Wykładnia orzeczenia jako trzeci środek rektyfikacyjny część 2

Wykładnia orzeczenia jako trzeci środek rektyfikacyjny część 2

Legitymację do złożenia wniosku o dokonanie wykładni orzeczenia posiadają strony, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, organizacje pozarządowe, inspektor pracy, powiatowy oraz miejski rzecznik konsumentów. Strona składając wniosek o dokonanie wykładni orzeczenia powinna posiadać zdolność sadową oraz zdolność procesową, ponieważ złożenie takiego wniosku jest czynnością procesową, w związku z tym co do zasady od wnioskodawcy wymagane są wskazane powyżej dwa przymioty. Jednakże w przypadku, kiedy wnioskodawca nie posiada zdolności sądowej oraz procesowej sąd właściwy może dokonać wykładni wyroku z urzędu, w ramach posiadanych przez siebie uprawnień. Wnioskodawca nie jest zobowiązany do podania swojego interesu prawnego, jaki ma w wykładni wyroku. O tym, czy sąd dokona wykładni wyroku decyduje jedynie czy zachodzą okoliczności uzasadniające w sposób dostateczny wątpliwości co do treści wyroku.

Sądem właściwym, do którego powinien wpłynąć wniosek o dokonanie wykładni jest sąd, od którego pochodzi orzeczenie. Ponadto wykładni tej dokonać powinien ten sam skład orzekający, który wydał orzeczenie. Jeżeli nie jest możliwym skompletowanie po raz wtóry składu orzekającego, który popełnił orzeczenie, wykładni może dokonać sąd w innym składzie orzekającym. Natomiast jeżeli sąd wyższej instancji rozstrzygał sprawę co do jej istoty jako sąd ostatni, wyłączona zostaje dopuszczalność dokonania korekty wyroku oddalającego apelację od tego wyroku w trybie wykładni przez sąd I instancji. W przypadku, kiedy został wydany wyrok przez sąd drugiej instancji, wykładnia tego orzeczenia może być dokonana jedynie przez ten sąd. Wyłączona jest w związku z powyższym możliwość dokonania wykładni przez sąd I instancji. W roli interpretatora nie w pełni jasnego orzeczenia może obok sądu, który wydał orzeczenie, wystąpić również inny sąd. Dzieje się tak w sytuacji, gdy innemu sądowi zostało przedstawione owo wątpliwe treściowo orzeczenie jako dowód w toczącym się postępowaniu dowodowym. Ponadto może mieć miejsce sytuacja, kiedy niejasne orzeczenie zostanie zinterpretowane w toku innej prawnie regulowanej procedury przez organ, który prowadzi dane postępowanie, w związku z zaistniałą własną potrzebą procesową.  Może tego dokonać sąd lub organ administracyjny.

Przepis art. 352 k.p.c. nie nakłada  żadnego ograniczenia dotyczącego trybu dokonania wykładni orzeczenia. Może ona być dokonana zarówno na skutek złożenia do sądu wniosku przez podmiot zainteresowany, jak również nastąpić z urzędu. Na mocy art. 339 § 1 k.p.c. stwierdzić należy, iż jeżeli brak jest nałożonego ograniczenia w tej kwestii sąd może orzec z urzędu. A contrario można powiedzieć, iż jeżeli ustawodawca nakłada jakiekolwiek ograniczenie na stronę co do trybu, w jakim powinna być dokonana czynność procesowa, czyni wyraźnie zastrzeżenie w przepisie ustawy. Warto zaznaczyć, iż okoliczność, że wykładnia może być dokonana na wniosek zainteresowanego, nie wyłącza możliwości dokonania jej z urzędu. Brak ograniczenia ustawy w tym względzie i reguły logicznego rozumowania sprzeciwiają się przyjęciu wniosku uzależniającego dokonanie wykładni wyłącznie od inicjatywy stron. Nie osłabia przedstawionego poglądu użycie w art. 353 k.p.c. zwrotu „wniosek o wykładnię”. Sformułowania tego nie można rozumieć w ten sposób, że kodeks uzależnia dokonanie wykładni od wniosku. W przepisie tym chodzi o uregulowanie skutków wniosku w zakresie terminów, gdy taki wniosek został złożony. Jak bowiem podniesiono już wyżej, wykładnia może być podjęta również na wniosek, gdyż tam, gdzie sąd może podjąć czynność z urzędu, impuls strony nie jest wyłączony.

Wykładnia, jakiej dokonuje sąd stanowi szczególny rodzaj wykładni autentycznej, którą statuuje art. 352 k.p.c. Nietypowość tej wykładni polega na autentycznym wyjaśnieniu treści zawartych w orzeczeniu oraz na wymaganiu tożsamości podmiotowej sądu, od którego wyrok pochodzi z sądem, który dokonuje wykładni tego orzeczenia. Zapewnia to spójność rozumowania. Dokonując wykładni wyroku należy zwrócić baczną uwagę na związek zachodzący między sentencją wyroku, a jego uzasadnieniem. Uważa się, iż moc prawna tej wykładni jest równa mocy wiążącej wyroku podlegającego interpretacji przez sąd. Ma to swoje wyjaśnienie i umocowanie w normie prawnej art. 365 § 1 k.p.c., gdzie orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony, lecz także sąd, który je wydał, inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, oraz w wypadkach wskazanych w ustawie, także inne osoby. Przepis tego artykułu rozciąga moc wiążącą dokonanej wykładni na inne podmioty oraz wprowadza zakaz pojmowania treści orzeczenia w sposób sprzeczny z dokonaną przez organ wykładnią.

Wykładnię autentyczną należy odróżnić od wykładni dokonanej przez inny sąd lub inny organ aniżeli ten, który wydał orzeczenie. Wykładnię tę nazywamy wykładnią ad hoc, lub wykładnią incydentalną.Wykładnia ta ma moc wiążącą jedynie w zakresie sprawy rozpoznawanej przez organ dokonujący interpretacji tego orzeczenia. Dokonana w ten sposób wykładnia nie ma żadnego znaczenia dla innych organów lub sądów, którym zostało przedłożone zinterpretowane orzeczenie, ponieważ te podmioty nie mają obowiązku brania pod uwagę tej wykładni.

Sąd dokonuje rozstrzygnięcia co do treści orzeczenia w postaci postanowienia, które może być wydane na posiedzeniu niejawnym. W takim wypadku postanowienie rozstrzygające wszelkie wątpliwości związane z wdanym rozstrzygnięciem zawartym w orzeczeniu doręczane jest na mocy art. 357 § 2 k.p.c. z urzędu każdej ze stron postępowania. Ponadto stosownie do okoliczności sąd może wyznaczyć rozprawę.

Sąd oddala postanowieniem wniosek o dokonanie wykładni wyroku w przypadku, jeżeli wydany wyrok nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. Wniosek taki jest bezzasadny. W przypadku, jeżeli wniosek o dokonanie wykładni orzeczenia jest zasadny, sąd uwzględniając ten wniosek wydaje postanowienie o uwzględnieniu wniosku o dokonanie wykładni orzeczenia, w którym rozstrzyga wszystkie wątpliwości, jakie pojawiły się w stosunku do wyroku.

Artykuł 394 § 1 pkt 8 zawiera katalog postanowień, na które przysługuje stronie złożenie zażalenia. Czytamy w nim, iż zażalenie przysługuje na postanowienie sądu I instancji w przedmiocie wykładni wyroku. Natomiast nie przysługuje stronie zażalenie na postanowienie sądu II instancji w tym przedmiocie wykładni.  Zażalenie na wydane postanowienie w przedmiocie wykładni orzeczenia podlega na mocy art. 19 ust. 3 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłacie sądowej w wysokości 1/5 całej opłaty.

Polecane

Najnowsze