Obowiązek niedyskryminacji
Już na etapie poszukiwania pracownika pracodawca ma obowiązek sformułować ogłoszenie w sposób niedyskryminujący w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony. Wszelkie dane podane w ofercie pracy odnoszące się do poszukiwania pracowników z uwzględnieniem jednego z wymienionych kryteriów są dopuszczalne jedynie jeśli są szczególnie uzasadnione. Przykładowo możliwe jest określenie oczekiwanego wyznania przyszłego pracownika, jeżeli oferta dotyczy pracy w instytucji o charakterze religijnym, czy preferowanego wieku pracownika, jeżeli pracodawca zamierza wysyłać pracownika na szkolenia czy studia i nie będzie dla niego opłacalne inwestować w pracownika na krótko przed emeryturą. Niestety bardzo często w ogłoszeniach o poszukiwaniu kandydata na określone stanowisko pracodawcy określany jest wiek czy płeć pracownika pomimo, że pozostają one bez związku z przydatnością do pracy na danym stanowisku.
Zakaz dyskryminacji rozciąga się na cały stosunek pracy. Warto pamiętać, że wyliczenie z artykułu 94 punktu 2b jest jedynie przykładowym katalogiem niewyczerpującym wszystkich możliwych przyczyn dyskryminacji. Sąd Najwyższy orzekał kilkakrotnie w sprawach dotyczących dyskryminacji pracowników. W wyroku z dnia 4 października 2007 roku (I PK 24/07) Sąd Najwyższy orzekł, iż wyznaczenie pracownikowi przez pracodawcę (osobę, za którą praco-
dawca odpowiada) szczególnie uciążliwych obowiązków ze względu na przymioty osobiste, niezwiązane z wykonywaną pracą, jest naruszeniem zasady niedyskryminacji. Podobnie Sąd Najwyższy stwierdził w wyroku z dnia 11 kwietnia 2006 roku (I PK 169/05), orzekając iż dyskryminacja jest nieuchronnie związana z naruszeniem godności człowieka, której poszanowanie jest nakazem nie tylko prawnym, lecz również moralnym.
Obowiązek właściwego organizowania pracy
Praca na niektórych stanowiskach ze swej istoty jest związana z pewną uciążliwością. Dlatego też pracodawca jest obowiązany organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie. Takie działania pracodawcy przeciwdziałają wypaleniu zawodowemu u pracowników oraz mają zapobiegać pewnej rutynie sprzyjającej wypadkom przy pracy.
W ramach właściwej organizacji pracy pracodawca jest obowiązany we właściwy sposób wykorzystywać zasoby kadrowe. Pracownicy powinni pracować zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i uzdolnieniami, tak aby ich potencjał mógł być wykorzystany do osiągnięcia wysokiej wydajności i należytej jakości pracy. Ważne jest róznież pełne wykorzystanie czasu pracy, przede wszystkim przez zapobieganie niepotrzebnym przestojom i racjonale ułożenie grafika pracy z uwzględnieniem natężenia pracy w określonych dniach czy porach dnia.
Obowiązek zaspokajania określonych potrzeb pracowników
Praca zajmuje pracownikom znaczącą część dnia i nieuchronnie wpływa na pozostałe sfery życia. Dlatego też na pracodawcy ciążą obowiązki zaspokojenia pewnych potrzeb pracowników niepowiązanych bezpośrednio ze stosunkiem pracy. Artykuł 94 punkt 8 stanowi, iż pracodawca powinien zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników, co jest powtórzeniem jednej z zasad prawa pracy wyrażonej w artykule 16 Kodeksu pracy. Obowiązek ten może być realizowany poprzez fundusz świadczeń socjalnych. Potrzeby socjalne, kulturalne i bytowe pracowników mogą być zaspokajane poprzez organizację zakładowych wyjazdów do teatru czy muzeum, oferowanie pracownikom karnetów na pływalnię czy inne formy aktywności fizycznej, pakiety dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego, oferowanie mieszkań przyzakładowych czy działalność przyzakładowego przedszkola dla dzieci pracowników. Ponieważ przepis stanowi, iż pracodawca zaspokaja potrzeby pracowników w miarę swoich możliwości, w wielu zakładach pracy brak jest działań o tym charakterze. Warto jednak pamiętać, że podnoszą one motywację pracowników do pracy, jak również sprzyjają integrowaniu się pracowników, co z kolei może przełożyć się na lepsze wyniki ich współpracy.
