Obowiązek udostępnienia regulaminu w przypadku świadczenia usług drogą elektroniczną (a usługą taką bez wątpliwości jest prowadzenie sklepu internetowego), określony został w art. 8 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (u.ś.u.d.e., Dz.U. z 2002r. Nr 144, poz. 1204 ze zm.). Obowiązek ten obejmuje postanowienia o charakterze obligacyjnym, typowe dla ogólnych warunków umów, jak i wymagania techniczno-informacyjne. Działalność prowadzona w formie sklepu internetowego przebiega zwykle z udziałem konsumentów, a jej specyfika nadaje owej działalności charakter usług świadczonych na odległość – stąd należy zawrzeć w regulaminie postanowienia wynikające z tzw. ustaw konsumenckich – w szczególności ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (w skrócie OchrKonsU, Dz.U. z 2000r. Nr 22, poz. 271, ze zm.) i ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (w skrócie SprzedKonsU, Dz.U. z 2002r. Nr 141, poz. 1176, ze zm.). W każdym przypadku brać należy pod uwagę przepisy Kodeksu cywilnego. Wreszcie regulamin sklepu internetowego powinien zawierać także wszelkie regulacje, nakazane przez ustawy szczególne, ze względu na konkretne usługi lub dobra oferowane przez przedsiębiorcę.
Niniejszy artykuł stanowi próbę omówienia pierwszej z wymienionych regulacji, to znaczy nakazu wynikającego z ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
Zgodnie z art. 8 ust. 3 u.ś.u.d.e., regulamin określa w szczególności:
1) rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną,
czyli co i w jakim zakresie proponuje sprzedawca. Pojęcie „usługi świadczone drogą elektroniczną” jest szersze od pojęcia „sklep internetowy”. Dlatego regulamin są zobowiązani określić nie tylko przedsiębiorcy prowadzący sklep internetowy w ścisłym tego wyrażenia znaczeniu (np. sprzedający książki on-line, za pomocą strony www), ale wszelkie osoby, które związały świadczenie przez siebie usług z Internetem (sprzedawcy programów komputerowych, usługa wyszukiwania różnego rodzaju treści w Internecie, przesyłania i przechowywania danych, oferowania informacji handlowych), niezależnie, czy usługa ta jest odpłatna, czy nie1.
2) warunki świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym:
a) wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca,
minimalne wymagania techniczne, niezbędne do współpracy, to dostęp przez usługobiorcę do komputera, przeglądarki internetowej oraz dostępu do Internetu.
b) zakaz dostarczania przez usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym,
należy wyraźnie zakazać osobom korzystającym z usług sklepu zamieszczania treści bezprawnych np. w komentarzach, opiniach o produkcie. Bezprawne są nie tylko treści wulgarne, nielicujące z dobrymi obyczajami, ale też umieszczanie danych osobowych bez zgody zainteresowanych, czy w określonych przypadkach zamieszczanie reklam, linków do reklam itp.
3) warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną,
jest to wymóg z zakresu ogólnych zasad dotyczących umów. Warunkiem zawarcia umowy może być uprzednia akceptacja regulaminu sklepu internetowego, rejestracja w serwisie internetowym, a także wypełnienie formularza zgłoszenia w celu przesłania oferty kupna określonego towaru. Jeżeli przedsiębiorca chciałby uzależnić zawarcie umowy od wcześniejszego dookreślenia przedmiotu sprzedaży (np. przy zastrzeżeniu, że informacje zamieszczone na stronie nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego, a są jedynie zaproszeniem do składania ofert) powinien określić m.in. sposób wyboru przedmiotu sprzedaży, sposób zapłaty i dostarczenia towaru (miejsce i termin wydania rzeczy), termin spełnienia świadczenia. Warunki zawierania i rozwiązywania umów będą się różniły w zależności od oferowanej usługi.
4) tryb postępowania reklamacyjnego.
Na postępowanie reklamacyjne składa się także nakaz, aby miejsce i sposób składania reklamacji nie powodował nadmiernych trudności i kosztów po stronie konsumenta, zawarty w art. 11 ust. 2 ustawy z 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Chodzi tu m.in. o rozmieszczenie punktów przyjmujących reklamacje, czas ich otwarcia, możliwość przyjmowania zgłoszeń telefonicznie lub on-line, czas realizacji reklamacji, uciążliwość wymaganych formalności2. Postępowanie reklamacyjne nie może stanowić dla klienta uciążliwości, nie może się za postanowieniami regulaminu kryć jakakolwiek próba zwolnienia z odpowiedzialności przez sprzedawcę za kwalifikujący się do gwarancji produkt. W zakresie sprzedaży konsumenckiej zastosowanie będą miały także przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej w zakresie odpowiedzialności sprzedawcy za niezgodność towaru z umową oraz udzielenia kupującemu gwarancji (por. art. 4-13 SprzedKonsU).
Określenie zawarte na początku wyżej omawianego artykułu, brzmiące „regulamin określa w szczególności”, oznacza, iż wymienione elementy regulaminu nie stanowią pełnej podstawy do stworzenia go. Oprócz nich, musimy uwzględnić także inne przepisy obowiązującego prawa. Regulamin jest podstawą świadczenia usług przez przedsiębiorcę, gdyż ma on obowiązek świadczenia usług drogą elektroniczną zgodnie z regulaminem.
Niniejszy artykuł jest jedynie wyrazem wiedzy i poglądów autora. Autor nie daje gwarancji pełnej zgodności z prawdą przedstawionych w powyższym artykule informacji i nie ponosi odpowiedzialności za szkody, jakie mogą powstać w wyniku zastosowania się do wskazówek w nim zawartych.
1 Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Komentarz, pod red. J. Gołaczyńskiego, Warszawa 2002, s. 40-41.
2 E. Łętowska, Ochrona niektórych praw konsumentów, Warszawa 2001, s. 59.
