Kryteriami, które rozstrzygają o wielkości refundacji są określone w ustawie o funduszu sołeckim kwota bazowa dla danej gminy oraz średnia kwota bazowa w kraju. Kwota bazowa dla danej gminy jest ilorazem wykonanych dochodów bieżących danej gminy, o których mowa w przepisach o finansach publicznych, za rok poprzedzający rok budżetowy o dwa lata oraz liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze danej gminy, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustalonej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast średnią kwotę bazową w kraju oblicza się, dzieląc łączną kwotę wykonanych dochodów bieżących gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, o których mowa w przepisach o finansach publicznych, przez liczbę mieszkańców gmin wiejskich i miejsko-wiejskich według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustaloną przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Średnia kwota bazowa w kraju jest corocznie obliczana i podawana do publicznej wiadomości przez Ministra Finansów do dnia 31 sierpnia roku poprzedzającego rok budżetowy. Dochód bieżący stanowią te dochody jednostek samorządu terytorialnego, które nie są dochodami majątkowymi ( a więc np. dochodami ze sprzedaży majątku) Maksymalną, wynoszącą 30% poniesionych na fundusz sołecki wydatków, refundację otrzymają gminy w których kwota bazowa jest mniejsza od średniej kwoty bazowej w kraju. 20% refundację otrzymają gminy, w których poziom kwoty bazowej stanowi od 100% do 120% średniej kwoty bazowej w kraju; natomiast gminy, których kwota bazowa przekracza 120% średniej otrzymają 10% refundację. Refundacja udzielana jest w formie dotacji celowej, która przyznawana jest w roku następującym po roku wydatkowania danych środków w ramach funduszu sołeckiego. Refundacyjny charakter dotacji celowej pozwala uznać, iż może być ona wykorzystana przez gminę w sposób dowolny, zgodnie z decyzją organu stanowiącego w tym przedmiocie. De facto przecież przedsięwzięcie w związku, z którym została ona udzielona, zostało już wykonane i rozliczone.
Szczegółowy tryb ubiegania się przez gminy o refundację określony został przez rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie trybu zwrotu części wydatków gmin wykonanych w ramach funduszu sołeckiego. Warunkiem otrzymania dotacji refundacyjnej jest złożenie przez zainteresowane gminy wniosku w nieprzekraczalnym terminie do 31 maja. Wzór wniosku zawiera załącznik do w/w rozporządzenia. Wniosek kierowany jest do właściwego wojewody, który sprawdza go pod względem formalnym rachunkowym. W przypadku wystąpienia braków lub błędów wojewoda wzywa gminę do ich usunięcia w terminie 7 dni od dnia doręczania wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku należna kwota dotacji przelewana jest rachunek danej gminy w terminie do 31 sierpnia roku następującego po roku, w którym dokonano wydatków w ramach funduszu sołeckiego.
Należy pozytywnie ocenić przedstawioną powyżej procedurę ubiegania się o refundację wydatków. W/w przepisów proceduralnych nie cechuje nadmierny formalizm i zbyt kazuistyczne podejście. Właściwa aktywność, w pierwszej kolejności sołectw, a następnie gmin (bo to one przecież występują z wnioskiem o dotację refundacyjną), może doprowadzić do corocznego ukształtowania się dodatkowego źródła dochodów zewnętrznych, współfinansujących niewielkie, lecz istotne dla rozwoju danej społeczności, służące realizacji zadań publicznych, przedsięwzięcia. Nieuzasadnione natomiast wydaje się ograniczenie przez ustawodawcę kwoty, od której przysługuje refundacja, tylko do kwoty obliczonej wg wzoru zawartego w ustawie. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim rada gminy może zwiększyć środki funduszu ponad wysokość obliczoną na podstawie ustawy. Podejmując taką decyzję przekazuję się większą samodzielność w realizacji zadań publicznych w swoim otoczeniu sołectwom, co ma niewątpliwy aspekt aktywizujący społeczność lokalną. Państwo, dążąc do budowy aktywnego społeczeństwa obywatelskie, powinno zagwarantować także możliwość refundacji wydatków w ramach funduszu sołeckiego również w przypadku zwiększenia jego puli.
Kryteriami, które rozstrzygają o wielkości refundacji są określone w ustawie o funduszy sołeckim kwota bazowa dla danej gminy oraz średnia kwota bazowa w kraju. Kwota bazowa dla danej gminy jest ilorazem wykonanych dochodów bieżących danej gminy, o których mowa w przepisach o finansach publicznych, za rok poprzedzający rok budżetowy o dwa lata oraz liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze danej gminy, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustalonej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast średnią kwotę bazową w kraju oblicza się, dzieląc łączną kwotę wykonanych dochodów bieżących gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, o których mowa w przepisach o finansach publicznych, przez liczbę mieszkańców gmin wiejskich i miejsko-wiejskich według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustaloną przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Średnia kwota bazowa w kraju jest corocznie obliczana i podawana do publicznej wiadomości przez Ministra Finansów do dnia 31 sierpnia roku poprzedzającego rok budżetowy. Dochód bieżący stanowią te dochody jednostek samorządu terytorialnego, które nie są dochodami majątkowymi ( a więc np. dochodami ze sprzedaży majątku) Maksymalną, wynoszącą 30% poniesionych na fundusz sołecki wydatków, refundację otrzymają gminy w których kwota bazowa jest mniejsza od średniej kwoty bazowej w kraju. 20% refundację otrzymają gminy, w których poziom kwoty bazowej stanowi od 100% do 120% średniej kwoty bazowej w kraju; natomiast gminy, których kwota bazowa przekracza 120% średniej otrzymają 10% refundację. Refundacja udzielana jest w formie dotacji celowej, która przyznawana jest w roku następującym po roku wydatkowania danych środków w ramach funduszu sołeckiego. Refundacyjny charakter dotacji celowej pozwala uznać, iż może być ona wykorzystana przez gminę w sposób dowolny, zgodnie z decyzją organu stanowiącego w tym przedmiocie. De facto przecież przedsięwzięcie w związku, z którym została ona udzielona, zostało już wykonane i rozliczone.
Szczegółowy tryb ubiegania się przez gminy o refundację określony został przez rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie trybu zwrotu części wydatków gmin wykonanych w ramach funduszu sołeckiego. Warunkiem otrzymania dotacji refundacyjnej jest złożenie przez zainteresowane gminy wniosku w nieprzekraczalnym terminie do 31 maja. Wzór wniosku zawiera załącznik do w/w rozporządzenia. Wniosek kierowany jest do właściwego wojewody, który sprawdza go pod względem formalnym rachunkowym. W przypadku wystąpienia braków lub błędów wojewoda wzywa gminę do ich usunięcia w terminie 7 dni od dnia doręczania wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku należna kwota dotacji przelewana jest rachunek danej gminy w terminie do 31 sierpnia roku następującego po roku, w którym dokonano wydatków w ramach funduszu sołeckiego.
Należy pozytywnie ocenić przedstawioną powyżej procedurę ubiegania się o refundację wydatków. W/w przepisów proceduralnych nie cechuje nadmierny formalizm i zbyt kazuistyczne podejście. Właściwa aktywność, w pierwszej kolejności sołectw, a następnie gmin (bo to one przecież występują z wnioskiem o dotację refundacyjną), może doprowadzić do corocznego ukształtowania się dodatkowego źródła dochodów zewnętrznych, współfinansujących niewielkie, lecz istotne dla rozwoju danej społeczności, służące realizacji zadań publicznych, przedsięwzięcia. Nieuzasadnione natomiast wydaje się ograniczenie przez ustawodawcę kwoty, od której przysługuje refundacja, tylko do kwoty obliczonej wg wzoru zawartego w ustawie. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim rada gminy może zwiększyć środki funduszu ponad wysokość obliczoną na podstawie ustawy. Podejmując taką decyzję przekazuję się większą samodzielność w realizacji zadań publicznych w swoim otoczeniu sołectwom, co ma niewątpliwy aspekt aktywizujący społeczność lokalną. Państwo, dążąc do budowy aktywnego społeczeństwa obywatelskie, powinno zagwarantować także możliwość refundacji wydatków w ramach funduszu sołeckiego również w przypadku zwiększenia jego puli.
