Wierzycielem może być również organ administracji publicznej lub także instytucja w myśl art.5 upea (17 kwietnia 2008r. ) wówczas gdy przedmiotem egzekucji jest obowiązek wynikający z wyroku są du powszechnego wydanego na rzecz osoby fizycznej. Funkcja wierzyciela przysługuje w pierwszej kolejności organowi lub instytucji zainteresowanej wykonaniem obowiązku . Wszelkie działania wierzyciela mają na celu realizacje interesu ogólnego a nie jednostkowego interesu wierzyciela.
Wierzyciel może występować w dwojakiej roli jako podmiot inny niż egzekucyjny lub także jako podmiot który pełni jednocześnie funkcję organu egzekucyjnego.
Na podstawie wystawionego przez siebie tytułu wykonawczego ma prawo żadać wyegzekwowania należności pieniężnych. Wierzyciel w postępowaniu jest strona tegoż postępowania. Korzysta w toku postępowania z prawa do wnoszenia zażaleń na postanowienia organu egzekucyjnego i skarg, np. Na przewlekłość postępowania. Po wyczerpaniu wszelkich środków odwoławczych służy mu prawo zaskarżenia do sadu administracyjnego postanowień wydanych w toku postępowania egzekucyjnego.
Wierzyciel ma prawo do wystąpienia do sadu o naprawienie szkody wskutek nieprawidłowego działania :
-zakładu pracy zobowiązanego,
-organu rentowego,
– dłużnika zajętej wierzytelności.
Wierzyciel korzysta również z prawa do występowania do organu egzekucyjnego z wnioskiem o zabezpieczenie należności pieniężnych lub zabezpieczenie wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym.
Uprawnieninia wierzyciela w toku egzekucji administracyjnej obejmują w szczególności
– wyrażenie przez wierzyciela stanowiska w przedmiocie zarzutów wniesionych przez zobowiązanego
-wydanie postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego przez zobowiązanego zarzutu
-wniesienie zażalenia na postanowienia dotyczące rozstrzygnięcia lub zajęcia przez organ egzekucyjny stanowiska w sprawach dotyczących danego postępowania egzekucyjnego ( art.17 , 34 §1, 1a upea )
– wnoszenie skargi na przewlekłość postępowania (art. 54 § 2 u.p.e.a.);
– żądanie zawieszenia postępowania egzekucyjnego lub o odmowie zawieszenia tego postępowania (art. 56 § 1 pkt 4 u.p.e.a.);
– prawo wskazywania osoby, którą uważa za spadkobiercę zmarłego zobowiązanego, lub osobę, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, odpowiedzialną za egzekwowany obowiązek – w celu podjęcia zawieszonego postępowania (art. 57 § 2 u.p.e.a.);
– żądanie umorzenia postępowania (art. 59 § 1 pkt 9 i art. 59 § 4 u.p.e.a.);
– żądanie ponownego wszczęcia administracyjnego postępowania egzekucyjnego (art. 61 u.p.e.a.);
– składanie wniosku o wstrzymanie czynności egzekucyjnych w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej do tej samej nieruchomości (art. 62 u.p.e.a.);
– wyrażanie albo odmowa zgody na dokonanie rozliczenia przez potrącenie wzajemnych należności (art. 64c § 12 u.p.e.a.);
– podejmowanie działań przy wykorzystaniu pomocy wzajemnej przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych
– zwracanie się do sądu o nakazanie zobowiązanemu wyjawienia majątku (art. 71 u.p.e.a.);
– wnoszenie skargi na naruszenie przepisów o licytacji (art. 107 § 2a u.p.e.a.);
– wpłata zaliczki na pokrycie przewidywanych wydatków związanych z przeprowadzeniem egzekucji z nieruchomości (art. 110 § 3 u.p.e.a.);
– składanie wniosku o przejęcie nieruchomości (art. 111h § 2 – 111j u.p.e.a.);
– złożenie wniosku o dokonanie zabezpieczenia należności pieniężnej lub wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym (art. 155a § 1 pkt 1 i 2u.p.e.a.);
– obciążenie nieruchomości hipoteką przymusową lub statku morskiego (statku morskiego w budowie) hipoteką morską przymusową (art. 164 § 2u.p.e.a.);
– dochodzenie odszkodowania od dłużnika, który nie wykonał lub nienależycie wykonał ciążące na nim obowiązki związane z realizacją zajęcia egzekucyjnego lub zabezpieczającego wierzytelności lub prawa majątkowe, na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – dalej k.c. (art. 168c u.p.e.a.).