Pojęcie „całości żądania dochodzonego powództwem”

Pojęcie „całości żądania dochodzonego powództwem”

Istnienie zawisłości prawnej jest jednym ze skutków procesowych, jakie niesie ze sobą doręczenie przez sąd pozwu stronie pozwanej. Zawisłość prawna sporu oznacza, iż między tymi samymi stronami toczącego się postępowania nie można wytoczyć nowego powództwa o to samo roszczenie, niż wskazane w pozwie przez stronę powodową. Jeżeli dojdzie do wytoczenia takiego powództwa, powinno ono zostać w każdym stanie sprawy odrzucone przez sąd z uwagi na zachodzącą w tym przypadku zawisłość sprawy cywilnej przed sądem.

Jeżeli natomiast zostanie przeprowadzone postępowanie, które zakończy się wydaniem orzeczenia, dotknięte jest ono nieważnością postępowania na mocy art. 379 pkt 3 k.p.c. Stanowi ona jedną z bezwzględnych przyczyn odwoławczych.

Ponadto wspomnieć należy, że lis pendens nie pozwala na wytoczenie powództwa adhezyjnego przeciwko pozwanemu ani na zasądzenie w toczącym się postępowaniu określonej kwoty stanowiącej odszkodowanie z urzędu. Możliwym jest jednakże wytoczenie powództwa wzajemnego, natomiast zbycie rzeczy lub praw objętych sporem w toku sprawy nie ma wpływu na dalszy jej bieg. Istnienie zawisłości prawnej powoduje odrzucenie pozwu. Należy mieć tutaj na myśli pozew jako żądanie wydania wyroku o oznaczonej treści w piśmie procesowym.

Jako petitum pozwu określić możemy także każde żądanie zgłoszone przez powoda w trakcie procesu. W związku z powyższym petitum stanowi pierwsza część pozwu, gdzie strona powodowa precyzuje swoje roszczenia względem pozwanego. W pojęciu tym mieści się podmiotowa zmiana powództwa oraz rozszerzenie żądania pozwu, dokonane w trakcie toczącego się już między stronami procesu.

W związku z zawisłością prawną sporu przed organem sądowym oczekuje się od tego organu wydania rozstrzygnięcia stanowiącego odpowiedź na wszelkie zarzuty i roszczenia podniesione przez stronę powodową w petitum oraz ewentualnie w trakcie procesu.

Natomiast z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie (np. wyrok zasądzający zapłatę sumy na rzecz powoda) stan zawisłości prawnej zostaje zlikwidowany. Skład orzekający może jednakże nie dopełnić swej powinności, t.j. może nie orzec w stosunku do całości żądania lub pominąć jedno lub kilka z żądań pozwu. Stan prawnej zawisłości sprawy, jaki powstał w chwili jej wniesienia do organu jurysdykcyjnego, pozostaje nadal aktualny w przypadku uchybienia tej zasadzie. Nie zostanie on usunięty przez uprawomocnienie się wydanego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, gdyż owo orzeczenie nie obejmuje w całości swoim zakresem przedmiotu procesu cywilnego. Taka sytuacja jest niedopuszczalna z uwagi na przyznaną organowi sądowemu przez ustawodawcę funkcję. Został on został powołany do wiążącego rozstrzygania spraw i ustalania sytuacji prawnej stron. Strona mając zaufanie do sądu wnosi pozew i oczekuje na szybkie oraz w pełni wiążące rozstrzygnięcie sporu przez organ orzekający. W  związku z tym jedynym racjonalnym wyjściem z tej patowej sytuacji jest stworzona przez ustawodawcę w Kodeksie Postępowania Cywilnego możliwość żądania przez stronę, w określonym terminie, uzupełnienia wyroku. Uzupełnienie to może nastąpić jedynie w granicach powstałej i nieusuniętej zawisłości.

Ponadto pojęcie całości żądania dochodzonego powództwem mieści się w zakresie pojęcia przedmiotu procesu cywilnego, które W. Broniewicz trafnie zdefiniował jako stanowiące roszczenie procesowe twierdzenie powoda o istnieniu albo nieistnieniu określonej normy indywidualno – konkretnej, przedstawione sądowi w celu wiążącego ustalenia jego istnienia albo nieistnienia. Wiążącym ustaleniem przez sąd istnienia lub nieistnienia twierdzenia powoda jest wydanie przez sąd orzeczenia merytorycznego rozstrzygającego sprawę co do meritum, w pełnym zakresie odnoszącego się do roszczeń dochodzonym w powództwie przez powoda. 

Polecane

Najnowsze