Podstawowym celem ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest ochrona mechanizmu konkurencji, który stanowi źródło rozwoju i postępu oraz ma za zadanie podnosić efektywności działania. Zaznaczyć trzeba od razu, że przedmiotem ochrony jest nie tylko konkurencja faktyczna, ale także konkurencja mająca charakter potencjalny. Aby prawidłowo realizować funkcję ochrony konkurencji należy w sposób właściwy określić przede wszystkim przedmiot ochrony, jakim jest konkurencja, a także zakres tejże ochrony. Ustawa nie definiuje pojęcia konkurencji, co sprawia, że rozumienie tego pojęcia oprzeć należy na dorobku wypracowanym przez orzecznictwo oraz doktrynę. Odwołując się do ekonomii możemy uznać konkurencję za proces, w którym podmioty rynkowe współzawodniczą ze sobą w zawieraniu transakcji rynkowych. Konkurencję sprowadza się do rywalizacji podmiotów zarówno o dostęp do określonych zasobów dóbr materialnych, jak i do technologii, a także do wiedzy. Konkurencja jest mechanizmem rozdziału zasobów pomiędzy uczestnikami obrotu gospodarczego – między przedsiębiorcami, a także w stosunkach między konsumentami. Celem polityki konkurencji jest dobrobyt konsumentów, gdyż to na pozyskaniu względów nabywców zależy przedsiębiorcom. Istnieje szeroki zakres „obszarów konkurencji”, czyli pewnych płaszczyzn, na których przedsiębiorcy dążą do osiągnięcia przewagi ekonomicznej nad innymi przedsiębiorcami. Wymienić tu można przede wszystkim:
– cenę towaru,
– jakość towaru,
– sposób dystrybucji,
– różnorodność oferty handlowej,
– jakość obsługi,
– itd.
Podkreślić należy jednakże, że ochrona konkurencji to nie cel sam w sobie. Jest to pośredni środek osiągnięcia korzystnych dla społeczeństwa (konsumentów) i gospodarki wartości, takich jak:
– wzrost produkcji i sprzedaży,
– obniżenie kosztów,
– obniżenie cen,
– postęp techniczny,
– poprawa jakości produktów,
– zwiększenie efektywności gospodarowania,
– itp.
Ponadto celem ustawy jest ochrona konsumentów, która na gruncie ustawy rysuje się w dwójnasób. Po pierwsze, wszystkie przepisy mające na celu ochronę konkurencji służą także ochronie interesów konsumentów, gdyż konsumenci jako uczestnicy rynku kształtują popyt, co sprawia, że ich zachowania istotnie wpływają na rynek. Po drugie, ustawa zawiera także normy, które w sposób bezpośredni są nastawione na ochronę konsumentów – mają za zadanie przeciwdziałać wymierzonym przeciwko konsumentom praktykom ograniczającym konkurencję i naruszającym zbiorowe interesy konsumentów. Celem ustawy jest ponadto także ochrona innych przedsiębiorców przed zagrożeniami jakie mogą powodować silniejsi uczestnicy rynku. Ochrona instytucji konkurencji ma zapewnić swobodę konkurencji służąc również interesom przedsiębiorców, gdyż to właśnie w te podmioty są wymierzone praktyki ograniczające konkurencję oraz to one odczują skutki antykonkurencyjnych porozumień.
Bibliografia:
1) A. Stawicki, E. Stawicki [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011;
2) C. Banasiński, E Piontek [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. LexisNexis, Warszawa 2009;
3) K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008.
