Rodzaje konsorcjum

Rodzaje konsorcjum

Pierwsza grupa to konsorcja dwustronne i wielostronne tworzące odpowiednio konsorcja pojedyncze i jednolite. Konsorcjum dwustronne (pojedyncze), zwane również jednostkowym, opiera się na zawarciu umowy przez lidera z każdym z uczestników konsorcjum z osobna. Pomiędzy poszczególnymi uczestnikami nie tworzą się żadne sieci powiązań.

Każda z zawartych umów może mieć odmienną treść. Rolę podmiotu reprezentującego konsorcjum na zewnątrz oraz prowadzącego jego sprawy przyjmuje główny podmiot zawierający umowy. W przypadku konsorcjum wielostronnego pomiędzy jego uczestnikami zawierana jest jedna umowa, w wyniku czego powstaje horyzontalny stosunek prawny.

Uczestnicy konsorcjum mają możliwość wyboru spośród swojego grona podmiotu, który będzie prowadził ich sprawy, który będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz, bądź zlecić te zadania podmiotowi całkowicie zewnętrznemu.

Drugą grupę tworzą konsorcja wewnętrzne (ciche, tajne, ukryte), czyli podmiot niewystępujący w relacjach zewnętrznych z innymi podmiotami, jest to jedynie więź łącząca uczestników konsorcjów. W stosunkach zewnętrznych każdy z konsorcjantów występuje indywidualnie, we własnym imieniu. Ryzyko związane z podejmowanym przedsięwzięciem, jak i korzyści rozkładane są stosownie do zapisów zawartych w umowie konsorcjum. Wskazany typ konsorcjum przyrównywany jest często do cichej spółki prawa handlowego regulowanej przez nieobowiązujące obecnie przepisy art. 682–695 k.s.h. Przeciwieństwem konsorcjum cichego jest konsorcjum zewnętrzne, zwane również jawnym. W stosunkach zewnętrznych występuje ono jako jeden podmiot. W relacjach z podmiotami zewnętrznym występować może każdy z konsorcjantów w imieniu konsorcjum. Możliwe jest również upoważnienie do tego typu działania jednej lub więcej stron umowy.

Kolejnego podziału konsorcjów dokonuje się poprzez określenie stopnia centralizacji. Wyróżnić można konsorcja scentralizowane charakteryzujące się wysokim stopniem integracji wewnętrznej oraz zewnętrznej. Przejawem integracji wewnętrznej jest stworzenie ośrodka zarządzającego, mającego za zadanie prowadzenie wszystkich spraw konsorcjum (np. sprawy księgowe, administracyjne). Integracja zewnętrzna odzwierciedlona jest w relacjach z podmiotami zewnętrznymi. We wskazanej płaszczyźnie konsorcjum występuje jako całość, we własnym imieniu. Reprezentowane jest przez upoważniony na podstawie umowy podmiot, będący uczestnikiem konsorcjum, bądź podmiotem zupełnie zewnętrznym. W konsorcjum zdecentralizowanym głównym zadaniem jest osiągnięcie zamierzonego celu. W stosunkach zewnętrznych uczestnicy konsorcjum mają możliwość zawierania umów z podmiotami zewnętrznymi we własnym imieniu. Jedyne ograniczenie, jakiemu mogą być poddani uczestnicy wynika z zawartej umowy tworzącej samo konsorcjum. Z uwagi na brak ośrodka zarządzającego, reprezentacja i wszystkie sprawy prowadzone są przez wyznaczonego uczestnika konsorcjum, bądź podmiot zewnętrzny. Funkcja ta nie ma jednak tak istotnego znaczenia jak w przypadku konsorcjum scentralizowanego, ograniczać się może do koordynowania działań podejmowanych przez poszczególnych konsorcjantów.

Dokonując rozróżnienia konsorcjum z uwagi na aspekty geograficzne i podmiotowe można rozróżnić konsorcja krajowe i międzynarodowe. Pierwszy typ zrzesza podmioty mające siedzibę bądź prowadzące swoją działalność na obszarze jednego kraju. Konsorcjum o charakterze międzynarodowym stanowi zupełnie przeciwny typ, a więc zrzesza podmioty z różnych krajów, bądź prowadzące działalność na obszarze więcej niż jednego kraju.

Zazwyczaj konsorcja tworzone są dla potrzeb uczestników konsorcjum, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby ukształtowane zostało ono na zlecenie i dla potrzeb osób trzecich. Tego typu konsorcjum może przyjmować charakter zdecentralizowanego lub scentralizowanego. Jeżeli każdy z konsorcjantów będzie realizował zlecenie w określonej części, wówczas mamy do czynienia z konsorcjum zdecentralizowanym. Z charakterem scentralizowanym konsorcjum mamy do czynienia, gdy realizuje ono zlecone zadanie jako jeden podmiot.

Ze względu na rodzaj podjętego przedsięwzięcia dokonuje się podziału m.in. na konsorcja inwestycyjne, bankowe czy chociażby budowlane. Powstanie konsorcjum mającego na celu realizację określonej inwestycji wynika często z konieczności poniesienia dużych nakładów finansowych, przekraczających możliwości podmiotu, bądź z konieczności posiadania wiedzy z zakresu kilku specjalistycznych dziedzin. Konsorcja bankowe jako jedyne zostały uregulowane prawnie w ustawie o prawie bankowym. Zawiązywane są z udziałem banków w celu realizacji czynności bankowych bądź innych celów gospodarczych. Uczestnikami konsorcjum mogą być również podmioty nie prowadzące działalności bankowej.

W celu wsparcia finansowego oraz zminimalizowania ryzyka możliwe jest zawarcie umowy tzw. subkonsorcjum, zwanego również podkonsorcjum. Może ono przybierać dwie formy. Pierwsza z nich opiera się na zawiązaniu umowy pomiędzy już istniejącym konsorcjum a określonym przedsiębiorcą. Celem utworzonego w ten sposób podkonsorcjum jest osiągnięcie przedsięwzięcia określonego przez konsorcjum główne. Reprezentacja konsorcjum głównego zostaje powierzona jednemu z konsorcjantów, bądź też osobie trzeciej. Druga forma przybiera charakter bardziej indywidualny. Poszczególni konsorcjanci zawierają we własnym imieniu umowę z przedsiębiorcą. Tworzą w ten sposób subkonsorcjum, które nie uczestniczy w konsorcjum głównym.

Polecane

Najnowsze