Rodzaje współwłasności
W obecnym stanie prawnym wyróżnia się współwłasność łączną oraz współwłasność w częściach ułamkowych (art. 196 k.c.). Jedną z cech charakterystycznych tej pierwszej jest fakt, iż związana jest ona z pewnym stosunkiem podstawowym. Związek ten, nabierający bardzo ścisłego charakteru prowadzi wręcz do takiej konsekwencji, iż co do zasady współwłasność łączna nie może zostać zniesiona podczas trwania tego stosunku. Współwłasność w częściach ułamkowych zaś, ze swej istoty będąca konstrukcją czasową, może być zniesiona w każdym czasie. Dopuszcza to przepis art. 210 k.c., na mocy którego, każdemu ze współwłaścicieli przysługuje roszczenie w przedmiocie zniesienia współwłasności. Sama zaś omawiana instytucja może przybrać postać mownego lub sądowego zniesienia współwłasności.
Umowne zniesienie współwłasności
Zniesienie współwłasności w trybie umownym może nastąpić jedynie w przypadku zaistnienia pomiędzy współwłaścicielami konsensusu co do dwóch kwestii. Pierwsza z nich dotyczy wspólnej woli wyjścia z przedmiotowego stanu. Druga zaś wiąże się ze zgodnym wybraniem sposobu zniesienia współwłasności. Kodeks cywilny wymienia w tym miejscu trzy możliwości: 1) zniesienie współwłasności poprzez podział rzeczy wspólnej; 2) zniesienie współwłasności poprzez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli (w następstwie staje się on
„samodzielnym” właścicielem); 3) zniesienie współwłasności poprzez sprzedaż rzeczy.
Sądowe zniesienie współwłasności
W przypadku nieosiągnięcia przez współwłaścicieli zgody przynajmniej co do jednej z wyżej przedstawionych w kwestii, zniesie współwłasności może nadal nastąpić w trybie sądowym. W takim przypadku postępowaniu toczy się w trybie nieprocesowym i jest uregulowane w art. 617 – 625 k.p.c. Może być ono wszczęte na wniosek każdego ze współwłaścicieli, przy czym wniosek musi dokładnie określać rzecz mającą ulec podziałowi oraz przedstawiać dowody prawa własności (art. 617 k.p.c.). Samo zniesienie współwłasności następuje w formie postanowienia, w którym sąd orzeka co do istoty oraz sposoby wyjścia ze stanu omawianego.
Zniesienie współwłasności gospodarstw rolnych
Należy pamiętać, iż w kwestii zniesienia współwłasności gospodarstw rolnych Kodeks cywilny zawiera regulację szczególną, która została zawarta w art. 213 – 218 k.c.
Bibliografia:
1. Bieniek G., Rudnicki S., Nieruchomości. Problematyka prawna, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2011.
2. Gniewek E. [red.], Kodeks cywilny. Komentarz., Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011.
3. Gniewek E. [red.], Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe., Zakamycze 2001.
4. Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005.