Rodzaje licencji – licencja wyłączna

Rodzaje licencji – licencja wyłączna

Licencja wyłączna – charakterystyka.

Rozróżnienie umów licencyjnych na licencje wyłączne oraz licencje niewyłączne wprowadza przepis art. 67 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jednakże definicji tam zawartej nie można uznać za zadowalającą, gdyż ogranicza się ona jedynie do stwierdzenia, że licencją wyłączną jest umowa, która zapewnia wyłączność korzystania z utworu w sposób określony w jej treści. Zgodnie z treścią art. 67 ust. 5, umowa licencyjna musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności (ad solemnitatem). Niezachowanie formy pisemnej skutkuje tym, iż strony mogą jedynie dowodzić udzielenia licencji niewyłącznej, gdyż zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 19.11.2002r, umowa licencji niewyłącznej może być zawarta w formie dowolnej, także w formie ustnej. Postanowienia umowy licencyjnej mającej charakter wyłączny zobowiązują twórcę utworu (licencjodawcę) do tego, by powstrzymał się on od upoważniania innych osób do korzystania z utworu na polu eksploatacji, o którym mowa w umowie licencyjnej. Zobowiązaniu licencjodawcy od nieudzielania innym osobom niż wyłącznie uprawniony towarzysz także jego zobowiązanie do niekorzystania z utworu przez twórcę w zakresie udzielonej przez niego licencji wyłącznej. Dopiero te dwa zobowiązania łącznie konstytuują licencję wyłączną, choć definicja ustawowa odpowiada bardziej sytuacji, w której to licencjodawca może sam korzystać z utworu, a nie może jedynie udzielać dalszych licencji. Art. 67 ust. 2 nie rozstrzyga tej kwestii jednoznacznie, dlatego też możemy się spotkać z wykładnią popierającą zarówno jeden, jak i drugi pogląd. Ustawa nie rozstrzyga w sposób jednoznaczny również o kwestii terminu, na jaki licencja zostaje udzielona, a także o terytorialnym zasięgu udzielanej licencji. W tej drugiej kwestii posiłkowo należy się odwołać do treści art. 66 ustawy o prawie autorskim i uznać, że licencja wyłączna obowiązuje na terytorium całego państwa.

Naruszenia postanowień umowy licencyjnej i przysługujące z tego tytułu roszczenia.

W przypadku naruszenia przez twórcę, będącego licencjodawcą, umowy licencji wyłącznej, licencjobiorca może domagać się od niego odszkodowania na zasadach ogólnych przewidzianych przez Kodeks cywilny (art. 471 KC). W sytuacji, gdy naruszenie umowy licencji wyłącznej wynika z zawarcia przez licencjodawcę kolejnej umowy licencyjnej bądź też umowy, której treścią jest przeniesienie autorskich praw majątkowych, licencjobiorcy przysługuje uprawnienie do żądania uznania takich umów za bezskuteczne w stosunku do niego (art. 59 KC). Artykuł 67 ust. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych „jeżeli umowa nie stanowi inaczej, uprawniony z licencji wyłącznej może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych, w zakresie objętym umową licencyjną”. Przepis powyższy ma charakter względnie obowiązującego, gdyż jego zastosowanie nastąpi jedynie w przypadku, gdy strony umowy licencji wyłącznej nie postanowią ułożyć swoich stosunków w inny sposób. Prawo o jakim stanowi wymieniony wyżej przepis ma charakter erga omnes, a zatem jest skuteczne przeciwko każdej osobie, która korzysta z utworu w sposób bezprawny naruszając tym samym uprawnienia licencjobiorcy z tytułu licencji wyłącznej. W przypadku zawarcia umowy licencji wyłącznej o charakterze pełnym, czyli umowy obejmującej wszystkie pola eksploatacji utworu, w czasie w jakim umowa wiąże strony licencjodawcy nie przysługują żadne roszczenia z tytułu naruszeń praw majątkowych autorskich do utworu przez osoby trzecie. Natomiast w sytuacji, gdy licencja wyłączna nie ma charakteru pełnego i obejmuje jedynie określone wybiórczo pola eksploatacji, to w sytuacji korzystania z utworu przez osoby trzecie w sposób sprzeczny z prawem licencjobiorcy wyłącznemu przysługują roszczenia z tytuły naruszeń majątkowych prawa autorskich na polach eksploatacji, które zostały objęte umową licencji wyłącznej, natomiast licencjodawcy roszczenia o naruszenie autorskich praw majątkowych na pozostałych polach eksploatacji, które umową licencji wyłącznej nie zostały objęte. Warto zaznaczyć, że roszczenia z tytułu naruszeń przez osoby trzecie autorskich prawa majątkowych, zarówno wysuwane przez licencjodawcę, jak i licencjobiorcę nie mogą przekroczyć ustalonych, w art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, limitów jakie wyznaczył ustawodawca.

 

 

Literatura:

1)red. J. Barta, System prawa prywatnego. Prawo autorskie. Tom 13, wyd. C.H.Beck, Warszawa 2007;

2)J. Brata, R. Markiewicz, Prawo autorskie, wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2011;

3)red. E. Ferenc-Szydełko, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wyd. C.H.Beck, Warszawa 2011.

Polecane

Najnowsze