Skutki prawne niewykonania przez pracodawcę ciążących na nim obowiązków związanych ze stosunkiem pracy

Skutki prawne niewykonania przez pracodawcę ciążących na nim obowiązków związanych ze stosunkiem pracy

Odpowiedzialność odszkodowawcza według Kodeksu pracy.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy, która jest regulowana przez przepisy Kodeksu pracy wiąże się z:

1) naruszeniem obowiązku równego traktowania w zatrudnieniu,

2) wadliwym rozwiązaniem umowy o pracę,

3) dopuszczeniem się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika skutkującym niezwłocznym rozwiązaniem umowy o pracę przez pracownika,

4) stosowaniem mobbingu,

5) naruszeniem obowiązku wydania pracownikowi świadectwa pracy.

Wysokość odszkodowania została odniesiona do wynagrodzenia należnego za pracę. Podstawę wyliczenia może stanowić: wynagrodzenie minimalne; wynagrodzenie za okres wypowiedzenia; wynagrodzenie za czas, do którego miała trwać umowa; wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, z określeniem maksymalnego okresu, na który może nastąpić wypłata i in. Pracownik nie ma możliwości domagania się odszkodowania w kwocie przekraczającej wysokość jaka została ustalona w przepisach Kodeksu pracy, nie może także żądać uzupełnienia jego wysokości na drodze postępowania cywilnego.

Odpowiedzialność odszkodowawcza według Kodeksu cywilnego.

Odpowiedzialność odszkodowawcza na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego może być dochodzona na podstawie:

1) przepisów o odpowiedzialności kontraktowej z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy (art. 471 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy), co obejmuje m.in. sytuacje takie jak:

a) obowiązek naprawienia szkody wynikłej z nienawiązania stosunku pracy z pracownikiem, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn,

b) niezwrócenie pracownikowi świadectwa szkolnego lub innych dokumentów łączących się ze stosunkiem pracy,

c) pozbawienie uprawnionego pracownika do nabycia należnych mu nieodpłatnie akcji,

d) niezrealizowanie przygotowania zawodowego pracownika;

2) przepisów o odpowiedzialności deliktowej z tytułu wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym (art. 415 Kodeksu cywilnego), co obejmuje m. in szkodę majątkową wyrządzoną czynem niedozwolonym, wynikłą np.:

a) z naruszenia przez pracodawcę dobra osobistego pracownika,

b) spowodowaną zaniedbaniem przez pracodawcę obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznego stanowiska pracy, obowiązku dostarczenia pracownikom bezpiecznych i sprawnych narzędzi pracy.

Czynem niedozwolonym, który skutkuje odpowiedzialnością jest także naruszenie przez pracodawcę zasad współżycia społecznego – dobrych obyczajów, lojalności wobec pracownika, przyzwoitości czy też uczciwego działania (art. 415 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy).

Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Ten rodzaj odpowiedzialności odszkodowawczej został uregulowany przede wszystkim w ustawie z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków prze pracy i chorób zawodowych. Umieszczenie tej problematyki w tej ustawie przesądziło, w sposób jednoznaczny, o kwalifikacji prawnej odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, nadając im charakter świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zgodnie z art. 2371 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy lub zachorował na chorobę zawodową określoną w wykazie chorób zawodowych zawartym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych, przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego, określone w odrębnych przepisach. Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej ma marginalny charakter; może ona przyjąć postać odpowiedzialności odszkodowawczej za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem określonych przedmiotów albo uzupełniającej odpowiedzialności odszkodowawczej. Zgodnie z treścią art. 2371 § 2 Kodeksu pracy „pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych”, przy czym jednak żaden przepis nie określa zasad ustalania należnego odszkodowania, zatem uzasadnione jest by w tej kwestii stosować odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego.

Uzupełniająca odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy za skutki wypadku (choroby zawodowej) ma cywilnoprawny charakter. Jest ona uzasadniona ustaleniem faktu w postaci nie zrekompensowania poniesionych przez poszkodowanego strat na osobie w całości. Ponadto istnieje cywilnoprawna podstawa odpowiedzialności pracodawcy,np. renta przewidziana przez art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego. Ważne jest jednak to, że pracownik odszkodowania uzupełniającego może dochodzić dopiero, gdy rozpoznane zostaną jest roszczenie na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Polecane

Najnowsze