Podstawa prawna urlopu bezpłatnego
Urlop bezpłatny uregulowany jest, podobnie jak urlop wypoczynkowy w kodeksie pracy w dziale siódmym zatytułowanym „Urlopy pracownicze” i obejmuje art. 174-1741 KP.
Warunki formalne i powody udzielania urlopu
Jednym z podstawowych i zarazem najważniejszych elementów urlopu bezpłatnego jest pisemny wniosek pracownika o jego udzielenie. Wniosek ma charakter obligatoryjny i jest fundamentalnym warunkiem udzielenia urlopu bezpłatnego. Należy podkreślić, że pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu, lecz wniosek ten nie jest wiążący.
Warto pamiętać, że okres przebywania na urlopie bezpłatnym z wniosku pracownika nie wlicza się do stażu pracy, który jest podstawą do ustalenia przywilejów pracowniczych.
Przepisy nie określają okresu na jaki można udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego, lecz w przypadku gdy okres ten przekracza 3 miesiące, strony mają prawo do określenia dopuszczalności odwołania urlopu z ważnych przyczyn.
Kolejną przyczyną udzielenia urlopu bezpłatnego jest tzw. porozumienie pracodawców, w celu oddelegowania pracownika do wykonywania pracy u innego pracodawcy. Oddelegowanie pracownika wymaga jego pisemnej zgody. W przypadku tego rodzaju urlopu bezpłatnego, czas ten wliczony jest do okresu pracy od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze.
Artykuł 174 § 4 KP, jest przepisem blankietowym który wskazuje, że przepisów o urlopie bezpłatnym nie stosuje się w przypadkach określonych innymi przepisami tj.:
-
art. 146 ust. 2 Prawo bankowe.
-
art. 124 ust. 2 Powszechny obowiązek obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
-
art. 8 ust. 1 Radiofonia i telewizja.
-
art. 47 ust. 8 Zapobieganie oraz zwalczanie zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
-
art. 25 ust. 1(1) Związki zawodowe.
-
art. 6 ust. 5 Krajowa Szkoła Administracji Publicznej.
-
§ 7 ust. 2 Zasady wynagradzania oraz szczególne uprawnienia osób biorących udział w wyprawach polarnych prowadzonych i organizowanych przez Polską Akademię Nauk.
Przepisy te określają szczególny sposób udzielania urlopów bezpłatnych dla poszczególnych grup pracowniczych.