Urlop ojcowski
Przysługujące ojcu od 1 stycznia 2010 r. uprawnienie do urlopu ojcowskiego osiągnęło obecnie, ostatecznie planowany przez ustawodawcę wymiar 14 dni kalendarzowych. Przypomnieć należy, iż urlop ten przysługuje ojcu, do czasu ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia i jest niezależny od prawa do części urlopu macierzyńskiego. Celem skorzystania z urlopu ojcowskiego należy na 7 dni przed jego zaplanowanym rozpoczęciem złożyć pracodawcy stosowny, pisemny wniosek, którego to nie może on nie zaakceptować. Wskazane powyżej warunki są jedynymi, które muszą zostać spełnione ażeby skorzystać z tego rodzaju, dobrowolnej formy odpoczynku.
Wśród najistotniejszych cech tego szczególnego rodzaju uprawnienia wskazać należy, iż nie wolno dzielić go na części, zaś liczba przysługujących dni jest niezmienna bez względu na ilość oraz rodzaj urodzeń. W sposobie ochrony pracownika jest on zbieżny z urlopem macierzyńskim co oznacza, że zatrudniony chroniony jest przed zwolnieniem zarówno w trakcie jak i po powrocie z urlopu ojcowskiego. Ponadto istnieje możliwość pobierania zasiłku macierzyńskiego, co wiąże się jednak z koniecznością przedstawienia w ZUSie m.in. odpisu aktu urodzenia dziecka oraz zaświadczeń o udzieleniu urlopu i opłacaniu składek.
Nadmienić należy, iż urlop ten jest niezależny od urlopu wypoczynkowego, który to wykorzystany może być nawet bezpośrednio po zakończeniu urlopu ojcowskiego.
Urlop „tacierzyński”
Poza powyższym, ojcu przysługuje również prawo do skorzystania z części urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z art. 180 kodeksu pracy, matka po urodzeniu jednego dziecka ma prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni. Po upływie 14 tygodni istnieje jednak możliwość zrezygnowania z przebywania na urlopie i wówczas kolejne 6 tygodni może wykorzystać ojciec dziecka. W przypadku urodzenia dwojga, trojga, czworga i pięciorga dzieci przy jednym porodzie urlop „tacierzyński” ulega wydłużeniu odpowiednio do 17, 19, 21 i 23 tygodni. Ojciec ma również prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 4 tygodni, o którym mowa w art. 1821§ 1 kodeksu pracy, w sytuacji gdy urodzone zostało jedno dziecko lub 6 tygodni, gdy urodzeń tych w trakcie jednego porodu było więcej. Termin wykorzystania urlopu przez ojca dziecka winien zostać przez rodziców ustalony na czas przypadający bezpośrednio po rezygnacji z przysługującej matce części urlopu.
Ponadto ojciec dziecka może skorzystać z części urlopu macierzyńskiego również w sytuacji, gdy z powodu wydarzeń osobistych matka nie jest można do skorzystania tego prawa. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku zgonu matki dziecka, po którym to ojciec może wykorzystać pozostałą część urlopu macierzyńskiego. Tego rodzaju uprawnienie ojciec zyskuje również, gdy matka przebywała w szpitalu, a po porodzie wykorzystała 8 tygodni urlopu macierzyńskiego. Przebywanie w szpitalu wiązać się musi z niemożnością sprawowania osobistej opieki na dzieckiem. Sytuacja taka prowadzi do przerwania urlopu matki na okres korzystania z niego przez ojca.
Pamiętać należy, iż prawo do urlopu „tacierzyńskiego” przysługuje wyłącznie ojcu dziecka, który wyrazi chęć skorzystania z niego. Brak takiej woli skutkuje koniecznością odbycia tego urlopu przez uprawnioną matkę.
