Skutki procesowe powództwa:
- Utrwalenie właściwości sądu perpetuatio fori (art. 15 kpc) oznacza to, że sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu będzie właściwy do końca postępowania, nawet jeśli podstawy tej właściwości zmienią się w toku sprawy. Ma to zastosowanie do właściwości rzeczowej oraz miejscowej każdego rodzaju.
- Utrwalenie jurysdykcji sądów polskich perpetuatio iurisdictionis – oznacza to, że jurysdykcja krajowa, która istniała w chwili wniesienia pozwu trwa nadal.
Wniesienie pozwu rozpoczyna postępowanie, stanowi siłę napędową dla działań sądu, ponadto zobowiązuje sąd do podjęcia wszelkich czynności i działań, które nadadzą sprawie bieg. W momencie złożenia pozwu, poddawany jest on badaniu przez przewodniczącego pod kontem zgodności z warunkami formalnymi wynikającymi z przepisów procedury cywilnej, jak również czy został należycie opłacony. W sytuacji gdy przewodniczący stwierdzi braki formalne lub brak opłaty, wówczas wzywa powoda, poprzez wydanie zarządzenia do poprawienia, uzupełnienia braków czy w niesienia opłaty w terminie tygodniowym. W sytuacji, gdy osoba mieszka za granicą lub ma tam siedzibę wyznacza się termin nie krótszy niż miesiąc. Jeżeli osoba wnosząca pozew nie uczyni zadość zaleceniom wskazanym w zarządzeniu, przewodniczący wydaje ponowne zarządzenie o zwrocie pozwu. Na tym etapie do właściwości sądu należy również sprawdzenie istnienia przesłanek procesowych np. drogi sądowej.
Skutki materialnoprawne wytoczenia powództwa:
- Wniesienie pozwu powoduje przerwanie biegu przedawnienia roszczenia art. 123 kc
- Przerwanie biegu zasiedzenia art. 175 kc
- Przerwanie biegu terminów materialno prawnych np. 64 kro
- Ustanie zakazu anatocyzmu art. 482 kc
- Roszczenia lub uprawnienia ściśle osobiste mogą przejść na następców prawnych uprawnionego art. 445 kc, art. 940
Wszystkie wymienione skutki są skuteczne i utrzymane w mocy, tylko wtedy gdy wniesienie pozwu zostało dokonane w sposób ważny i skuteczny. Takiemu twierdzeniu daje wyraz art. 130 § 2 kpc. Zgodnie z którym pismo procesowe zwrócone nie wywołuje żadnych skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Ta sama konstrukcja ma miejsce w sytuacji cofnięcia pozwu jak również w razie umorzenia postępowania zawieszonego na zgodny wniosek stron.
Niektóre skutki materialnoprawne i procesowe prawo łączy z momentem doręczenia pozwu pozwanemu. Będzie to jednak tematem rozważania w osobnym artykule.
