Zakres przedmiotowy ustawy – praktyki ograniczające konkurencję

Zakres przedmiotowy ustawy – praktyki ograniczające konkurencję

Praktyki ograniczające konkurencję.

Istotą praktyk ograniczających konkurencję jest ograniczenie samodzielności decyzyjnej innych uczestników rynku – kontrahentów, konkurentów i konsumentów. Stosowanie takich praktyk wymusza uczestnictwo tych podmiotów w obrocie gospodarczym na mniej korzystnych zasadach niż miałoby to miejsce w przypadku swobody wyboru w warunkach wolnej konkurencji. Rozwinięciem ogólnej normy art. 1 ust. 2 są przepisy działu II, które przewidują zakaz porozumień ograniczających konkurencję (art. 6-8) oraz zakaz nadużywania pozycji dominującej (art. 9). Praktyki ograniczające konkurencję mogą mieć charakter praktyk wielopodmiotowych (grupowych), a także praktyk jednopodmiotowych (indywidualnych).

 

1.Praktyki grupowe

to zawierane przez przynajmniej dwóch przedsiębiorców zakazane porozumienia, których zawieranie jest zakazane przez art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów; zgodnie z ust. 2 tego artykułu, zakazane porozumienia, jeżeli nie zostały uznane za zgodne z prawem na podstawie art. 7 lub 8, są w całości lub odpowiedniej części nieważne. W określonych okolicznościach zakazane porozumienia mogą zostać uznane na zgodne z interesem publicznym i wyłączone spod zakresu zastosowania zakazu. Okoliczność taką stanowi znikome znaczenie takiego porozumienia dla rynku (tzw. porozumienia „bagatelne”). Inną okolicznością pozwalającą na legalizację niektórych zakazanych porozumień jest spełnienie przesłanek tzw. reguły rozsądku. Stwarza ona możliwość wyłączenia spod zakazu porozumień, których korzystne dla konkurencji skutki przeważają nad efektami niekorzystnymi. Na tej podstawie, w drodze rozporządzenia, Rada Ministrów wyłączyła spod zakazu art. 6 ust. 1 porozumienia:

– specjalizacyjne i badawczo-rozwojowe,

– wertykalne,

– wertykalne w sektorze pojazdów samochodowych,

– dotyczące transferu technologii,

– zawierane między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność ubezpieczeniową.

 

2.Praktyki indywidualne

zakazane przepisami art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, przejawiają się w postaci działań lub zaniechań pojedynczych przedsiębiorców, którzy dysponują znaczną siłą rynkową, podmiotów o pozycji dominującej. Art. 9 ust. 1 uznaje nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców, za niezgodne z interesem publicznym. Art. 9 ust. 2 stanowi przykładowe wyliczenie zakazanych praktyk, natomiast ust. 3 określa skutek prawny takich czynności – będą one nieważne w całości, bądź w odpowiedniej części.

Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.

Są to bezprawne działania przedsiębiorców godzące w zbiorowe interesy konsumentów, których stosowanie jest zakazane z mocy prawa. Regulacje art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie służą ochronie indywidualnych interesów poszczególnych, pojedynczych konsumentów, a zmierzają do ochrony interesu publicznego. Zbiorowym interesem konsumenckim, co wynika z art. 24 ust. 3, nie jest suma (zbiór) interesów indywidualnych konsumentów; naruszenie, ze swej istoty, musi godzić w szerszy krąg podmiotów. Szczególny charakter tych norm polega na tym, że w odróżnieniu od innych regulacji prawa konsumenckiego, ściganie tych naruszeń następuje w trybie administracyjnym, co wynika z faktu, iż ustawodawca uznał, że określone zachowania przedsiębiorców zostaną napiętnowane skuteczniej, jeżeli ustawa wyposaży o odpowiednie instrumenty Prezesa UOKiK (organ administracji).

Antykonkurencyjne koncentracje.

Przeciwdziałanie antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków ma trochę inny charakter prawny. Ustawa nie zakazuje stosowania określonych praktyk, a ustanawia system uprzedniej kontroli koncentracji, przez Prezesa UOKiK, przedsiębiorców spełniających określone warunki. Nałożony został na przedsiębiorców obowiązek zgłoszenia zamiaru takiej koncentracji Prezesowi UOKiK, którego zadaniem jest ocena, czy planowana koncentracja jest dopuszczalna.

 

Zakres przedmiotowy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie jest wyczerpujący; nie obejmuje on wszystkich możliwych form zapobiegania ograniczaniu skutecznej konkurencji na rynku właściwym. W szczególności poza zakresem przedmiotowym ustawy pozostają różnego rodzaju zachowania organów publicznych mogące przybierać różne formy pomocy publicznej. Jednakże zakres ustawy jest szeroki, gdyż obejmuje nie tylko przypadki naruszeń, które już wywołały jakieś faktyczne skutki, ale także obejmuje wszelkiego rodzaju praktyki, które określone skutki mogą wywołać. Zatem mechanizmy przewidziane w ustawie, mające na celu chronić konkurencję, mają charakter zarówno represyjny, jak i charakter prewencyjny.

 

 

 

 

Bibliografia:

 

1) A. Stawicki, E. Stawicki [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011;

 

2) C. Banasiński, E Piontek [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. LexisNexis, Warszawa 2009;

 

3) K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008.

Polecane

Najnowsze