Pełnomocnictwo – jakiej wymaga formy?

Pełnomocnictwo – jakiej wymaga formy?

Zasada ogólna

Forma pełnomocnictwa została określona w art. 99 kodeksu cywilnego. Jest §1 stanowi, że jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, to pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Natomiast wedle §2 pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

Zasadą jest więc, że pełnomocnictwo nie wymaga formy szczególnej, co jest wyrazem braku formalizmu.

Na początku warto odnieść się do zasady z art. 99 § 2 KC. Jest to prosta i nie wymagająca głębszej analizy reguła dotycząca pełnomocnictwa ogólnego. Wymaga ono formy pisemnej pod rygorem nieważności. Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do podejmowania czynności zwykłego zarządu. Oczywiście pojęcie to nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę i każdorazowo trzeba oceniać je w stosunku do każdej sprawy. Pomocne przy dookreśleniu pojęcia czynności zwykłego zarządu jest orzecznictwo sadowe.

Formy pisemnej wymaga także udzielenie prokury.

Pełnomocnictwo w formie szczególnej

Szczególna forma pełnomocnictwa wymagana jest w sytuacji, gdy takowa wymagana jest dla danej czynności prawnej. Wynikać ona będzie przede wszystkim z przepisów ustawy (nie tylko z kodeksu cywilnego, ale także innych ustaw). Należy podkreślić, że wymóg szczególnej formy dla pełnomocnictw do takich czynności istnieje tylko, gdy dla czynności została zastrzeżona forma szczególna po rygorem nieważności (nie ma takiej konieczności w przypadku formy dla celów dowodowych lub dla wywołania określonych skutków prawnych). Wymóg uzyskania pełnomocnictwa w formie szczególnej może także wynikać z woli stron. Jeśli więc strony zastrzegły dla danej czynności formę szczególną – także i wtedy pełnomocnictwo wymaga takiej formy.

Przykładem sytuacji wyżej opisanej jest zastosowanie przepisu art. 158 KC. Jest on niezwykle istotny ze względu na częste stosowanie w praktyce. Dotyczy on umów zobowiązujących do przeniesienia własności nieruchomości i umów przenoszących własność nieruchomości. Wymagają one formy aktu notarialnego W takim przypadku pełnomocnictwo także wymagać będzie zachowania formy aktu notarialnego.

Inny przykład niesie art. 180 kodeksu spółek handlowych, który wymaga zachowania formy pisemnej z notarialnie poświadczonymi podpisami dla zbycia udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Pełnomocnictwo do tej czynności także będzie wymagać zachowania tej formy.

Forma pełnomocnictwa określona w przepisach

Także same przepisy prawa zawierają postanowienia, które wskazują formy pełnomocnictwa. Np. art. 1018 §3 KC wskazuje, że pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno nastąpić w formie pisemnej z podpisem urzędowo poświadczonym.

Wymogi takie stawiają także przepisy KSH. I tak formy pisemnej (pod rygorem nieważności) wymaga na podstawie art. 243 KSH pełnomocnictwo do uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i wykonywania prawa głosu przez pełnomocników. Takiej samej formy wymaga pełnomocnictwo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu spółki akcyjnej i wykonywania prawa głosu. 

Polecane

Najnowsze