Klauzula wykonalności stanowi składową tytułu wykonawczego będącego podstawą egzekucji. A zatem można by wyprowadzić następujące równanie:
Tytuł egzekucyjny (np. wyrok, ugoda, inne orzeczenia, etc.) + klauzula wykonalności = TYTUŁ WYKONAWCZY
Co to jest klauzula wykonalności?
Klauzula wykonalności w sensie technicznym stanowi pieczęć na tytule egzekucyjnym, w której treści zawarte jest stwierdzenie, że tytuł uprawnia do egzekucji oraz określony jest jej zakres. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości treść klauzuli przedstawia się następująco:
„W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, dnia … 20..r. Sąd … w … stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości/w zakresie … oraz poleca wszystkim urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy”.
Jeżeli klauzula umieszczana jest na wyroku pomija się słowa „w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej”.
Ponadto sąd umieszczając klauzulę na orzeczeniu, w treści musi zaznaczyć, że orzeczenie podlega wykonaniu, jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne.
Jak można uzyskać klauzulę wykonalności?
Kiedy sąd wydaje wyrok, zawieramy ugodę sądową, bądź jesteśmy w posiadaniu innego tytułu wykonawczego możemy wystąpić do sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności. Istotny jest fakt, aby orzeczenie, któremu ma zostać nadana klauzula było prawomocne albo natychmiast wykonalne. A zatem nie można nadać klauzuli wykonalności np. na wyrok, jeżeli został złożony środek zaskarżenia (wyrok zaskarżony w części, co do niezaskarżonej części – uprawomocnia się i można nadać w tym zakresie klauzulę).
Klauzula wykonalności może również zostać nadana przez sąd z urzędu. Następuje to w sytuacji, kiedy postępowanie zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, np. sprawy o alimenty. Również w elektronicznym postępowaniu upominawczym, nakazowi zapłaty sąd nadaje klauzulę z urzędu niezwłocznie po uprawomocnieniu się nakazu.
Sądem właściwym do nadania klauzuli jest sąd, który wydał określone orzeczenie.
Postępowanie klauzulowe
Od momentu złożenia wniosku przez uprawnionego/wierzyciela sąd rozpoznaje go niezwłocznie, a nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego złożenia.
Skład sędziowski w tym postępowaniu jest jednoosobowy.
Sąd, postanowieniem, nadaje bądź odmawia nadania klauzuli wykonalności na tytuł egzekucyjny.
Postanowienie o nadaniu klauzuli wraz z wypisem właściwego orzeczenia i klauzulą jest doręczane wnioskodawcy (w przypadku, jeżeli został złożony wniosek) albo uprawnionemu (w sytuacji nadania z urzędu). W przypadku odmowy nadania doręczane jest tylko postanowienie o odmowie nadania.
Środek odwoławczy
Jeżeli wierzyciel bądź dłużnik nie są zadowoleni z rozstrzygnięcia sądu w przedmiocie nadania bądź odmowy nadania klauzuli, wówczas istnieje możliwość wniesienia zażalenia.
Zażalenie stanowi środek odwoławczy, który musi zostać złożony w terminie. Termin na złożenie zażalenia wynosi 7 dni i biegnie:
– dla wierzyciela – od daty wydania mu tytułu wykonawczego lub postanowienia odmownego (doręczenia);
– dla dłużnika – od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
Należy przy tym pamiętać, iż termin 7 dni biegnie od dnia następującego po dniu doręczenia zawiadomienia bądź postanowienia.