Przyczyną uregulowania przez ustawodawcę tego rodzaju sytuacji jest zasadnicza różnica w reżimach odpowiedzialności rządzących spółkami osobowymi i kapitałowymi. W odróżnieniu od spółki osobowej, w spółce kapitałowej wspólnicy co do zasady nie ponoszą bowiem odpowiedzialności swoim majątkiem osobistym. Oznacza to, że przekształcając spółkę osobową w kapitałową mogliby oni w razie trudnej sytuacji finansowej uniknąć odpowiedzialności, co stawiałoby wierzyciela w bardzo niekorzystnej sytuacji. Tego typu praktykom zapobiega właśnie art. 574 k.s.h.
Zgodnie z tym przepisem wspólnicy przekształcanej spółki osobowej odpowiadają na dotychczasowych zasadach solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia przez okres trzech lat, licząc od tego dnia. W konsekwencji, ich odpowiedzialność ma charakter osobisty, nieograniczony, solidarny (ze spółką i pozostałymi wspólnikami) oraz subsydiarny. Tym samym, mimo że w obrocie występuje spółka kapitałowa, to jej wspólnicy za część zobowiązań odpowiadają na zasadach właściwych dla spółki osobowej.
Odpowiedzialność osobista oznacza, że wierzyciel może dochodzić swoich należności nie tylko z majątku spółki, ale także z majątku osobistego (prywatnego) wspólnika, co w przypadku spółek kapitałowych co do zasady nie jest możliwe. Dzięki temu jego sytuacja nie ulega pogorszeniu wskutek przeprowadzenia procedury przekształcenia. Odpowiedzialność ta jest ponadto nieograniczona, czyli nie można jej ograniczyć np. przez określenie maksymalnej kwoty lub przedmiotów które mogą stanowić podstawę egzekucji.
Subsydiarność odpowiedzialności oznacza, że w pierwszym rzędzie wierzyciel powinien dochodzić swoich należności z majątku spółki, a dopiero potem aktualizuje się możliwość egzekucji z majątku wspólników. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego subsydiarności odpowiedzialności nie należy rozumieć w ten sposób, że dopiero po przeprowadzeniu bezskutecznej egzekucji z majątku spółki, wierzyciel może żądać zasądzenia należności od wspólników: może on bowiem od razu wystąpić z żądaniem solidarnego zasądzenia należności od spółki i wspólników (wyrok SN z dnia 6 listopada 2009, sygn. I CSK 154/09).
Te szczególne zasady odpowiedzialności będące połączeniem reżimu spółek osobowych i kapitałowych obowiązują tylko przez okres trzech lat od dnia przekształcenia. Pozwala to zarówno w wystarczającym stopniu chronić wierzycieli, jak i nie obciążać ponad potrzebę wspólników. W sytuacji gdy zobowiązanie powstało przed dniem przekształcenia, ale jest wykonalne już po tym dniu to także ono objęte jest szczególną regulacją art. 574 k.s.h. Omawiane reguły odpowiedzialności nigdy nie dotyczą zobowiązań powstałych po sfinalizowaniu przekształcenia (wierzyciel zawierający umowę ze spółką już przekształconą nie musi być już chroniony w szczególny sposób). Wspomniany termin ma charakter zawity, co oznacza że jest uwzględniany przez sąd z urzędu oraz nie narusza ogólnych przepisów o przedawnieniu roszczeń.
Odrębnej wzmianki wymaga krąg podmiotów których dotyczą omawiane zasady. Należy uznać, że są to wszyscy wspólnicy spółki przekształcanej niezależnie od tego, czy złożyli oni oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej. Odmienne założenie pozwalałoby uniknąć odpowiedzialności przez niezłożenie takiego oświadczenia.
Odpowiedzialności na zasadach z art. 574 k.s.h. nie będą ponosili akcjonariusze przekształcanej spółki komandytowo-akcyjnej oraz komandytariusze przekształcanej spółki komandytowej jeżeli wnieśli oni wkład nie mniejszy od sumy komandytowej oraz partner spółki partnerskiej w sytuacjach określonych w art. 95 k.s.h. W przypadkach tych chodzi o to, aby z jednej strony nie pogarszać sytuacji wspólnika, który nawet przed przekształceniem nie ponosił odpowiedzialności osobistej, a z drugiej w sposób nieuzasadniony nie polepszać pozycji wierzyciela.
Przepisem podobnym do omawianego art. 574 k.s.h jest art. 584 k.s.h. dotyczący jednak przekształcania spółki osobowej w inną spółkę osobową. Zgodnie z tą regulacją wspólnicy spółki przekształcanej odpowiadają za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia na dotychczasowych zasadach przez okres trzech lat, licząc od tego dnia. Przepis ten ma szczególne znaczenie np. przy przekształceniu spółki jawnej w spółkę komandytową pomiędzy którymi istnieją zasadnicze różnice w zasadach odpowiedzialności, które potencjalnie mogłyby negatywnie wpływać na sytuację wierzyciela.