Uznanie praktyki za ograniczająca konkurencję i nakazanie zaniechania jej stosowania

Uznanie praktyki za ograniczająca konkurencję i nakazanie zaniechania jej stosowania

Uprawnienia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Polski organ antymonopolowy (Prezes UOKiK) może wydawać następujące rodzaje rozstrzygnięć:

1.decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania;

2.decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania;

3.decyzja akceptująca zobowiązania przedsiębiorcy do podjęcia lub zaniechania określonych działań zmierzających do zapobieżenia praktykom ograniczającym konkurencję;

4.decyzja o umorzeniu postępowania w przypadku niestwierdzenia praktyki ograniczającej konkurencję;

5.postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na przejęcie sprawy przez Komisję Europejską;

6.postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na rozstrzygnięcie sprawy przez właściwy organ ochrony konkurencji państwa członkowskiego UE.

 

Przepis art. 10 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów stanowi podstawę podjęcia środków o charakterze władczym przez Prezesa UOKiK, których celem jest przywrócenie skutecznej konkurencji na rynku właściwym. Przepis ten jest adresowany do organu administracyjnego, a swoje zastosowanie może znaleźć dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, gdyż warunkiem koniecznym do wydania nakazu zaniechania stosowania praktyki antykonkurencyjnej jest uprzednie stwierdzenie naruszenia przepisów. Obecna regulacja stwarza Prezesowi UOKiK możliwość wydawania decyzji stwierdzającej naruszenia także unijnych reguł konkurencji – art. 101 lub 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Wynika to z art. 29 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zgodnie z którym Prezes UOKiK jest właściwym organem ochrony konkurencji i konsumentów w rozumieniu art. 35 rozporządzenia 1/2003, czyli organem odpowiedzialnym za stosowanie art. 101 i 102 TFUE (dawne art. 81 i 82 TWE).

 

Ciężar dowodu.

Zastosowanie środka władczego w postaci nakazu zaniechania stosowania praktyki antykonkurencyjnej jest uwarunkowane wcześniejszym stwierdzeniem, że określony podmiot takiej praktyki się dopuszcza. Podmiotem, na którym ciąży obowiązek wykazania faktu naruszenia reguł konkurencji ciąży na Prezesie UOKiK. Wynika to z treści art. 10, gdyż „Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego w art. 6 lub 9 ustawy (…)”. Za takim rozłożeniem ciężaru dowodu przemawia także fakt, iż ustawa określa przypadki, w których ciężar dowodu leży po stronie przedsiębiorcy. Brak takiego unormowania w tym przypadku pozwala stwierdzić, iż obowiązek dowodzenia spoczywa na Prezesie UOKiK.

Prezes Urzędu jest zobowiązany do udowodnienia, że praktyka miała miejsce, nie jest jednakże zobowiązany do dokonywania analizy, czy dana praktyka została zaniechana w chwili wydawania decyzji. Zgodnie z treścią przepisu art. 11 ust. 3, ciężar udowodnienia tej okoliczności ciąży na przedsiębiorcy. Niemniej jednak, jeżeli Prezes Urzędu poweźmie informację o prawdopodobieństwie zaniechania stosowania antykonkurencyjnej praktyki, powinien dołożyć należytej staranności, aby dokonać weryfikacji powziętych informacji.

 

Treść i charakter prawny decyzji Prezesa UOKiK.

Orzecznictwo przypisuje prawomocnej decyzji Prezesa Urzędu stwierdzającej popełnienie przez dany podmiot praktyki ograniczającej konkurencję charakter prejudycjalny, a zatem jest ona wiążąca dla sądów cywilnych, które nie mają kompetencji do dokonywania własnych ustaleń w tym zakresie, w toku procedury cywilnej. Decyzja wydana na podstawie art. 10 ustawy jest aktem kończącym postępowania antymonopolowe w sprawie naruszenia przepisów prawa materialnego w zakresie praktyk ograniczających konkurencję. Decyzja Prezesa UOKiK powinna się składać z dwóch elementów:

1.uznania danej praktyki za ograniczającą konkurencję,

2.nakazu zaniechania jej stosowania.

Oba te elementy pozostają ze sobą w związku; nakaz zaniechania stanowi oczywiste następstwo uznania praktyki za ograniczająca konkurencję. Decyzja Prezesa Urzędu ma charakter deklaratoryjny, gdyż potwierdza jedynie nielegalność zachowań przedsiębiorcy. Natomiast w zakresie w jakim decyzja nakazuje zaniechania praktyki antykonkurencyjnej, ma ona charakter konstytutywny. Zastosowanie znajdują tutaj przepisy Kodeksu postęowania administracyjnego, z uwagi na fakt, iż postępowanie antymonopolowe jest rodzajem postępowania administracyjnego. Sentencja decyzji powinna odpowiadać zarzutom postawionym przedsiębiorcy w postanowieniu o wszczęciu postępowania antymonopolowego.

Nakaz zaniechania określonych praktyk w celu przywrócenia skutecznej konkurencji na rynku właściwym zobowiązuje przedsiębiorcę jedynie do powstrzymania się w przyszłości od określonego rodzaju działań, które naruszają przepisy ustawy. Nakaz ten nie może być utożsamiany z nałożeniem na przedsiębiorce obowiązku podjęcia czynności zmierzających do eliminacji konsekwencji naruszeń dokonanych w przeszłości. Warto także zaznaczyć, że dobór środków, których celem będzie eliminacja określonych praktyk należy do przedsiębiorcy, nie natomiast do organu ochrony konkurencji (Prezesa UOKiK).

Bibliografia:

 

1) A. Stawicki, E. Stawicki [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011;

 

2) C. Banasiński, E Piontek [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. LexisNexis, Warszawa 2009;

 

3) K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008.

Polecane

Najnowsze