O zastosowanej karze porządkowej pracodawca powinien zawiadomić pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. W sytuacji, gdy zastosowanie kary porządkowej nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw.
Forma sprzeciwu:
Sprzeciw co do zasady nie musi być złożony w żadnej ze szczególnych form. Ze względów praktycznych (w szczególności na dowód dochowania terminu) wskazane jest jednak wniesienie go w formie pisemnej.
Termin do wniesienia:
Pracownik może wnieść sprzeciw w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu karą porządkową. Wniesienie sprzeciwu po upływie 7 dni uprawnia pracodawcę do odrzucenia sprzeciwu bez merytorycznego rozpatrzenia. Biorąc jednak pod uwagę zasadę uprzywilejowania pracowników pracodawca może rozpatrzyć a nawet uwzględnić sprzeciw wniesiony po terminie (zgodnie wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2000 r. sygn. akt I PKN 564/99).
Podstawa sprzeciwu:
Pracownik może wnieść sprzeciw w sytuacji:
a) bezzasadności nałożonej kary umownej,
b) niewysłuchania pracownika (zgodnie z art. 109§2 kp kara porządkowa może być zastosowana wyłącznie po uprzednim wysłuchaniu pracownika),
c) naruszenia terminów do nałożenia kary porządkowej (zgodnie z art. 109 kp kara porządkowa nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia).
Udział zakładowej organizacji związkowej:
Art. 112§1 kp stanowi, że pracodawca podejmuje decyzję po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. Warto w tym miejscu podkreślić, iż udział zakładowej organizacji związkowej w procesie rozstrzygania sprzeciwu jest ograniczony wyłącznie do wyrażenia w tej sprawie swojej opinii.
Rozpoznanie sprzeciwu przez pracodawcę:
Pracodawca złożony sprzeciw może:
a) uwzględnić w całości (a tym samym uchylić nałożoną karę),
b) uwzględnić w części (zmienić rodzaj lub wysokość nałożonej kary),
c) pozostawić bez rozpoznania (nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu),
d) odrzucić (ze względu na wniesienie po upływie ustawowego terminu, lub w przypadku bezzasadności zarzutów). Warto jednak podkreślić, iż zawiadomienie pracownika o odrzuceniu sprzeciwu nie musi zawierać pouczenia o przysługującym prawie wystąpienia do sądu pracy o uchylenie zastosowanej kary porządkowej.
Postępowanie sądowe:
Pracownik, po wyczerpaniu postępowania wewnątrzzakładowego (tj. po wniesieniu w terminie sprzeciwu do pracodawcy) może wystąpić do sądu pracy z powództwem o uchylenie bezprawnie nałożonej kary (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1999 r., sygn. akt I PKN 644/98). Oznacza to, że powództwo pracownika, który nie wniósł sprzeciwu, lecz bezpośrednio wystąpił do sądu pracy o uchylenie kary, będzie oddalone przez sąd. Powództwo powinno zostać wytoczone przez pracownika w terminie 14 dni od zawiadomienia go o odrzuceniu sprzeciwu.
