Czym jest ugoda sądowa?

Czym jest ugoda sądowa?

Czym jest ugoda sądowa?

Ugoda sądowa w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego ma charakter czynności procesowej. Jest ona podejmowana przez strony w celu wywołania skutków przewidzianych w przepisach prawa materialnego. Niestety przepisy procesowe nie określają na czym polega istota ugody sądowej i jakie wywołuje ona skutki, należy zgodzić się z ugruntowanym stanowiskiem w doktrynie, że chodzi w tym przypadku o ugodę w znaczeniu przewidzianym w art. 917 kodeksu cywilnego. Wspomniany artykuł wskazuje, że przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Jeżeli spróbować by wskazać skutki jakie ugoda sądowa powinna wywołać należy odwołać się do art. 355 k.p.c., w którym uregulowane są dwie zasadnicze sytuacje. W wyniku zawarcia ugody powód może cofnąć pozew i w ten sposób spowodować umorzenie postępowania. Druga możliwość obejmuje sytuację, w której obie strony zawnioskują o umorzenie postępowania, wydanie wyroku sądowego w takim wypadku stanie się z zbędne, nawet bez formalnego cofnięcia pozwu. Ugoda sądowa staje się skuteczna tj. wywołuje skutki prawne nie z chwilą jej zawarcia i niezgłoszenia przez sąd sprzeciwu, lecz dopiero z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu umarzającego postępowanie.

Jak ukształtować treść umowy?

Szczególnie istotnym zadaniem sędziego jest nakłanianie osób do pojednania na samym początku postępowania, a więc na pierwszym posiedzeniu zaraz po wysłuchaniu stanowisk stron biorących udział w postępowaniu. Osiągnięcie sukcesu na tym etapie spowoduje zakończenie procesu bez konieczności przeprowadzania zbędnego postępowania dowodowego a co za tym idzie ograniczone zostaną koszty sądowe. Ponadto, co warto zaznaczyć, jeżeli postępowanie zakończy się zawarciem ugody sąd z urzędu zwraca stronie połowę opłaty wniesionej od pisma wszczynającego postępowanie w danej instancji. Najważniejszym elementem ugody jest jej osnowa, czyli treść. Powinna ona dokładnie i ostatecznie określać ustalone między stronami rozmiary świadczeń a także zakres poszczególnych obowiązków i wzajemnych roszczeń. Bardzo istotnym aspektem jest to, że treść umowy musi być jasna i niebudząca wątpliwości co do oświadczeń stron. Ponieważ późniejsze rozstrzyganie tego, co strony miały na myśli, w drodze postanowienia sądu jest niedopuszczalne. Strony decydując się na zawarcie ugody muszą dokładnie przemyśleć jak ukształtują jej treść, jakie obowiązki i roszczenia w niej zawrą ponieważ nie jest również dopuszczalne, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 lutego 1973 r., III CRN 415/72, wnioskowanie o uzupełnienie już zawartej ugody. Co prawda przepis art. 223 k. p. c. wspomina jedynie o tym, że sąd może nakłonić strony postępowania do pojednania się i zawarcia ugody, w tym zakresie orzekał Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 17.10. 2007 r., II CSK 261/07 jednoznacznie stwierdził, że nie jest dopuszczalne zawarcie ugody sądowej przez kuratora procesowego, ustanowionego dla strony, której miejsce pobytu nie jest znane. Sentencja ta jest całkowicie uzasadniona, gdyż ugoda jest czynnością procesową mająca charakter zgodnego oświadczenia woli obu stron procesu, w przypadku gdy miejsce pobytu jednej z nich nie jest znane zawieranie ugody pozbawione jest sensu. Sąd Najwyższy wskazał w omawianym orzeczeniu, że kurator ma obowiązek podejmowania wszelkich czynności procesowych niezbędnych dla zapewnienia ochrony osoby, którą reprezentuje, w zakresie jego kompetencji jest również uprawnienie do dokonywania czynności dyspozytywnych. Kurator jest uprawniony do składania oświadczeń woli w imieniu osoby, którą reprezentuje, ale tylko oświadczeń, które mają charakter procesowy. Zawarcie ugody jest czynnością prawną, której istota sprowadza się do czynienia wzajemnych ustępstw także w zakresie prawa materialnego, dlatego zawarcie ugody przez kuratora w tym przypadku można uznać za niedopuszczalne ze względu na sprzeczność z jego ustawowymi uprawnieniami wynikającymi z art. 143 k. p. c. Na zakończenie należy zaznaczyć, że strona może uchylić się od skutków złożonego oświadczenia aż do uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, najczęściej następuje to z powodu wad oświadczenia woli

Polecane

Najnowsze