Istota przyrzeczenia publicznego
Przez przyrzecznie publiczne jedna ze stron (przyrzekający) przyrzeka nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności. Obowiązana jest ona przyrzeczenia dotrzymać. Koniecznym jest, by przyrzeczenie zostało dokonane publicznie. Od momentu jego dokonania, przyrzekający jest związany oświadczeniem, które złożył. Druga strona nie musi składać żadnego oświadczenia. Jednak, aby powstał między nią
a przyrzekającym stosunek prawny, musi wykonać oznaczoną w przyrzeczeniu czynność. Dopiero wtedy powstanie stosunek zobowiązania między przyrzekającym a wykonawcą czynności. Muszą zostać więc spełnione określone przesłanki:
– złożenie przyrzeczenia,
– okoliczności jego złożenia – musi być złożone publicznie,
– wykonanie czynności przez drugą stronę.
Z nawiązania stosunku prawne między przyrzekającym a wykonawcą czynności wynikają określone skutki prawne:
– przyrzekający jest zobowiązany do dania przyrzeczonej nagrody – jej rodzaj określa sam przyrzekający, przedstawiciele doktryny przyjmują, że nie musi być ona z góry określona, może mieć różną postać korzyści majątkowej, najczęściej będzie to suma pieniężna, ale w grę mogą wchodzić także przedmioty, a nawet korzyści niemajątkowe (np. medale); część przedstawicieli doktryny opowiada się bowiem za bardzo szerokim ujęciem nagrody, które obejmuje także niemajątkowe korzyści,
– wykonawca czynności jest wyłącznie uprawniona, ma ona roszczenie wobec przyrzekającego o spełnienie świadczenia (danie nagrody).
Co się dzieje, gdy jest kilku wykonawców?
Może się zdarzyć, że czynność oznaczoną w przyrzeczeniu wykona kilka osób. Sytuację tę reguluje art. 920 KC. I tak:
a) jeżeli czynność wykonało kilka osób niezależnie od siebie, nagroda należy się każdej z nich i to w pełnej wysokości, chyba że została przyrzeczona tylko jedna nagroda,
b) jeżeli przyrzeczona była tylko jedna nagroda, otrzyma ją osoba, która pierwsza się zgłosi, a w razie jednoczesnego zgłoszenia się kilku osób – ta, która pierwsze czynność wykonała,
c) jeżeli czynność wykonało kilka osób wspólnie i nastąpi między nimi spór, nagrodę podzieli odpowiednio sąd,
d) sam przyrzekający może ustalić odmienne zasady niż określone wyżej (a – c), może on się bowiem spodziewać tego, że czynność wykona kilka osób.
Odwołanie przyrzeczenia
Kwestię możliwości odwołania orzeczenia reguluje art. 191§2 KC. Można tu wyodrębnić następujące sytuacje:
– w przyrzeczeniu można zastrzec, że jest nieodwołalne,
– jeżeli termin wykonania czynność nie jest oznaczony (i nie zastrzeżono, że przyrzeczenie jest nieodwołalne) przyrzekający może je odwołać.
Odwołanie powinno nastąpić w formie ogłoszenia publicznego w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenia. Od momentu odwołania, przyrzekający nie jest związany treścią przyrzeczenia. Odwołanie jest jednak bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała – podlega ona więc ochronie.
Przyrzeczenie nagrody za najlepszą czynność
Specyficznym rodzajem przyrzeczenia jest takie, w którym przyrzeka się nagrodę za najlepsze dzieło lub najlepszą czynność.
Przyrzeczenie takie charakteryzuje jego bezskutecznością, jeśli nie został w nim oznaczony termin, w ciągu którego można ubiegać się o nagrodę. Jest ono nieodwołalne.
Oceny, które dzieło lub czynność zasługuje na nagrodę, dokonuje przyrzekający, chyba że inaczej zastrzeżono w przyrzeczeniu nagrody.
Kolejną cechą charakterystyczną jest tu fakt, że przyrzekający nagrodę nabywa własność nagrodzonego dzieła tylko wtedy, gdy zastrzegł to w przyrzeczeniu. Momentem nabycia takiej własności jest chwila wypłacenia nagrody. Dotyczy to także nabycia praw autorskich albo praw wynalazczych.
Menu
