Pojęcie przestoju w pracy
Ustawodawca nie określa w sposób normatywny definicji legalnej przestoju. Wskazał on natomiast przesłanki, które winny zaistnieć by można było mówić o tak zwanej przerwie w pracy z winy pracodawcy. Doktryna jak i judykatura w sposób mało precyzyjny podchodzą do pojęcia przestoju, niejednokrotnie nazywając go nieoczekiwaną przerwą w toku pracy zależną od przyczyn zewnętrznych.
By można było mówić o przestoju z winy pracodawcy wynikać on musi z samego działania lub zaniechania tkwiącego po jego stronie. Za przeszkody stojące po stronie pracodawcy należy również uznać te spowodowane zdarzeniami losowymi.
Uszkodzenie urządzeń powodujące przestój w pracy, wynikające z nieodpowiedniego użytkowania lub braku odpowiednich kwalifikacji nie jest przyczyną stojącą po stronie pracodawcy.
Najważniejszymi przesłankami do zachowania wynagrodzenia przez pracownika są między innymi:
-pozostanie w gotowości do podjęcia pracy,
-przestój powstał z przyczyn niezależnych od pracownika (np. brak narzędzi, brak materiałów, brak energii elektrycznej).
Określenie pozostania w gotowości do podjęcia pracy
Przepisy artykułu 81 kodeksu pracy, nakładają na pracownika obowiązek w przypadku zaistnienia nieprzewidzianej przerwy w pracy pozostania do dyspozycji pracodawcy. Warto podkreślić, że w przypadku długotrwałego przestoju pracodawca może nakazać pracownikowi pozostanie w domu. W celu ochrony własnych praw w tym także prawa do wynagrodzenia, pracownik ma prawo złożyć oświadczenie o tym, że pozostaje w gotowości do podjęcia pracy określając również miejsce oczekiwania.
Nie można mówić o chęci podjęcia pracy w przypadku gdy pracownik jest niezdolny do pracy z powodu stanu nietrzeźwości, choroby lub w przypadku gdy sam pracownik utrudnia kontakt z pracodawcą.
Przestój w pracy, a praca zastępcza
W przypadku zaistnienia przestoju w pracy pracodawca na podstawie artykułu 81 § 3 k.p. może powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę. Za nowo wykonywaną pracę przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tą pracę, lecz nie może być ono niższe niż 60% wynagrodzenia.
Pracownikowi, któremu powierzono inne prace z powodu przerwy spowodowanej warunkami atmosferycznymi jeżeli jego praca była uzależniona od tych warunków przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę. Przepisy prawa pracy mogą jednak nałożyć obowiązek stosowania zasady 60% wynagrodzenia.