Spór zbiorowy

Spór zbiorowy

Definicja

Spór zbiorowy to spór pracowników z pracodawcą lub z pracodawcami, dotyczący warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych. Wyróżnić można spory o prawo oraz spory o interesy. Spór o prawo to np. konflikt o realizację obowiązków wypływających z przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Dotyczy on przestrzegania oraz stosowania prawa. Z kolei spór o interesy oznacza taki rodzaj konfliktu, w którym chodzi o ukształtowanie warunków pracy, jak np. podwyżki płac.

Strony sporów zbiorowych

Stronami sporów zbiorowych są pracownicy, w imieniu których występują związki zawodowe, przy czym mogą to być zarówno te na szczeblu zakładowym, ponadzakładowym lub ogólnokrajowym oraz pracodawcy, których reprezentować może organizacja pracodawców.

Związki zawodowe są wyłącznie uprawnione do reprezentacji praw i interesów pracowników w sporach zbiorowych. W myśl ustawy pracownikami są osoby pozostające w stosunku pracy, nakładcy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, a także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, o ile nie są pracodawcami. W sytuacji, gdy w danym zakładzie pracy nie działa związek zawodowy, spór zbiorowy może się toczyć tylko wtedy, gdy jego załoga zwróci się do związku zawodowego spoza tego zakładu, przy czym organizacja związkowa nie ma obowiązku podjąć się tej reprezentacji. Oznaczać to będzie wówczas, że pracownicy nie będą mogli być stroną sporu zbiorowego. Ustawa wprowadza zatem monopol związków zawodowych na reprezentowanie załogi w sporze zbiorowym. Pracownicy nie mają możliwości tworzenia w celu prowadzeniu sporu specjalnej reprezentacji. Z kolei w sytuacji kiedy u danego pracodawcy działa więcej niż jedna organizacja związkowa każda z nich jest uprawniona do prowadzenia sporu zbiorowego z pracodawcą lub pracodawcami samodzielnie bądź też związki zawodowe mogą wyłonić wspólną reprezentację.

Pracodawca jest najczęściej stroną zakładowego sporu zbiorowego, z kolei pracodawcy występują w sporze ponadzakładowym. W takich wielozakładowych sporach stroną bywa też właściwa organizacja pracodawców.

Przedmiot sporu zbiorowego

Przedmiot sporu zbiorowego określa art. 1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Dotyczyć on może wyłącznie konfliktów związanych z warunkami pracy, warunkami płacy, świadczeń socjalnych, praw i wolności pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Użyte w ustawie wyrażenia są zwrotami niedookreślonymi, co powoduje niejasności czy żądania stawiane przez pracowników stanowią spór zbiorowy w jej rozumieniu czy też nie. Nie będą sporem zbiorowym przykładowo protesty przeciwko planom rozwoju przedsiębiorstwa czy też sposobom kierowania nim przez zarząd.

Polecane

Najnowsze