Rozwiązanie umowy przez pracownika dopuszczalne jest jedynie w dwóch przypadkach:
– wydania orzeczenia lekarskiego stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika , jeśli pracodawca nie przeniósł pracownika w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe
– ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika
W przypadku ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika , pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy- w wysokości wynagrodzenia za okres dwóch tygodni.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę można podzielić na dwie grupy:
– rozwiązanie z winy pracownika
– rozwiązanie bez winy pracownika
Przyczyny zawinione:
– ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (np. opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, alkohol, złożenie pracodawcy fałszywego oświadczenia)
– popełnienie przestępstwa w czasie trwania umowy o pracę, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem (musi być związek między przestępstwem a charakterem wykonywanej pracy)
– zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku (np. gdy sąd pozbawia kierowcę prawa jazdy)
Rozwiązanie umowy z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 m-ca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Pracodawca podejmuje decyzję w tej sprawie po zasięgnięciu opinii zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie. W razie zastrzeżeń organizacja wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni.
Przyczyny niezawinione:
Pracodawca może więc rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w przypadku gdy jest jego niezdolność do pracy z powodu choroby trwa:
– dłużej niż 3 miesiące – w przypadku gdy zatrudniał pracownika krócej niż 6 miesięcy,
– dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące– w przypadku gdy pracodawca zatrudniał pracownika co najmniej 6 miesięcy lub niezdolność do pracy spowodowana jest wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
– nieobecność z powodu opieki nad dzieckiem – jeżeli upłynął maksymalny okres pobierania z tego tyt. zasiłku opiekuńczego (maksymalnie 60 dni w ciągu roku kalendarzowego łącznie na opiekę nad dziećmi oraz innymi członkami rodziny)
– w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione wyżej, trwającej dłużej niż 1 m-c.
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem omówionych przyczyn nieobecności. Jeżeli natomiast przyczyny te ustały w ciągu 6 m-cy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, były pracownik może zgłosić swój powrót niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn. Pracodawca jest obowiązany zatrudnić go w miarę możliwości. Ponowne zatrudnienie następuje na podstawie nowej umowy o pracę.
Odszkodowanie z tytułu rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia przysługuje wtedy, gdy było nieuzasadnione, a także gdy nastąpiło z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umowy, zarówno w odniesieniu do umów terminowych jak i bezterminowych. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia – w przypadku umów bezterminowych , lun w wysokość wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej niż za 3 miesiące- w przypadku umów terminowych.
