Definicje konsumenta i przedsiębiorcy.
Na mocy rozporządzenia wprowadzone zostały definicje osób zawierających umowę konsumencką .
Konsument- to osoba fizyczna, zawierająca w celu, który można uznać za niezwiązany z jej działalnością gospodarczą umowę z osobą przedsiębiorcy, tj. inną osobą wykonującą działalność gospodarczą lub zawodową. Konsumentem nie może być zatem ani osoba prawna, ani tzw. ‘ułomna’ osoba prawna, tj. jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, której szczególne przepisy przyznają zdolność prawną. Te podmioty mogą jak najbardziej być przedsiębiorcami.
Reguła podstawowa
Podstawową zasadą prawa właściwego dla umów zawartych między konsumentem a przedsiębiorcą jest łącznik zwykłego pobytu konsumenta. Umowa taka podlega prawu państwa, gdzie konsument ma miejsce zwykłego pobytu, pod warunkiem, że:
a. Tam przedsiębiorca wykonuje swoją działalność, lub
b. Kieruje ową działalność do tego państwa.
Ponadto, warunkiem zastosowania prawa państwa zwykłego pobytu konsumenta jest to, aby umowa konsumencka wchodziła w zakres działalności zawodowej lub gospodarczej, o którym mowa w pkt. a i b.
Zakres prawa właściwego
Prawo wskazane przez rozporządzenie, lub- o czym niżej- wybrane przez strony- określa w szczególności:
-wykładnię umowy,
-wykonywanie zobowiązań z niej płynących i ewentualne skutki ich niewykonania,
-skutki nieważności umowy,
-kwestii dotyczących przedawnienia.
Należy pamiętać, że Rozporządzenie Rzym I ma zastosowanie bez względu na to, czy prawo właściwe jest prawem państwa członkowskiego.
Wybór prawa właściwego przez strony
Podobnie jak w całym rozporządzeniu Rzym I, dopuszczony jest również wybór prawa właściwego przez strony umowy. Owa decyzja musi być podjęta w sposób wyraźny lub jednoznacznie wynikać z umowy lub okoliczności sprawy (wykluczony jest tzw. wybór przypuszczalny). Dokument, w którym strony poddają swoją umowę właściwemu prawu może być w formie klauzuli rozstrzygnięcia głównego, a także odrębną regulacją. Dopuszczalne jest także umówienie się co do prawa właściwego tylko dla części zawieranej umowy.
Istotnym odstępstwem od ogólnych norm dotyczących wyboru prawa właściwego jest szczególna ochrona konsumenta na mocy rozporządzenia. Mianowicie, umowa nie może pozbawiać ‘słabszej strony’, za jaką uważany jest konsument, uprawnień wynikających z przepisów prawa jej miejsca stałego pobytu (tj. systemu właściwego w razie braku wyboru prawa).
Forma wyboru prawa
Regulacje rozporządzenia rzymskiego dotyczące formy umowy nie mają zastosowania do umów konsumenckich. Jednocześnie, przepis art. 11 ust. 4 omawianego aktu prawnego nakazuje do formy takich czynności stosować zawsze prawo państwa, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu. Tym samym zachowana zostaje jednakowa regulacja dotycząca prawa właściwego dla formy zawarcia i dla samej umowy.
Wyłączenia przedmiotowe
Zgodnie z art. 6 ust. 4 rozporządzenia, uregulowań dotyczących prawa właściwego nie stosuje się między innymi do
a. Umów o świadczenie usług, jeżeli mają być one świadczone na jego rzecz wyłącznie w innym państwie niż jego miejsce zwykłego pobytu;
b. Umów przewozu innych niż dotyczące imprez turystycznych w rozumieniu dyrektywy Rady 90/314/EWG z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek;
c. Umów, których przedmiotem jest prawo rzeczowe na nieruchomości lub praw korzystania z nieruchomości, innych niż tzw. umowy timesharingu
