Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracowników – wiadomości podstawowe

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracowników – wiadomości podstawowe

Zagadnienia ogólne Zgodnie z art. 17 k.p. pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Oznacza to, że ułatwianie pracownikom podnoszenia kalifikacji zawodowych jest wytyczną polityki personalnej w zakładzie pracy, mogącą stanowić w określonych przypadkach wskazówkę interpretacyjną. Kodeks pracy nie ustala obowiązku pracodawców podnoszenia kwalifikacji (wyjątek stanowi obowiązek wobec pracowników młodocianych). (W. Muszalski [w:] Kodeks pracy. Komentarz, W. Muszalski (red.) Warszawa 2011, art. 17 k.p., Legalis). Tym samym to w interesie samego pracownika jest dążenie do podnoszenia swoich kwalifikacji. Pracodawca powinien jednak ułatwiać pracownikowi ich podnoszenie. Praktycznie oznacza to nieodmawianie bez uzasadnionej przyczyny pracownikowi prawa do udziału w określonych szkoleniach, warsztatach, kursach. Ocena, czy dane szkolenie koliduje, czy też nie z wykonywaniem przez pracownika obowiązków wynikających ze stosunku pracy, należy do pracodawcy (M. Barzycka-Banaszczyk, Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2008, art. 17 k.p., Legalis). Pracodawca ma obowiązek ułatwiania podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a nie stwarzania warunków do ich osiągania. Zasadniczo chodzi przy tym o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, które łączą się z wykonywaną pracą u danego pracodawcy, bądź też z pracą, którą dany pracownik ma w przyszłości u niego podjąć (W. Santera [w:] Kodeks pracy. Komentarz, Iwulski Józef, Sanetra Walerian, Warszawa 2011, ss. 1504). Analogiczny obowiązek pracodawcy znajduje się w katalogu obowiązków pracodawcy a konkretnie w przepisie art. 94 ptk. 6 k.p. Definicja podnoszenia kwalifikacji zawodowych Zgodnie z przepisem art. 1031 k.p. przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Ustawodawca określa więc szeroko, ogólnie i elastycznie definicję podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Chodzi to zarówno o pozyskiwanie wiedzy w zakresie teoretycznym jak i praktycznym zarówno na aktualnie zajmowanym stanowisku jak i na stanowisku, które pracownik planuje zajmować w przyszłości. Forma szkolenia jest dowolna. Może o być szkolna (studia wyższe, studia licencjackie, studia podyplomowe, kursy wieczorowe i zaoczne, seminaria, samokształcenie kierowane) lub pozaszkolna (kurs, kurs zawodowy, seminarium, praktyka zawodowa). Decyzja pracodawcy (z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą) przejawia się w umowie szkoleniowej, którą określa art. 1034 k.p. (W. Muszalski [w:] Kodeks pracy. Komentarz, W. Muszalski (red.) Warszawa 2011, art. 1031 k.p., Legalis). Mianowicie Pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowa ta zawierana jest w formie pisemnej (rygor jedynie dla celów dowodowych). Jednakże nie ma obowiązku zawarcia umowy, o której mowa w § 1, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Umowa nie może zawierać postanowień mniej korzystnych niż przepisy, które dotyczą podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. Uprawnienia pracownika Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują: urlop szkoleniowy i zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania z zastrzeżeniem, że za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jeśli chodzi o urlop szkoleniowy to przysługuje on w wymiarze: 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych, 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego, 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego. Przy czym urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. Szczególny obowiązek pracownika Na podstawie przepisu art. 1035 k.p. Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe z pewnych przyczyn może być zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia. Może tak się stać czterech następujących sytuacjach określonych w przepisie art. 1035 k.p., gdy pracownik: bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji, z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, o której mowa w art. 1034, nie dłuższym niż 3 lata, który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943, który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943, mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach.

Polecane

Najnowsze