ABC umów na czas zastępstwa

ABC umów na czas zastępstwa

Podstawa Prawna:

Jednym z podstawowych cech stosunku pracy jest osobisty charakter wykonywania pracy, co oznacza ,że praca może być wykonywana jedynie przez osobę, która nawiązała z pracodawcą umowę o pracę. W związku z powyższym niedopuszczalna jest tzw. substytucja czyli wykonywanie pracy przez inną osobę w ramach stosunku pracy nawiązanego z określonym pracownikiem. Dlatego instytucja umowy na czas zastępstwa ma tak istotne znaczenie w stosunkach pracowniczych.

Artykuł 25 § 1 wskazuje, że jeżeli zajdzie konieczność zastępstwa nieobecnego pracownika, pracodawca może zatrudnić inną osobą na podstawie umowy o pracę, na czas, obejmujący tą nieobecność. Opierając się na wykładni podanego przepisu można wskazać, że umowa na czas zastępstwa stanowi odmianę umowy o pracę na czas określony. Omawiane umowy różnią się tym że w przypadku umowy na czas określony można dokładnie podać datę kalendarzową lub ziszczenie się pewnego zdarzenia jako dzień rozwiązania stosunku pracy, a w przypadku umowy na czas zastępstwa dnia powrotu nieobecnego pracownika często nie można bliżej ustalić.

Krótka charakterystyka

Umowa na czas zastępstwa powinna być tak skonstruowana by można było jednoznacznie stwierdzić jej charakter. Dodatkowo należy w niej umieścić imię, nazwisko i zajmowane stanowisko osoby zastępowanej.

Poza tym umowa na czas zastępstwa powinna zawierać wszystkie niezbędne elementy umowy o pracę: wskazywać strony stosunku pracy, datę jego zawarcia, rodzaj wykonywanej pracy, zasady wypłaty wynagrodzenia, czas i miejsce pracy. Co do zasady osoba, która wykonuje pracę w zastępstwie powinna być zatrudniona na takich samych warunkach na jakich zatrudniony jest pracownik nieobecny. Oczywiście warunki te nie musza być identyczne, a pracodawca ma prawo ich modyfikacji, zwłaszcza jeżeli chodzi o ustalenie wysokości wynagrodzenia, bowiem zgodnie z art. 78 § 1 k. p. wynagrodzenie powinno odpowiadać rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom koniecznym do jej wykonywania a także powinno uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy. Warto również wspomnieć, że jeżeli u danego pracodawcy obowiązuje układ zbiorowy pracy, to nie może on zaproponować zastępcy warunków mniej korzystnych niż wynegocjowane w akcie wewnętrznym danego zakładu pracy. Od momentu nawiązania stosunku pracy osoba, która zastępuje nieobecnego pracownika staje się pracownikiem wobec którego mają zastosowanie wszystkie przepisy dotyczące praw i obowiązków pracowniczych.

Ważnym elementem odróżniającym umowę na czas zastępstwa od zwykłej umowy terminowej jest mniejsza ochrona trwałości stosunku pracy, zgodnie z art. 177 § 31 k. p. umowa nie ulega ona przedłużeniu do czasu porodu, w przypadku gdy termin jej rozwiązania przypada po upływie trzeciego miesiąca ciąży.

Rozwiązanie umowy na czas zastępstwa

Odwołując się ponownie do art. 25 § 1 k. p. , który stanowi, że umowę na czas zastępstwa nieobecnego pracownika zawiera się „na czas obejmujący tą nieobecność”. W związku z powyższym stosunek pracy ulega rozwiązaniu w automatycznie w momencie powrotu do pracy zastępowanego pracownika. Oczywiście jeżeli pracodawca ma pewność kiedy nieobecny pracownik wróci do pracy może w umowie wskazać dokładną datę, jeżeli jednak tej pewności nie ma bezpiecznym posunięciem jest zamieszczenie zapisu, że umowa jest zawarta np. na czas urlopu macierzyńskiego danej pracownicy.

Zmianą, która weszła w życie 1 stycznia 2004 roku, ustawodawca wprowadził art. 331, który stanowi, okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas zastępstwa wynosi 3 dni. Ten przepis daje stronom możliwość wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy, jeszcze przed powrotem zastępowanego pracownika. Niekiedy pracodawcy stosują podany 3-dniowy okres wypowiedzenia jako swoiste uprzedzenie o tym, że rozwiązania umowy nastąpi po upływie właśnie tego terminu.

Oczywiście umowa na czas zastępstwa jak każda umowa o pracę może być rozwiązana za porozumieniem stron w każdym czasie trwania stosunku pracy.

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn zawinionych przez pracownika na podstawie art. 52 § 1 k. p. Niemożliwe jest jednak rozwiązanie stosunku pracy na podstawie w/w artykułu po upływie 1 miesiąca od momentu, w którym pracodawca dowiedział się o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy. Możliwe jest także rozwiązanie umowy z przyczyn niezawinionych przez pracownika, zgodnie z art. 53 k. p. Ważny jest również fakt, że pracownikowi- zastępcy Kodeks przyznaje prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w wypadku gdy ziszczą się przesłanki wskazane w art. 55 § 1 i 11 k.p. tj. w wyniku wydania orzeczenia lekarskiego stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, jeżeli pracodawca w wyznaczonym terminie nie przeniesie pracownika na inne stanowisko, a także w wypadku gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Jeżeli rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika nastąpi w wyniku tej drugiej przesłanki, to przysługuje mu odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

Polecane

Najnowsze