Czynności wstępne
Rejestracja spółek kapitałowych i osobowych przebiega podobnie. Jako pierwszego będziemy musieli odwiedzić notariusza gdzie w przypadku spółek osobowych wspólnicy składają wzory podpisów, natomiast wspólnicy spółek kapitałowych zawierają umowę w formie aktu notarialnego.
Krajowy Rejestr Sądowy
Następnie będziemy musieli złożyć odpowiedni wniosek o wpis na urzędowym formularzu odpowiednim dla każdej spółki do KRS-u. Przykładowo zgłoszenie rejestracji spółki jawnej dokonujemy na drukach KRS-W1, który jest bardziej sformalizowany niż w ewidencji działalności gospodarczej. Wniosek o wpis do KRS sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w terminie 14 dni od daty jego złożenia. Wniosek o wpis do KRS wiąże się z opłatami:
• 1.000 zł rejestracja, 400 zł zmiany
• 500 zł pierwsze ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, 250 zł za następne
Krajowy Rejestr Sądowy składa się z trzech działów, dane dotyczące spółek handlowych wpisywane są do rejestru przedsiębiorców. Prowadzony jest on przez sądy rejestrowe – sądy gospodarcze, pewne czynności wymienione w art. 2 u.k.r.s. pełnią Gminy. Wniosek o wpis niesie za sobą obowiązek uiszczenia wpisu za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o utworzeniu spółki.
Z punktu widzenia prawa i pewności obrotu gospodarczego z wpisem do KRS wiążą się dwa ważne domniemania: prawdziwości wpisu i nieistnienia danych niewpisanych do KRS.
REGON, NIP
Wraz z wnioskiem o wpis wnioskodawca składa wniosek o wpis albo zmianę wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON); zgłoszenie płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych; zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne NIP-2 wraz ze wskazaniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego pod rygorem zwrotu wniosku (opłata 170,00 zł płatna na konto urzędu). KRS przesyła z urzędu wnioski i zgłoszenia niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia dokonania wpisu, odpowiednio do urzędu statystycznego województwa, na terenie którego przedsiębiorca ma siedzibę, oraz wskazanego przez przedsiębiorcę naczelnika urzędu skarbowego wraz z odpisem postanowienia o wpisie i zaświadczeniem o dokonaniu wpisu.
Środki przymuszające
Nie zawsze tak jest jakoby informacje zawarte w rejestrze były zgodne ze stanem rzeczywistym danego przedsiębiorcy. Przewidziana w tym zakresie odpowiedzialność cywilna za szkodę wyrządzoną zamieszczeniem nieprawdziwych danych w KRS, bądź też zaniechaniem ich wpisu nie zawsze bywa wystarczająca. Dlatego też sądy rejestrowe badają z urzędu, czy podmiot zobowiązany złożyć wniosek o wpis wywiązał się z tego obowiązku. W razie zaniechanie tego obowiązku może wobec podmiotu zastosować następujące środki przymuszające:
a) grzywna – w razie stwierdzenia przez sąd rejestrowy, że dokumenty lub wniosek nie zostały złożone w terminie, sąd wyznacza dodatkowy 7 dniowy termin do dokonania tej czynności pod rygorem wymierzenia grzywny, której jednorazowa wysokość nie może przekroczyć 1.000 zł,
b) rozwiązanie spółki osobowej – jeżeli mimo zastosowania grzywny osobowa spółka handlowa nie wykonuje swoich obowiązków sąd rejestrowy może ją rozwiązać oraz ustanowić likwidatora
c) kurator – w razie bezskuteczności stosowania grzywien w celu przymuszenia osoby prawnej do złożenia odpowiednich dokumentów sąd rejestrowy może ustanowić dla niej kuratora. Ustanowienie kuratora powoduje, że organy osoby prawnej dla której został on ustanowiony tracą swoje uprawnienia.