Likwidacja masy upadłości w drodze sprzedaży

Likwidacja masy upadłości w drodze sprzedaży

Przed dokonaniem likwidacji masy upadłości należy wiedzieć co wchodzi w jej skład. Przed likwidacją syndyk musi dokonać spisu inwentarza majątku upadłego, oszacować masę upadłości, sporządzić plan likwidacyjny oraz złożyć sprawozdanie finansowe.

Zgodnie z art. 306 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 Nr 175 poz. 1361 ze zm. zwana dalej PrUpN) syndyk dokonuje spisu inwentarza, który obejmuje wszystkie składniki majątku, również te które jedynie pozostają we władaniu upadłego, ale nie wchodzą w skład masy upadłości albo podlegają wyłączeniu. Co więcej spis inwentarza nie oznacza, że zawarte w nim przedmioty wejdą w skład masy upadłości [R.Lewandowski, P.Wołowski, Prawo upadłościowe i naprawcze, Warszawa 2011, s. 190].

Oszacowanie ma na celu ustalenie prawodopodobnych wpływów do masy w procesie likwidacji, czyli w zasadzie ocenienie jaką wartość pieniężną może przynieść likwidacja masy, co wpływa na sposób przeprowadzenia likwidacji wybrany przez syndyka. Przy oszacowaniu należy uwzględniać ceny, za jakie można zbyć przedmioty wchodzące w skład masy upadłościowej [A.Jakubecki, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz., Kraków 2006 r., s. 761].

Syndyk, na mocy art. 306 PrUpN zobowiązany jest również do sporządzenia planu likwidacyjnego. W planie syndyk zamieszcza proponowane sposoby sprzedaży składników majątku upadłego, terminy sprzedaży, preliminarz wydatków oraz ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

Na podstawie spisu inwentarza oraz oszacowania i innych dokumentów syndyk sporządza sprawozdanie finansowe na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości i przedkłada je sędziemu-komisarzowi. Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn syndyk nie może sporządzić powyższych dokumentów w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości, składa on sędziemu-komisarzowi, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości, pisemne sprawozdanie ogólne o stanie masy upadłościowej i o mozliwości zaspokojenia wierzycieli. Nie oznacza to jednak, że syndyk jest zwolniony ze sporządzenia wyżej wymienionych dokumentów (art. 307 PrUpN).

Po sporządzeniu spisu inwentarza i sprawozdania finansowego (albo po złożeniu sprawozdania ogólnego) syndyk przeprowadza likwidację masy upadłościowej (art. 308 PrUpN). Do czasu uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości albo rozpoznania wniosku o zmianę postanowienia o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego na postanowienie o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu sędzia-komisarz może wstrzymać likwidację masy.

W art. 311 PrUpN ustawodawca wskazał, że likwidacji masy upadłości dokonuje się przez sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub w jego zorganizowanych częściach, przez sprzedaż nieruchomości lub ruchomości, przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości lub ich zbycie. Widać zatem, że sprzedaż jest podstawowym sposobem likwidacji masy upadłości. W art. 310 ust. 1 PrUpN prawodawca zezwolił na sprzedaż ruchomości jeszcze przed rozpoczęciem likwidacji masy upadłości jeżeli jest to potrzebne na zaspokojenie kosztów postępowania, są to ruchomości, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub wskutek opóźnienia sprzedaży straciłyby znacznie na wartości, albo których przechowanie pociąga za sobą koszty zbyt wysokie odnośnie ich wartości. Jeżeli zbywa się przedsiębiorstwo, w którego skład wchodzą przedmioty obciążone ograniczonymi prawami rzeczowymi, wartość obciążonych składników mienia podlega ujawnieniu w umowie sprzedaży, a uzyskana cena podlega podziałowi zgodnie z art. 336 i art. 340 PrUpN. Podobnie w przypadku zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jeżeli w skład masy upadłościowej wchodzą rzeczy ruchome, których nie można zbyć z zachowaniem przepisów ustawy, sędzia-komisarz może postanowić o ich wyłączeniu z masy upadłości albo zezwolić na ich zniszczenie. Na to postanowienie przysługuje zażalenie (art. 315 PrUpN).

Ustawa wyróżnia dwie metody sprzedaży składników masy upadłości: sprzedaż w trybie przetargu lub aukcji (1) oraz sprzedaż z wolnej ręki (2).

(1) W pierwszym przypadku, zgodnie z art. 320 PrUpN, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego. W tym artykule zostały jednak unormowane elementy tego trybu wynikające ze specyfiki postępowania upadłościowego. Zgodnie z art. 320 PrUpN:

– warunki przetragu albo aukcji zatwierdza sędzia-komisarz,

– o przetargu albo aukcji należy zawiadomić prez obwieszczenie co najmniej na dwa tygodnie, a jeżeli przetarg albo aukcja dotyczy przedsiębiorstwa spółki publicznej co najmniej na sześć tygodni – przed terminem poiedzenia wyznaczonego w celu ich przeprowadzenia,

– przetarg albo aukcje przeprowadza się na posiedzeniu jawnym,

– przetarg albo aukcję prowadzi syndyk pod nadzorem sędziego-komisarza,

– wyboru oferenta dokonuje syndyk, a wybór wymaga zatwierdzenia przez sędziego komisarza,

– postanowienie zatwierdzające wybór oferenta sędzia-komisarz może wydać na posiedzeniu niejawnym,

– sędzia-komisarz może odroczyć zatwierdzenie wyboru oferenta o tydzień; zatwierdzenie podlega obwieszczeniu.

Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie. Po wyborze oferty syndyk zobowiązany jest do zawarcia umowy sprzedaży w terminie okreslonym przez sędziego-komisarza, niedłuzszym jednak niż ztery miesiące od dnia zatwierdzenia wyboru oferenta przez sędziego-komisarza (art. 321 ust. 1 PrUpN). Jeżeli umowa nie zostanie zawarta z winy oferenta, syndyk przeprowadza kolejny przetarg albo aukcje z wyłączeniem uczestnictwa pierwotnego oferenta (321 ust. 2 PrUpN). Zgodnie z art. 322 PrUpN w sytuacji, gdy przetarg albo aukcja nie doszły do skutku, albo sędzia-komisarz nie zatwierdził wyboru oferenta, sędzia komisarz wydaje postanowienie o wyznaczeniu nowego przetargu albo aukcji, albo zezwala na sprzedaż z wolnej ręki we wskazanym terminie, określając minimalną cenę oraz warunki sprzedaży. Wybór ten powienie być oparty na zasadzie optymalizacji wyrażonej w art. 2 PrUpN [R.Lewandowski,P.Wołowski, Prawo upadłościowe i naprawcze, Warszawa 2011, s.194].

(2) Sprzedaż z wolnej ręki wymaga zgody rady wierzycieli albo sędziego-komisarza. Oprócz zgody podmioty te wskazują również warunki jej dokonania. Jeżeli rada wierzycieli wyraziła zgodę na sprzedaż z wolnej ręki, spółka z udziałem ponad połowy pracowników upadłego będącego spółką handlową z udziałem Skarbu Państwa ma pierwszeństwo w nabyciu przedsiębiorstwa upadłego lub jego zorganizowanej częsci nadającej się do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 324 ust. 1 PrUpN). Syndyk, w tym przypadku, ma obowiązek złożyć ofertę sprzedaży spółce pracowniczej na pierwszym miejscu.

Skutki sprzedaży w postępowaniu upadłościowym zostały określone w art. 313 PrUpN. Sprzedaż ta ma skutek sprzedaży egzekucyjnej. Nabywca składników masy upadłości nie odpowiada za zobowiązania podatkowe upadłego, także te powstałe po ogłoszeniu upadłości (zob. art. 879 Kodeksu postępowania cywilnego).

Sprzedaż nieruchomości powoduje wygaśnięcie praw oraz praw i roszczeń osobistych ujawnionych przez wpis do księgi wieczystej lub nieujawnionych w ten sposób, lecz zgłoszonych sędziemu-komisarzowi w terminie określonym w wezwaniu zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 5 PrUpN. Uprawniony z wygasłego prawa nabywa prawo do zaspokojenia jego wartości z ceny uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości. Podstawą do wykreślenia praw, które wygasły na skutek sprzedaży, jest prawomocny plan podziału suy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej. Podstawą do wykreślenia hipoteki jest natomiast umowa sprzedaży nieruchomości (art. 313 ust. 2 PrUpN). Ważne jest, że pozostają w mocy bez potrącenia ich wartości z ceny zbycia służebności drogi koniecznej, służebność przesyłu oraz służebność ustanowiona w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budowli lub innego urządzenia. Ponadto na wniosek właściciela nieruchomości władnącej sędzia-komisarz może postanowić, że służebność gruntowa, która nie znajduje pełnego pokrycia w cenie nabycia, zostaje utrzymana w mocy, jeżeli jest dla nieruchomości władnącej konieczna, a nie obniża w sposób istotny wartości nieruchomości obciążonej.

Powyższa reguacja ma odpowiednie zastosowanie do sprzedaży użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i statku morskiego wpisanego do rejestru okrętowego (art. 313 ust. 5 PrUpN).

Polecane

Najnowsze