Zmiana wysokości sumy komandytowej w ogólności
Suma komandytowa z założenia nie jest kwotą sztywną – może być obniżana lub podwyższana. Czynności te jednak, jako czynności zmieniające umowę spółki cywilnej muszą być dokonywane w formie aktu notarialnego. Wymóg ten jest zawarty implicite w art. 106 k.s.h., w myśl którego umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Nadto uwagi wymaga regulacja art. 9 k.s.h. który stwierdza, iż zmiana postanowień umowy spółki (osobowej) wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba, że umowa stanowi inaczej. Jednak w przypadku, gdy wspólnicy dopuszczą w umowie (na podstawie powyższego przepisu) tryb jej zmiany podejmowany większością głosów, to i tak należy przyjąć, że komandytariusz, którego dotyczy zmiana sumy komandytowej, powinien na to wyrazić zgodę. W doktrynie przyjmuje się, że w razie jej braku, komandytariusz będzie mógł: 1) żądać rozwiązania spółki; 2) wystąpić ze spółki; 3) powołać się na naruszenie art. 3531 k.c.
Skuteczność podwyższenia sumy komandytowej
Ustawodawca nie przewiduje żadnych szczególnych rozwiązań w przypadku podwyższenia sumy komandytowej. Wynika to z faktu, iż takowa czynność jest korzystna dla wierzycieli spółki, gdyż zwiększa górną granicę odpowiedzialności danego komandytariusza. W związku z powyższym przyjmuje się, że podwyższenie sumy komandytowej jest skuteczne z chwilą zmiany umowy spółki, a sam wpis do rejestru ma charakter potwierdzający (deklaratoryjny).
Skuteczność obniżenia sumy komandytowej
W tym przypadku, odmiennie niż przy podwyższeniu sumy komandytowej ustawodawca wprowadza szczególną regulację. Znajduje się ona w art. 113 k.s.h., zgodnie z którym obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru. A contrario należy więc stwierdzić, że obniżenie sumy komandytowej dokonane w uchwale wspólników, wywołuje skutki prawne wobec wierzycieli, których wierzytelność powstała dopiero po dokonaniu odpowiedniego wpisu do rejestru (wpis konstytutywny). Wyjątkowo, gdy wierzyciel, którego wierzytelność powstała po chwili wpisu do rejestru zmiany sumy komandytowej wykaże, że nie mógł dowiedzieć się o obniżeniu sumy komandytowej, to może żądać od komandytariusz zaspokojenia świadczenia w granicach określonych pierwotną granicą jego odpowiedzialności. Możliwość ta jest ograniczana bezpośrednio przez art. 15 ust. 1 Ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym rejestrze Sądowym, zgodnie z którym od dnia ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nikt nie może zasłaniać się nieznajomością ogłoszonych wpisów. Jednak w odniesieniu do czynności dokonanych przed upływem szesnastego dnia od dnia ogłoszenia podmiot wpisany do Rejestru nie może powoływać się na wpis wobec osoby trzeciej, jeżeli ta udowodni, że nie mogła wiedzieć o treści wpisu.
Bibliografia:
1. Katner W.J. [red.], Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
2. Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tom I, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
