywnie, ani negatywnie, się nie wypowiedział. Ponadto zasadnym będzie jego wniesienie w sytuacji, gdy strona żądała dodatkowych rozstrzygnięć, a sąd się do nich nie odniósł. Wniosek może również zmierzać do uzupełnienia wyroku w zakresie żądań ubocznych pozwu, przede wszystkim kosztów procesowych oraz orzeczenia rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku, jeżeli strona o to wnosiła. Wniosek o uzupełnienie może być skierowany także przeciwko postanowieniu sądu w postępowaniu nieprocesowym, w tym kończącym postępowanie w sprawie, np. postanowieniu o umorzeniu postępowania, a także przeciwko nakazowi zapłaty. Jeżeli sąd nie rozstrzygnął powództwa co do wszystkich współuczestników sporu, im także przysługuje wniosek o uzupełnienie orzeczenia.
Postępowanie w sprawie uzupełnienia wyroku
Zgodnie z art. 351 § 2 k.p.c., wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu kosztów
lub natychmiastowej wykonalności sąd może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym. A contrario należy przyjąć, że wniosek dążący do uzupełnienia wyroku w zakresie żądania głównego pozwu będzie zawsze rozpoznawany jawnie, a strony będą mogły wziąć udział w posiedzeniu sądu. W myśl kolejnego paragrafu, orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, zaś jeżeli uzupełnienie dotyczy wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności orzeczenia sąd wydaje postanowienie. Sąd wydaje postanowienie także wtedy, gdy oddala wniosek strony. Orzeczenie sądu powinno zapaść przy udziale tych sędziów, którzy uczestniczyli w rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku podlegającego uzupełnieniu.
Skutki niezgłoszenia przez stronę wniosku o uzupełnienie wyroku
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, jeżeli sąd nie odniósł się do części żądania strony, a ta nie złożyła wniosku o uzupełnienie wyroku, nie przysługuje jej apelacja, co ma związek z tym, że środek odwoławczy strona może wnieść jedynie od wyroku czy postanowienia istniejącego. Jeżeli zaś sąd w orzeczeniu do jakichś kwestii się nie odniósł uznaje się, że w tym zakresie orzeczenia nie wydał. Stronie nie przysługuje również uprawnienie do złożenia skargi kasacyjnej. W takiej sytuacji strona może jedynie wnieść kolejne powództwo obejmujące swym zakresem roszczenia nierozstrzygnięte przez sąd. Wiąże się to jednak z koniecznością prowadzenia kolejnego procesu, a zatem stratą czasu i kosztami.
