Uprawnienie zastawnika do wytoczenia powództwa o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji.

Uprawnienie zastawnika do wytoczenia powództwa o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji.

Warto zauważyć, iż przewidziane w przepisach kodeksu postępowania cywilnego powództwo ekscydencyjne (zwane również interwencyjnym) nie jest środkiem służącym do usuwania uchybień proceduralnych organów egzekucyjnych. Powództwo to ma na celu wyłączenie spod egzekucji składnika majątkowego  (tj. zajętego przedmiotu) należącego do osoby trzeciej, do którego została skierowana egzekucja. Powództwem interwencyjnym zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego jest:

a) powództwo osoby trzeciej o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji (zgodnie z art. 841 kpc.),

b) powództwo osoby trzeciej o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji administracyjnej (zgodnie z art. 842 kpc).

W doktrynie prawa cywilnego procesowego dosyć powszechnie podnosi się, iż w drodze powództwa ekscydencyjnego ochronie podlega: prawo własności (współwłasności), użytkowanie wieczyste, użytkowanie ruchomości lub praw, spółdzielcze prawo własnościowe do lokalu, wierzytelności i inne prawa majątkowe (np. prawo udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, prawo do akcji).

Dodatkowo w literaturze przedmiotu zaznacza się, iż ograniczone prawa rzeczowe w postaci zastawu i hipoteki nie mogą być naruszone w rozumieniu art. 841 kpc. przez skierowanie do nich egzekucji, ponieważ prawa te w egzekucji chronione są w inny sposób.

Zgodnie z art. 841 kpc. osobom trzecim, których prawa zostały naruszone poprzez skierowanie do ich majątku egzekucji, w celu ochrony swych praw mogą skorzystać z wytoczenia powództwa ekscydencyjnego. W kodeksie postępowania cywilnego nie określono jednak kogo można uznać za osobę trzecią. W związku z powyższym w doktrynie prawa cywilnego procesowego przyjmuje się powszechnie, że osobą trzecią w rozumieniu art. 841 kpc. jest ta osoba, która nie jest stroną właściwego postępowania egzekucyjnego.

Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie widoczne są wątpliwości dotyczące uprawnienia zastawnika do wytoczenia powództwa o zwolnienie od egzekucji przedmiotu obciążonego zastawem.

Warto zauważyć, iż w doktrynie prezentowane jest między innymi podejście zgodnie, z którym w przypadku skierowania egzekucji do rzeczy obciążonej zastawem, zastawnik jest osobą trzecią w rozumieniu art. 841§1 kpc. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia z 29.11.2001r. (V CKN 616/00), a także w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18.02.2004r. (V CK 241/03), w którym zastawnikowi wprost przyznano uprawnienie do wytoczenia powództwa o zwolnienie przedmiotu od zajęcia egzekucyjnego, w sytuacji gdy zabezpieczona zastawem wierzytelność nie jest w całości wymagalna.

Zgodnie z odmiennym poglądem wyrażonym w literaturze przedmiotu uznaje się, że powództwo interwencyjne przyznaje ochronę wyłącznie wierzycielom, których prawa doznałyby uszczerbku w egzekucji. W związku z tym, w sytuacji gdy prawa wierzyciela zastawniczego, chronią przepisy szczególne dotyczące egzekucji, jego prawa nie są naruszane, a tym samym nie przysługuje mu uprawnienie do zwolnienia przedmiotu zastawu od egzekucji w drodze powództwa. W nawiązaniu do powyższego warto zaznaczyć, iż zastawnik może skorzystać z prawa zastawu w egzekucji z przedmiotu zastawu wszczętej na wniosek innego wierzyciela. Należność zastawnika będzie mogła być uwzględniona w planie podziału sumy uzyskanej z takiej egzekucji

Polecane

Najnowsze